نظارت و ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری شیلات بر تاسیسات و امور تغذیه آبزیان

امور تغذیه آبزیان به منزله امر حیاتی در پرورش ماهی و سایر آبزیان به حساب می‌آید. در حال حاضر با توجه به گسترش مراکز پرورش ماهی بحث تغذیه نیز اهمیت زیادی پیدا کرده است و معمولا تولیدکنندگان هم سعی می‌کنند تا با توجه به آخرین تحقیقات مربوط به تغذیه آبزیان مواد غذایی مناسبی جهت رشد سریع تر و بهتر آبزیان تولید کنند. پرورش دهندگان ماهی نیز به دلایل عمدتا اقتصادی اهمیت زیادی به تغذیه می‌دهند. معمولا بیش از نیمی از هزینه‌های پرورش ماهی مربوط به تغذیه است. اما گاه مسائل تغذیه‌ای زمینه آلودگی ماهیان و مسمومیت افراد و بروز اختلافاتی را ایجاد می‌کند که ممکن است نتایج بسیار سنگینی برای متخلفان داشته باشد.
در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری شیلات به بررسی انواع تغذیه آبزیان و همچنین مسائل و مشکلاتی که در اثر تغذیه و یا استفاده نامناسب از تجهیزات برای پرورش آبزیان اتفاق می‌افتد می‌پردازیم.
 غذای ماهیان بر اساس نوع ماهی، دمای آب، مدت پرورش ماهی و وزن ماهی مشخص می گردد. معمولا پلت‌هایی ویژه برای هر دوره از رشد ماهیان در نظر گرفته می‌شود که غنی شده با موادی هستند که ارزش غذایی بالایی دارند.
آرد ماهی بیشترین استفاده را در پرورش ماهی‌ها دارد. اما به دلیل قیمت بالای این محصول استفاده از جایگزین‌های گیاهی رواج بیشتری پیدا کرده است. اما این جایگزین‌ها نیز گاها تامین کننده مواد مورد نیاز جهت پرورش ماهی نیستند. به همین دلیل نیز از مواد دیگری مانند تائورین که اثر بسیار مثبتی در روند رو به رشد ماهیان دارند استفاده می‌شود.
توضیح منابع غذایی مناسب در چارچوب این مقاله نمی‌گنجد، چرا که بحث بسیار مفصلی است. اما این مقدمه را از آن جهت گفتیم که اشاره داشته باشیم مواد غذایی مورد استفاده در پرورش ماهی گاها گران هستند و از سوی دیگر مکمل هایی برای رشد آبزیان مورد نیاز است که مشخصا در برخی از غذا‌ها یافت نمی‌شود و این موضوعات ممکن است زمینه استفاده از مواد غیر مجاز و یا مواد غذایی غیر استاندارد را فراهم کند.
کارشناس شیلات علاوه بر این که در خصوص تغذیه آبزیان اظهار نظر می‌کند به حل اختلافات این حوزه نیز می‌پردازد. همانطور که گفتیم اختلاف مورد نظر ما در این بخش استفاده از تغذیه نامناسب است. تغذیه نامناسب عوارض چندی بر تولید دارد. اول آن که باعث تلف شدن ماهیان می‌شود، دوم آن که زمینه آلودگی آب‌ها را فراهم می‌کند. آلودگی آب‌ها بسیار برای پرورش آبزی مضر است و باعث آلودگی ماهیان و در نهایت مصرف کنندگان می‌شود. این آلودگی ها از چند طریق ایجاد می‌شود. اول ته نشین شدن خوراک اضافه در استخر‌های ماهی است. دوما استفاده غیر مجاز از دارو‌ها. سوم عدم رعایت اصول بهداشتی مانند تمیز کردن استخر‌ها و عدم استفاده از فیلتر‌ها.
یکی از بیمار‌های شایع که در اثر موارد فوق اتفاق می‌افتد استرپتوکوکوسیس است که بسیار برای سلامت انسان خطرناک است. کارشناس دادگستری شیلات وظیفه بررسی استخر‌ها و مراکز پرورش ماهی جهت نظارت بر روند تغذیه آن‌ها را بر عهده دارد. در صورتی که شکایتی از این مراکز صورت گیرد این کارشناس رسمی شیلات است که باید اطلاعات جامعی در خصوص وضعیت آن‌ها تهیه کند.
از طرف دیگر کارشناس مذکور به نظارت و ارزیابی بر تاسیسات پرورش ماهی و اسکله‌های ماهیگیری نیز می‌پردازد. این نظارت به چند دلیل صورت می‌گیرد. اول برآورد قیمت تاسیسات و وضعیت کارآیی آن‌هاست. دوم بررسی روند صید ماهی و جلوگیری از تاسیس اسکله‌های غیر قانونی است. سوم که معمولا در پرورش ماهی ها کاربرد دارد؛ نظارت بر تاسیسات جهت بررسی اصول پرورش ماهی است.
به طور کلی کارشناس رسمی دادگستری شیلات در این موضوعات عمدتا به نظارت و حل اختلاف مبادرت می‌کند و گاها نیز در خصوص شیوه ساخت تاسیسات و همچنین راه‌های به صرفه تولید به تولیدکنندگان مشورت می‌دهد.