کارشناس رسمی دادگستری رشته تمبر و بررسی انواع تمبر و ویژگی‌ها و تعیین ارزش آن‌ها

تمبر‌ها را بر اساس موضوعات مختلفی می‌توان دسته بندی کرد. گاها بعضی از تمبر‌ها را به دو دسته تمبر پستی و غیر پستی دسته بندی می‌کنند. اما تمبر‌های پستی نیز خود به دسته‌های زیادی قابل تقسیم بندی هستند. تمبر‌های زمینی، هوایی که بسته به نواع مراسلات پستی دسته بندی می‌شوند و یا تمبر‌هایی که بر اساس قیمت آن‌ها دسته بندی می‌شوند. اهمیت شناخت و دسته بندی تمبر‌ها در تعیین ارزش تمبر توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته تمبر اهمیت دارد.

تمبر جاری، تمبر زمینی، تمبر یادگاری، تمبر دولتی، تمبر موقتی، تمبر نمونه، تمبر امانات، تمبر سفارشی، تمبر روزنامه، تمبر تلگراف، تمبر مجازی، تمبر اشغالی، تمبر دو قیمتی و صد‌ها نوع دیگر از تمبر را می‌توان از هم تفکیک کرد. اما چگونه انواع تمبر در تعیین ارزش آن‌ها تاثیر گذار است.

تمبر‌هایی مانند تمبر‌های موقت، تمبر‌های نمونه، تمبر‌های اشغالی و تمبر‌هایی که مانند این موراد خاص هستند موارد چاپ آن‌ها اغلب اندک هستند و در مقابل تمبر‌هایی مانند تمبر پستی قرار می‌گیرند که تعداد چاپ آن‌ها بسیار بیشتر است و اغلب نیز در بازار به راحتی قابل دسترسی هستند.

اما از لحاظ شکلی نیز می‌توان تمبر‌ها را دسته بندی کرد. بر این اساس تمبر‌های بی دندانه و دندانه‌دار را می‌توان از هم تفکیک کرد. تمبر‌های بی دندانه همان تمبر‌های معروف باقری هستند که از قدیمی ترین تمبر‌ها به حساب می‌آیند. این تمبر‌ها عمدتا رسمی نبودند و ارزش زیادی هم نداشتند اما در حال حاضر تمبر‌های قدیمی بی دندانه بسیار مورد توجه هستند. کارشناس دادگستری رشته تمبر بر این مورد برای تعیین ارزش تمبر تاکید زیادی دارد.

در مقابل تمبر‌های دندانه دار هستند. دندانه این تمبر‌ها در تعیین قیمت آن‌ها اهمیت زیادی دارد. معمولا تعداد دندانه‌های هر تمبر کاملا مشخص شده است به همین دلیل نیز عدم مطابقت دندانه و تعداد درج شده در آن به معنای تقلبی بودن تمبر است مگر آن که نشانه‌هایی از از بین رفتن دندانه در تمبر‌ها وجود داشته باشد.

فیلیگران یکی دیگر از مورادی است که تمبر را می‌توان بر آن اساس دسته بندی و ارزش گذاری کرد. فیلیگران در واقع همان پس زمینه تمبر‌ها هستند که به صورت عادی دیده نمی‌شوند. فیلیگران‌ها به صورت دقیق تعیین می‌کنند که آیا تمبر تقلبی است یا خیر معمولا راه‌های برای تشخیص آن وجود دارد اما بهترین راه استفاده از دستگاه‌های فیلیگران سنج است.

تمبر‌ها را بر اساس چاپ می‌توان به دسته‌های دیگری نیز تقسیم بندی کرد. در گذشته برای این که از چند رنگ در تمبر‌ها استفاده شود معمولا آن را چند بار چاپ می‌کردند که تمبر‌های چند چاپ معروف هستند. و یا تمبر‌هایی که به صورت پشت و رو هستند. این تمبر‌ها هم می‌توانند جزو تمبر‌های کمیاب باشند و تشخیص تقلبی و اصل بودن آن‌ها به وسیله یک متخصص چندان هم دشوار نیست.

از تمبر‌های معروف دیگر می‌توان به تمبر‌های سفارشی اشاره کرد که بسیار خاص هستند و در موراد خاص نیز مورد استفاده هستند. از سوی دیگر به دلیل بازار بسیار فعال تمبر در برخی کشور‌ها، شرکت‌هایی اقدام به تولید تمبر‌های خاص برای ایجاد و یا تکمیل کلکسیون‌ها می‌کنند که به تمبر‌های لوکس معروف هستند. کارشناس رسمی رشته تمبر به نوع استفاده تمبر‌ها نیز اهمیت خواهند داد. برای مثال تمبر‌های خاص سفارشی که اغلب هم استفاده سیاسی در گذشته داشته‌اند بسیار مورد توجه‌اند.

یکی از نمونه‌های تمبر‌های پر ارزش در جهان که بنظر ارزش چندانی نداشته باشد تمبر‌های اشتباه چاپی هستند. همانطور که اشاره کردیم در گذشته برای رنگ‌های مختلف در یک تمبر معمولا چند نوبت چاپ انجام می‌شد به همین دلیل امکان بروز اشتباه در چاپ‌های بعدی باعث تمبر‌های اشتباهی می‌شد که فاقد ارزش بودند. به همین دلیل این تمبر‌ها عمدتا به صورت سری کامل و بدون استفاده نگهداری می‌شدند. جالب است بدانید یک سری کامل از این تمبر‌های اشتباهی در آمریکا در حال حاضر با بیش از چهار میلیون دلار مورد معامله قرار می‌گیرد.

از سوی دیگر تمبر‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که به بعضی از آن‌ها اشاره کردیم. برای مثال بعضی از تمبر‌ها تنها کاربرد داخلی دارند، یا کاربرد محلی و منطقه ای دارند. و یا تمبر‌های که ارزش مرسوله و نوع آن را تعیین می‌کنند و یا تمبر‌های که برای مناسبت‌های مختلف به کار می‌روند.

کارشناس رشته تمبر در این موراد به بررسی تمبر‌ها می‌پردازد. اختلاف بر سر قیمت انواع تمبر، تعیین ارزش کلکسیون‌ها و موارد این چنینی جز از راه شناسایی انواع تمبر و کاربرد و ویژگی‌های آن ممکن نخواهد بود. به جز این تمبر‌ها می‌توان به تمبر‌های جدید و قیمتی نیز اشاره کرد که به دلیل اهمیت زیاد آن در یادداشت دیگری آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم.