خلع ید از ملک مشاع

خلع ید از ملک مشاع

دعوای خلع ید از ملک مشاع (زمين،خانه،باغ..) زمانی مطرح میشود که یک یا چندین تن از شرکا(مالكين مشاعي) بدون اجازه سایر افراد، ملک مشترك را غاصبانه و با زور و اجبار تصرف نموده اند در اینصورت سایر شرکا میتوانند بر علیه متصرف، دعوايي را تحت عنوان خلع ید از ملک مشاع مطرح نمايند مال مشاع، مالی است که بیش از یک نفر مالک دارد و متعلق به چند نفر است و هر يك از شركا در جزء جزء آن مال شريك هستند و نمیتوان سهم هر یک را بطور مشخص، تشخیص داد. در این مقاله وکیل دادگستری به طور جامع این موضوع را مورد بحث قرار می دهد.

خلع ید از ملک مشاع در صلاحیت کجاست؟

دعوای خلع ید یک دعوای غیرمنقول است و همانند تمامی دعاوی غیرمنقول ، دادگاه صالح برای اقامه دعوای خلع ید دادگاه عمومی محل وقوع مال غیرمنقول است.

در خصوص خلع يد از مال مشاع ماده ۴٣ قانون اجرای احکام مدنی مقرر میدارد:

در مواردی که حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از آن صادر شده باشد، از تمام ملک خلع ید می‌شود؛ ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است.

منظور از قسمت اخیر ماده فوق الذکر در مورد مقررات املاک مشاعی، عمدتاً مواد۵۷۶ و ۵۸۲ قانون مدنی را شامل می شود که در آنعنوان شده است که تصرف هر شریک در ملک مشاع، منوط به اذن سایر شرکا می باشد و در صورت نبود اذن، متصرف، ضامن تلقی می گرد.
بنابراین محکوم ‌له در دعوای خلع ید در مـلک مشاع ، زمانی مقدور خواهد بود تقاضای تحویل ملک متنازع‌ فیه را به خود نماید که از سایر شرکا اجازه داشته باشد.

بنابرآنچه که ذکر شد ، مشخص میشود که هر یک از شرکای ملک مشاع ، بدون اجازه دیگر شرکا حق دخل و تصرف در ملک را نداشته و چنانچه شریکی بدون اذن سایرین در ملک مشاع تصرفی داشته باشد، دیگر شرکا می توانند درخواست خلع ید از آن را تقدیم دادگاه نمایند.

چند نکته در خصوص خلع ید مشاعی:

1- مستند خلع ید مشاعی ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی است.
2- دعوای خلع ید یک دعوای مالی محسوب می گردد و در صلاحیت دادگاه محل وقوع ملک است.
3- هزینه دادرسی خلع ید بر اساس قیمت منطقه ای املاک محاسبه می شود.
4- اجرای خلع ید مشاعی بدین نحو می باشد که ملک از تصرف کلیه مالکین خارج می شود و به تصرف هیچ یک از آنها داده نشده تا زمانی که در خصوص نحوه تصرف به توافق رسند.
5- اگر که خلع ید به اختلافات شکل گرفته میان شرکا خاتمه ندهد ، تنها راه حل خصومت پیش آمده و پایان دادن قطعی به اختلافات ، درخواست دستور فروش ملک مشاع است.
6- ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی تنها ماده ای است که قانون گذار از واژه خلع ید استفاده نموده؛ با این وجود در ماده 308 به بعد قانون مدنی هم این مقررات ناظر به خلع ید است و در واقع خلع ید نوعی رفع غصب است.

نحوه اجرای رای خلع ید از ملک مشاع

نحوه اجرای رای خلع ید از ملک مشاعی به اینصورت می باشد که با قطعی شدن رای پرونده به اجرای احکام ارسال می گردد و در مرحله بعدی ملک از تصرف همه شركا خارج و به تصرف هیچ یک از آنان داده نمی شود تا اینکه در مورد نحوه تصرف با یکدیگر توافق نمایند.
در صورتی که میان شركا توافقی حاصل نشود، تنها راه پایان دادن به اختلافات و رفع خصومت این است که از طریق دادگاه، تقاضای فروش ملک مشاع داده شود تا دادگاه ملک را به فروش رسانده و هر یک از شرکا سهم خود را برداشت نمایند.

این مجموعه با همکاری تعدادی از وکلای دادگستری و کارشناسان رسمی دادگستری مهندسین و وکلا با تحصیلات دانشگاهی فوق لیسانس و دکتری و اساتید دانشگاه ها در رشته های حقوقی و راه و ساختمان و مهندسی آماده انجام امور وکالت و کارشناسی بصورت تخصصی در سطح کشور می باشد.