واخواهی نفقه چیست – شرایط – نحوه

اگر حکم الزام به پرداخت نفقه توسط مرد ، به صورت غیابی صادر شده باشد ، در مهلت 20 روز ، مرد می تواند اقدام به واخواهی نفقه نماید که شرایط این واخواهی ، این است که مرد یا وکیل وی در جریان دادرسی حضور نداشته و لایحه نفرستاده و یا اخطاریه ، ابلاغ واقعی نشده باشد . نحوه واخواهی نفقه نیز از طریق طرح دادخواست واخواهی در دفاتر خدمات قضایی است .

برای مشاوره واخواهی نفقه

برای مشاوره واخواهی نفقه

یکی از مهم ترین تکالیفی که پس از عقد ازدواج ، به عهده مرد قرار می گیرد ، پرداخت نفقه به همسر می باشد و پس از فرزند آوری ، انجام این تکلیف ، در خصوص فرزند نیز ، مصداق پیدا خواهد کرد . با این وجود ، گاهی ، بنا به دلایل موجه و یا غیر موجه ، شوهر ، از پرداخت نفقه زن و فرزندان خود ، امتناع می کند که در این شرایط ، زوجه نیز ، می تواند با مراجعه به دادگاه و تقدیم دادخواست ، اقدام به مطالبه نفقه نماید .

البته ، گاهی شوهر ، در جریان دادرسی دادگاه در خصوص دعوای نفقه ، قرار نگرفته و رای یا حکم غیابی علیه وی صادر می شود . در حالی که اگر در فرآیند رسیدگی به دعوا حاضر بود ، می توانست از خود به نحو مناسبی دفاع کند . در چنین شرایطی ، قانون این اجازه را به مرد داده که بتواند اقدام به واخواهی نفقه نماید . لذا آشنایی با شرایط و نحوه واخواهی نفقه ، به مرد ، این فرصت را می دهد که دفاعیات خود را به دادگاه ارائه داده و حکم لزوم پرداخت نفقه را ، به نفع خود ، نقض کند .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی اینکه واخواهی نفقه چیست و شرایط و نحوه آن چگونه است ، پرداخته و پس از بررسی مدارک لازم ، هزینه و مهلت واخواهی نفقه ، نمونه دادخواستی که به این منظور به دادگاه ارائه می شود را نیز ، برای آشنایی مخاطبین محترم ، ارائه نماییم .

واخواهی نفقه چیست

بر اساس قانون مدنی ، در عقد دائم ، شوهر مکلف به پرداخت نفقه به همسر خود شده است . از جمله مواردی که نفقه زن محسوب می شود ، می توان به خوراک ، پوشاک ، مسکن و هزینه های بهداشتی و درمانی زوجه ، اشاره نمود که می بایست به صورت منظم ، به زوجه پرداخت شود . البته ، نفقه گرفتن از شوهر ، منوط به این است که زن ناشزه نباشد ؛ به این معنا که اگر در دادگاه ، ثابت شود که زن ، بدون داشتن هیچگونه دلیل موجه ، از تمکین در برابر شوهر ، خودداری می کند ، نفقه ای به وی تعلق نخواهد گرفت .

علاوه بر لزوم پرداخت نفقه به همسر دائمی ، بر اساس قانون مدنی ، اولین شخصی که عهده دار تامین و پرداخت هزینه های زندگی فرزندان می باشد ، پدر ایشان است . به همین دلیل ، پرداخت نفقه به فرزندان پسر و دختر نیز ، طبق قانون ، به عهده پدر می باشد که در صورت دارا بودن اموال کافی ، می بایست به ایشان نفقه دهد و در صورت عدم پرداخت ، ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه فرزند ، بر وی قابل اعمال می باشد .

