تعیین علل حوادث ناشی از گاز توسط کارشناس رسمی دادگستری گاز و گازرسانی

سالانه حوادث بسیار زیادی به دلیل اختلال در سیستم‌های گازسوز اتفاق می‌افتد. در بسیاری از مواقع نشت گاز باعث انفجارهای مهیبی نیز می‌شود. حوادث ناشی از نشت گاز در مکان‌های مختلفی اتفاق می‌افتد در ساختمان ها، ادارات، مراکز تجاری، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها. کارشناس رسمی دادگستری گاز و گازرسانی وظیفه تعیین علل حوادثی که ناشی از نشت گاز می‌باشد را بر عهده دارد.
 معمولا در نیمه دوم سال میزان مصرف گاز نیز به دلیل برودت هوا بسیار زیاد می‌شود. استفاده از گاز همواره خطراتی را در پی دارد. آتش سوزی گاز گرفتگی، خفگی، مسمومیت و انفجار از مهم‌ترین حوادثی است که معمولاً ناشی از گاز هستند. کارشناس دادگستری گاز و گازرسانی در این یادداشت به ارزیابی علل این حوادث در سطوح مختلف می‌پردازد. حوادث ناشی از گاز در ساختمان ها معمولا به دلایل مختلفی چون نصب نادرست بخاری و دودکش‌ها، عدم کنترل دودکش ها، از کار افتادن وسایل گرمایشی، عدم استفاده صحیح و اصولی از بخاری و یا اختلال در سیستم گازرسانی اتفاق می‌افتند.
 ناگفته پیداست که خطرات این حوادث بسیار زیاد است و معمولاً در صورت وقوع علاوه بر خسارت های مالی خسارت‌های جانی زیادی نیز در پی خواهد داشت. برای مثال ساختمانی را تصور کنید که در اثر نشت گاز منفجر می‌شود و خساراتی را به دیگران وارد می‌کند. در اینجا حداقل دو بحث مطرح می‌شود؛ اول این‌که به چه دلیل این حادثه رخ داده است؟ و دیگر آن‌که جبران خسارت وارد بر دیگران بر عهده کیست؟ در خصوص سوال اول کارشناس رسمی گاز و گازرسانی باید با بازدید از محل حادثه و تعیین محل دقیق حادثه به بررسی آن بپردازد. در صورتی که حادثه با انفجار همراه بوده باشد معمولا کار کارشناسی سخت و تا اندازه پیچیده خواهد بود. در غیر این صورت برای مواردی چون گاز گرفتگی و خفگی معمولا با یک بازدید ساده نشانه های گاز گرفتگی و یا به اصطلاح قتل خاموش مشخص خواهد شد.
 گازگرفتگی عمدتاً به دلیل خراب بودن دودکش، نصب غیر اصولی بخاری و دودکش آن، عدم وجود تهویه، نشت لوله گاز و یا خراب بودن و خاموش بودن بخاری اتفاق می‌افتد. معمولا انفجار نیز به همین دلیل تجمیع گاز در یک محفظه بسته رخ می‌دهد.
 اما آنچه کار کارشناس گاز و گازرسانی را ضروری می‌کند مسائلی است که حول پرسش دوم رخ می‌دهند. کارشناس مذکور، در خصوص این حوادث علاوه بر تهیه گزارش و آمار باید دلیل وقوع حادثه را نیز مشخص کند. گاه ممکن است حوادث بدون دخالت انسان اتفاق افتاده باشد، برای مثال ممکن است نشتی گاز از محل مشاعی بوده باشد که باعث خسارت به دیگران شده است و گاه ممکن است برای مثال باز بودن پنجره یک خانه زمینه آتش سوزی ناشی از گاز را فراهم کرده باشد و خسارتی که به دیگران وارد شده است به طور مستقیم در ارتباط با شخص خاصی باشد. بنابراین افرادی اقدام به شکایت از دیگران به دلیل تحمیل خسارت می‌شوند. در صورتی که شخص حقیقی موجب بروز این خسارت شده باشد باید جبران خسارت نماید در غیر این صورت راه‌های دیگری چون بیمه و سایر مسئولین پی گرفته می‌شود.
 بنابراین کارشناس رسمی دادگستری گاز و گازرسانی از این جهت اهمیت پیدا می کند که با تهیه گزارش در واقع مقصر حادثه را نیز مشخص می نماید. در بسیاری از مواقع نشت گاز از محلی شروع می شود که ارتباطی با اشخاص حقیقی ندارد وممکن است در واقع زیر نظر شرکت گاز باشد و حوادث ناشی از آن نیز بر عهده این شرکت است‌.
این حوادث تنها در ساختمان‌ها رخ نمی‌دهد. حوادث ناشی از گاز در پالایشگاه ها و مکان های تجاری کارگاه‌ها و یا حتی ممکن است در سطح خیابان ها نیز بروز کند. اما همانطور که گفتیم عمده اختلافات معمولاً در ساختمان ها و مغازه ها مراکز تجاری و غیره اتفاق می‌افتد. برای مثال مورد پلاسکو را در نظر بگیرید که علاوه بر خسارت های جانی و مالی به یک حادثه تاریخی نیز در کشور ما تبدیل شد اولین مباحثی که حول این موضوع شکل گرفت آتش سوزی ناشی از نشت گاز بود. بنابراین گاه عملکرد کارشناس می‌تواند جهت روشن شدن افکار عمومی نیز کارآمدی داشته باشد.