اظهار نظر کارشناس رسمی کشاورزی و منابع طبیعی درباره خسارت ناشی از سیلاب بر بخش کشاورزی

اظهار نظر کارشناس رسمی کشاورزی و منابع طبیعی درباره خسارت ناشی از سیلاب بر بخش کشاورزی

سیلاب ها هر ساله خسارت قابل توجهی به به کشاورزان وارد می کند. باران های ناگهانی و سر ریز کردن سد ها مهم ترین عوامل در به وجود آمدن سیلاب هستند. کارشناس رسمی دادگستری کشاورزی و منابع طبیعی از روش های خاصی برای تعیین میزان خسارت سیلاب ها بر بربخش کشاورزی استفاده می کند. معیارهایی که امروزه به شکل های علمی تبدیل شده اند و در سایر نقاط جهان نیز از آنها استفاده می شود. البته استفاده از فرمول ها و تکنولوژی برای برآورد کلی خسارات است. کارشناس دادگستری کشاورزی در خصوص خسارات جزئی و موردی معمولا از روش های دیگری استفاده می کند.
احتمالا هر ساله خبرهای سیلاب ها را در رادیو و تلوزیون می شنوید و می بینید. کشاورزانی که از خسارت های جبران ناپذیر سیلاب ها سخن می گویند و هر کسی هم رقمی در خصوص خسارات آن بیان می کند. اما به صورت تخصصی خسارات ناشی از سیلاب ها بر دو گونه است. گونه اول خساراتی است که مستقیما بر محصول کشاورزان و باغداران و یا سطح زیر کشت آنها وارد می شود. برای مثال در اثر وقوع سیل در یک منطقه صد هکتار گندم از بین می رود و یا هزاران درخت دچار آسیب می شود. برآورد این خسارات برای کارشناس رسمی کشاورزی چندان مشکل به نظر نمی رسد. تعیین سطح خسارت دیده و مشخص کردن خسارت و همچنین میزان محصول احتمالی، کارشناس را به رقم نزدیک به واقعیتی می رساند. برای مثال فرض کنید 1000 درخت گردو دچار آسیب شده است اگر هر درخت 30 کیلو محصول بدهد در و قیمت هر کیلو گردو 50 هزار تومان باشد. حاصل ضرب اینها نرخ واقعی خسارت را مشخص می کند.
مشکل اصلی در تعیین خسارت ناشی از سیلاب ها در بخش کشاورزی و باغداری، خسارت جانبی سیلاب است. خسارت جانبی سیلاب بسته به محل وقوع سیلاب متفاوت است. یکی از مهم ترین خسارت های جانبی فرسایش خاک است. فرسایش خاک را نمی توان به صورت کمی و در غالب هزینه بیان کرد. می توان گفت برای مثال سی درصد خاک دچار فرسایش شده است اما نمی توان دقیقا گفت چه مقدار خسارت مالی دارد.
خسارت جانبی به فرسایش خاک محدود نمی شود. از بین رفتن سد های دست ساز کشاورزان، آسیب رسیدن به چاه های آب و یا تاسیسات کشاورزی نیز جز خسارات جانبی هستند که البته در مقایسه با فرسایش خاک تعین میزان خسارت مالی در خصوص آنها راحت تر است.

امروزه برای برآورد کلی خسارت سیلاب ها از نرم افزار های             HEC-FIA که ساخت کشور آمریکا است و یا نرم افزار ANUFOOD استفاده می کنند. اما همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، استفاده از این تکنولوژی ها در موراد جزئی چندان امکان پذیر نیست و همچنین یک برآورد کلی در خصوص همه ابعاد خسارت سیلاب است نه فقط بخش کشاورزی.
بنابراین خسارت ناشی از سیلاب بر بخش کشاورزی از چند زاویه قابل ارزیابی است. کارشناس کشاورزی خسارت وارده بر زمین های زراعی، باغی محصولات، خاک، تاسیسات و … را مورد ارزیابی قرار می دهد. برای مثال اگر سیلاب باعث  ایجاد شدن حفره و شکاف هایی بر زمین شده باشد باید به گونه ای در ارزیابی کارشناس مورد توجه قرار بگیرد.