با این حال ، در مواردی ، ممکن است که شوهر ، بنا به دلایل موجه ( همچون نشوز زن ) یا غیر موجه ( پس از بروز برخی دعاوی خانوادگی یا لجبازی ) ، از پرداخت نفقه به همسر ، امتناع کرده و به این ترتیب ، همسر را در مضیقه قرار دهد . در چنین شرایطی ، اولین راهکار پیش روی خانم ، مراجعه به دادگاه و طرح شکایت حقوقی و یا کیفری از شوهر ، بابت عدم پرداخت نفقه است که در صورت شکایت کیفری از مرد و اثبات عدم پرداخت نفقه ، ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه بر وی قابل اعمال است .

اما از آن جهت که ممکن است اصلا مرد ، در جریان طرح دعوای نفقه قرار نگرفته و از آن مطلع نشده است ، یا اینکه بنا به دلایل دیگری ، در فرآیند دادرسی شرکت نکرده و حکم دادگاه نیز ، به زیان وی صادر شده باشد . بر اساس قانون ، اگر حکم غیابی علیه فردی صادر شود ، به طوری که اصلا از جریان دعوا مطلع نشده و خودش یا وکیلش در آن دادگاه شرکت نکرده و لایحه نداده باشند و حکم نیز ، به زیان وی صادر شده باشد ، می تواند نسبت به حکم غیابی ، طرح اعتراض واخواهی کند .

لذا در پاسخ به این سوال که واخواهی نفقه چیست ، باید گفت که واخواهی ، یکی از روش های اعتراض به حکم دادگاه است که در شرایطی کاربرد دارد که حکم غیابی به ضرر کسی صادر شده است . در این حالت ، واخواهی نفقه برای شوهر ، در طی مهلت زمانی مشخص ، قابل طرح در همان دادگاه صادر کننده حکم می باشد . لذا مرد ، پس از اطلاع از صدور حکم الزام به پرداخت نفقه ، اگر به صورت غیابی صادر شده باشد ، می تواند اقدام به واخواهی نفقه کند که شرایط و نحوه آن را در ادامه ، توضیح خواهیم داد .

حتما بخوانید: نفقه زن چیست و ویژگی آن

شرایط واخواهی نفقه

در قسمت قبل ، توضیح دادیم که اگر در مرحله بدوی ، حکم الزام به پرداخت نفقه مرد ، بدون حضور وی و به شکل غیابی صادر شد ، می توان در مهلت مشخصی ، نسبت به آن ، تقاضای واخواهی کرد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که شرایط واخواهی نفقه چیست ؟ به عبارت دیگر ، تحت چه شرایطی می توان به حکمی که در ارتباط با محکومیت مرد به پرداخت نفقه صادر شده است ، اعتراض کرده و آن را نقض کرد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که به طور کلی ، شرایط واخواهی کردن در دادگاه ، این است که حکم ، به صورت غیابی صادر شده باشد ؛ نه به صورت حضوری . اما در توضیح اینکه حکم غیابی چیست ، باید گفت که اگر خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی ، در هیچ کدام از جلسات دادگاه ، حضور نداشته و به صورت کتبی نیز ، از خود دفاع نکرده باشند ، یا اینکه اخطاریه دادگاه ، به صورت ابلاغ واقعی به ایشان نرسیده باشند ، در چنین شرایطی ، حکم صادره از دادگاه ، غیابی بوده و می توان نسبت به آن واخواهی کرد .

بنابراین ، شرایط واخواهی نفقه ، این است که خود مرد ، وکیل یا قائم مقام وی ، در جلسات دادگاه حاضر نبوده و لایحه کتبی نیز ، نفرستاده باشند یا در صورتی هم که اخطاریه دادگاه ، به صورت ابلاغ واقعی نبوده ( ابلاغیه دادگاه در حساب کاربری سامانه ثنا باز نشده باشد ) ، باز هم حکم نفقه ، حکم غیابی است و می توان نسبت به آن ، واخواهی کرد .

در صورت وجود شرایط ذکر شده ، مرد می تواند نسبت به حکم نفقه واخواهی کند که این حکم ، مجددا در همان دادگاه صادر کننده رای ، مورد رسیدگی مجدد قرار می گیرد . منتها به یاد داشته باشید که واخواهی نفقه نیز ، مانند سایر روش های اعتراض به حکم همچون تجدید نظر خواهی ، نیازمند وجود شرایطی است که دادگاه ، با بررسی آنها ، حکم اولیه را نقض کند . در واقع ، مرد ، در مرحله واخواهی نفقه ، باید دلیل موجهی را ارائه دهد تا دادگاه ، به استناد آن ، حکم قبلی را نقض کند .

به عنوان نمونه ، مرد در مرحله واخواهی نفقه ، می تواند با ارائه فیش های پرداخت بانکی به همسر ، ادعا کند که نفقه گذشته و نفقه جاریه زن را پرداخت کرده است . علاوه بر این ، اگر زن ، مرتکب نشوز شده است ، حق دریافت نفقه نداشته و یا مثلا اگر زن ، اقدام به سوزاندن کارت بانکی خود کرده و شوهر ، برای پرداخت نفقه به وی دسترسی ندارد ، مرد می تواند با دفاع از خود در مرحله واخواهی ، حکم ابتدایی را نقض کند .

نفقه زن چقدر است

نحوه واخواهی نفقه

به طور کلی ، تقاضای واخواهی از هر حکمی ، همچون واخواهی مهریه و یا واخواهی نفقه ، نیازمند رعایت یکسری شرایط شکلی و ماهوی است که متقاضی ، باید با توجه به آن ، اقدام کند . لذا در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که نحوه واخواهی نفقه به چه صورت است و مرد ، برای اعتراض کردن به حکم غیابی نفقه ، چه اقداماتی باید انجام دهد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اولا ، دادگاهی که درخواست واخواهی نفقه را مورد رسیدگی قرار می دهد ، اصولا همان دادگاهی است که حکم غیابی را صادر کرده است . یعنی دادگاه بدوی صادر کننده حکم الزام به پرداخت نفقه ، صلاحیت رسیدگی مجدد به دعوا ، در قالب واخواهی را خواهد داشت .

نحوه واخواهی نفقه نیز ، به این صورت است که مرد ، باید ظرف مهلت زمانی مشخصی ، دادخواست واخواهی نفقه را تنظیم و آن را به ثبت برساند . نحوه ثبت دادخواست واخواهی نفقه ، به این صورت است که فرد ، ابتدا باید در سامانه ثنا ، ثبت نام و احراز هویت نموده و حساب کاربری ایجاد نماید . ثبت نام کردن در این سامانه ، می تواند به صورت الکترونیکی ، توسط خود فرد نیز ، انجام شود .

در غیر این صورت ، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، می توان علاوه بر ثبت نام در سامانه ثنا ، دادخواست واخواهی نفقه را نیز ، به ثبت رسانید و ضمن پرداخت هزینه های مربوط به درخواست واخواهی ، مدارک لازم برای ثبت اعتراض را نیز ، ضمیمه آن نمود که در قسمت های بعد ، جزئیات مربوط به آن ، شرح داده خواهد شد .

تعدیل نفقه زن

مدارک لازم برای واخواهی نفقه

واخواهی نفقه از سوی مرد در دادگاه صادر کننده حکم ، نیازمند آن است که دادخواست واخواهی ، تنظیم و به ثبت برسد که در قسمت های بعد ، نمونه دادخواست واخواهی نفقه را برای آشنایی مخاطبین محترم ، ارائه خواهیم کرد . اما پرسش این است که برای واخواهی از نفقه ، چه مدارکی باید وجود داشته باشد و به عبارت دیگر ، چه اسناد و مدارکی برای ثبت این دادخواست مورد نیاز است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اعتراض و ثبت دادخواست واخواهی نفقه نیز ، همچون سایر دعاوی ، نیازمند ارائه مدارک هویتی واخواه است . چرا که حین ثبت دادخواست واخواهی نفقه ، باید اطلاعات شناسنامه و کارت ملی وی ، به صورت دقیق ، درج شده و مدارک مربوط به آن نیز ، ضمیمه دادخواست شود . علاوه بر این ، حکم غیابی صادره از دادگاه که نسبت به آن درخواست واخواهی می شود نیز ، از دیگر مدارک لازم برای واخواهی نفقه است که باید ضممیه دادخواست واخواهی نفقه شود .

لازم به ذکر است که در مرحله واخواهی نفقه ، مرد ، باید با ارائه مدارکی که به دادگاه ارائه می کند ، نقض حکم صادره را تقاضا نماید . به عنوان مثال ، در صورتی که نفقه زن را قبلا پرداخت کرده و یا اینکه زن ، ناشزه بوده و مستحق مطالبه نفقه نیست ، با ارائه مدارک لازم و ضمیمه کردن آنها به دادخواست واخواهی نفقه ، تقاضای رسیدگی مجدد را داشته باشد .

نحوه محاسبه نفقه زن

هزینه واخواهی نفقه

یکی از سوالات مهمی که پیرامون واخواهی نفقه مطرح می شود ، این است که هزینه واخواهی نفقه چقدر است و چگونه باید پرداخت شود ؟ پاسخ به این سوال ، از این جهت اهمیت دارد که طبق قانون ، اصولا اشخاصی که در مراجع قضایی طرح دعوی می کنند ، می بایست هزینه دادرسی را پرداخت کنند که مبلغ و میزان هزینه دادرسی برای واخواهی نفقه ، در این قسمت ، مورد توجه قرار گرفته است .

بر اساس نرخ هزینه دادرسی و تعرفه خدمات قضایی در سال 1401 ، هزینه هر برگه دادخواست ، به میزان 2 هزار تومان تعیین شده است . همچنین ، هزینه دادرسی دعاوی مالی همچون نفقه ، در مرحله واخواهی ، معادل چهار و نیم درصد محکوم به می باشد . یعنی اگر شوهر ، محکوم به پرداخت 10 میلیون تومان نفقه به زن شده باشد ، به میزان 450 هزار تومان هزینه دادرسی برای واخواهی از حکم ، باید پرداخت کند .

لازم به ذکر است که هزینه دادرسی واخواهی نفقه ، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، موقع ثبت دادخواست ، قابل پرداخت می باشد که به همراه سایر هزینه های مربوط به ثبت دادخواست واخواهی در سامانه ثنا و یا هزینه ثبت نام در سامانه ثنا ، می بایست پرداخت شود .

نحوه پیگیری دادخواست نفقه

مهلت واخواهی نفقه

همانطور که اشاره شد ، واخواهی از نفقه ، صرفا در صورتی امکان پذیر است که حکم دادگاه ، به صورت غیابی صادر شده باشد . در غیر این صورت ، برای اعتراض نسبت به حکم صادره ، باید از سایر روش های اعتراض به حکم ، از قبیل تجدید نظر خواهی ، استفاده کرد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که مهلت واخواهی نفقه چقدر است و مرد ، در چه بازه زمانی می تواند نسبت به حکم نفقه ، واخواهی کند ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که بر اساس قانون ، مهلت واخواهی کردن از حکم نفقه ، برای اشخاصی که ساکن ایران هستند ، 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور ، به مدت 2 ماه می باشد که از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی به مرد ، مهلت واخواهی نفقه ، آغاز می شود . خارج از مهلت ذکر شده ، اصولا دادخواست واخواهی نفقه ، مورد پذیرش قرار نمی گیرد ؛ مگر اینکه مرد بتواند ثابت کند که به دلیل وجود یکی از موارد عذر موجه ، نتوانسته در مهلت مقرر ، واخواهی کند که در این صورت ، دادگاه پس از تایید موجه بودن عذر وی ، وارد رسیدگی می شود .

نکته مهمی که در خصوص نحوه واخواهی نفقه و مهلت آن وجود دارد ، این است که واخواهی کردن از نفقه توسط مرد ، کاملا اختیاری است و مرد ، به جای آن ، می تواند طرح دادخواست تجدید نظر کند . اما در صورتی که دادخواست واخواهی نفقه تقدیم دادگاه شده و دادگاه ، حکم اولیه را مجددا تایید کرد ، این بار نیز ، می تواند به مدت 20 روز پس از اتمام مهلت واخواهی و یا 20 روز پس از صدور حکم در مرحله واخواهی ، تجدید نظر خواهی داشته باشد .

سوالات قاضی در دادگاه نفقه

نمونه دادخواست واخواهی نفقه

در قسمت های قبل ، تلاش کردیم که مهم ترین نکات پیرامون واخواهی نفقه توسط مرد ، از قبیل شرایط و نحوه آن را بیان کرده و مدارک و هزینه های مربوط به آن را نیز ، مورد بررسی قرار دهیم . اما از آنجا که بسیاری از آقایانی که قصد واخواهی کردن از نفقه را دارند ، ممکن است با متن درخواست آن ، آشنایی نداشته باشند ، در این قسمت ، قصد داریم نمونه دادخواست واخواهی نفقه را نیز ، برای آشنایی مخاطبان محترم ، ارائه نماییم .

نمونه متن دادخواست واخواهی نفقه

ریاست محترم …………………

با سلام ؛

احتراما ، به استحضار جنابعالی می رساند که اینجانب ………………………….. ، فرزند ……………………… ، به شماره شناسنامه ……………………….. و شماره ملی …………………………… صادره از ……………………………. ، در تاریخ ………………………… ، با خوانده محترم ، خانم …………………… به موجب عقدنامه ……………………… عقد ازدواج دائم منعقد نموده و از تاریخ ……………………….. ، در یک منزل مشترک سکونت داریم .

لیکن علی رغم اینکه مسکن ، اسباب و اثاثیه منزل و هزینه های خوراک و پوشاک ایشان ، به صورت مرتب از آن تاریخ تا کنون پرداخت شده است ، ایشان مجددا اقدام به مطالبه نفقه نموده اند و این در حالی است که ایشان ، از تمکین خاص در برابر اینجانب ، امتناع می نمایند .

لازم به ذکر است که فیش های پرداختی به حساب بانکی که ضمیمه دادخواست شده ، موید پرداخت نفقه به ایشان می باشد و از آن جهت که قائم مقام ، وکیل یا خود اینجانب ، در طول مرحله رسیدگی توسط آن دادگاه محترم ، حضور نداشته و لایحه ای نیز تقدیم نشده است ، به موجب ماده 305 و 306 قانون آیین دادرسی مدنی ، تقاضای بررسی مجدد موضوع و اتخاذ تصمیم مقتضی را دارم .

اعتراض به حکم نفقه

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص واخواهی نفقه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کارشناس رسمی دادگستری نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی کارشناس رسمی دادگستری به سوالات شما عزیزان پیرامون واخواهی نفقه پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- واخواهی نفقه چیست ؟

در صورتی که حکم الزام به پرداخت نفقه توسط مرد به صورت غیابی در دادگاه صادر شده باشد وی می تواند در مهلت 20 روز اقدام به واخواهی از حکم الزام به پرداخت نفقه نماید که برای آشنایی با جزئیات این موضوع می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

2- شرایط واخواهی نفقه چیست ؟

از جمله شرایط واخواهی نفقه این است که حکم به صورت غیابی صادر شده یعنی اخطاریه دادگاه به مرد ابلاغ واقعی نشده و خود مرد وکیل یا نماینده قانونی وی نیز در جریان دعوا حضور نداشته و لایحه هم نداده باشند که شرح آن در مقاله ذکر شده است .

3- نحوه واخواهی نفقه چگونه است ؟

نحوه واخواهی نفقه به این صورت است که مرد با فراهم کردن اسناد و مدارک لازم و ثبت نام در سامانه ثنا با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست واخواهی بدهد که برای آشنایی با این مطلب می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .

برای مشاوره واخواهی نفقه

برای مشاوره واخواهی نفقه