حکم ازدواج در زمان عده

[ad_1]

حکم ازدواج در زمان عده ، علاوه بر بطلان آن نکاح ، بدین صورت بوده که در صورت علم و اطلاع از عده داشتن زن و حرمت ازدواج با وی و همچنین در صورت وقوع رابطه زناشویی میان زن و مرد ، حرمت ابدی ، میان آنها ایجاد شده و مجازات آن نیز ، در صورت وجود علم و اطلاع و عدم برقراری رابطه زناشویی ، جزای نقدی و یا حبس می باشد .

برای مشاوره حکم ازدواج در زمان عده

برای مشاوره حکم ازدواج در زمان عده

عقد نکاح و حفظ حرمت جایگاه خانواده ، در فقه و قانون ، از اهمیت بسزایی برخوردار است و به همین دلیل ، احکامی نیز در راستای حفظ قداست آن ، مورد پیش بینی قرار گرفته است . یکی از احکام دین اسلام در حوزه خانواده ، این است که زنان ، پس از جدا شدن از شوهر خود و یا فوت همسر ، تحت شرایط خاص و در مدت زمان مشخصی ، باید عده نگه داشته و پس از سپری شدن آن ، اقدام به ازدواج مجدد نمایند .

فلسفه نگه داشتن عده ، جلوگیری از اختلاط نسل ، حفظ حرمت جایگاه خانواده یا در نظر گرفتن مدت زمانی جهت رجوع و حفظ پایداری کانون خانواده ، هر چه که باشد ، به هر حال ، در مدت زمان عده ، نمی توان با مردی غیر از شوهر ازدواج کرد و ازدواج در زمان عده ، ضمانت اجراها و آثار حقوقی و کیفری مهمی ، همچون حرمت ابدی زن و مرد و مجازات آنها را به همراه خواهد داشت . به همین دلیل ، آشنایی با احکام مربوط به ازدواج در زمان عده، ضروری می باشد .

بنابراین ، پس از پاسخ دادن به این سوال که آیا ازدواج در زمان عده امکان پذیر است ، حکم ازدواج در زمان عده ، مجازات و آثار حقوقی آن را بررسی کرده و به این سوال نیز پاسخ می دهیم که آیا در زمان عده می توان صیغه شد یا خیر .

آیا ازدواج در زمان عده امکان پذیر است

به طور کلی ، در قانون مدنی ، سه نوع عده برای زنان پیش بینی شده است که در نوع اول ، پس از فوت شوهر ، زوجه ، باید به مدت 4 ماه و ده روز ، عده وفات شوهر نگه داشته و در حالت دوم ، در صورت طلاق زن و شوهر در عقد دائم و در نوع سوم ، با خاتمه مدت یا بخشیدن باقی مدت صیغه ، زوجه ، می بایست به ترتیب ، عده طلاق ، عده انقضای مدت یا بذل مدت را نگه داشته و پس از آن ، در صورت تمایل ، با مرد دیگری عقد نکاح منعقد نماید .

البته ، ممکن است مدت زمان اختصاصی عده زن در طلاق و یا عده زن در عقد موقت ، با هم متفاوت باشند ؛ لذا آشنایی با احکام اختصاصی هر کدام از آنها ، ضرورت دارد . لیکن ، وجه مشترک عده زن ، این است که در همه این حالات ، زن ، در دوران عده ، مجاز به ازدواج با مرد دیگری نیست و صرفا اگر عده طلاق ، از نوع طلاق رجعی باشد ، مرد ، می تواند در طول مدت عده طلاق رجعی ، به همسر خود رجوع کرده و با وی ، زندگی کند .

بنابراین ، در پاسخ به این سوال که آیا ازدواج در زمان عده امکان پذیر است یا خیر ، باید گفت که اصولا ازدواج کردن در مدت زمان عده طلاق ، عده وفات شوهر ، عده بذل مدت و انقضای مدت عقد موقت ، امکان پذیر نمی باشد و از آن جهت که حکم ازدواج در زمان عده ، بطلان و گاها ایجاد حرمت ابدی میان زوجین است ، در قسمت های بعد ، به بررسی آثار و ضمانت های اجرایی این مطلب ، به تفصیل خواهیم پرداخت .

حتما بخوانید: عده زن و انواع آن

حکم ازدواج در زمان عده

ازدواج در زمان عده ، غیر ممکن است و اصولا ، به خاطر جلوگیری از اختلاط نسل ، حفط حرمت شوهر فوت شده و ایجاد حق اولویت برای شوهر در خصوص رجوع از طلاق ، زوجه ، مکلف است که در مدت عده طلاق ، از ازدواج با مرد دیگر ، امتناع نماید . به همین منظور ، می توان گفت که زنان ، در طول مدت عده ، در حکم زن شوهر دار می باشند و به همین دلیل است که نفقه زن در ایام عده طلاق رجعی ، به عهده شوهر سابق بوده و در طی مدت عده وفات شوهر نیز ، به زن ، نفقه تعلق می گیرد .

اما سوالی که در این خصوص قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، این است که حکم ازدواج در زمان عده چیست . به عبارت دیگر ، آیا ازدواج زنی که در طی مدت عده طلاق ، عده وفات شوهر یا عده عقد موقت ، به عقد ازدواج مرد دیگری در آمده ، به لحاظ شرعی و قانونی صحیح است یا خیر ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که علی القاعده ، فلسفه وضع عده برای زن ، جلوگیری از ازدواج کردن وی در این مدت بوده است . به همین خاطر ، باید گفت که حکم ازدواج زن در زمان عده ، هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ قانونی ، باطل بودن این ازدواج است . به این معنا که اگر زن ، در طی مدت عده ، با مرد دیگری ازدواج کند ، اصلا رابطه زوجیتی میان آنها شکل نگرفته و در صورتی که روابط زناشویی نیز میان آنها رخ داده باشد ، این روابط نیز نامشروع می باشند .

علاوه بر اینکه حکم ازدواج در زمان عده ، بطلان نکاح بوده و رابطه زوجیتی میان آن زن و مرد شکل نمی گیرد ، ازدواج در زمان عده ، آثار و ضمانت های اجرایی مهم حقوقی نیز در پی خواهد داشت که در قسمت بعد ، به توضیح آنها نیز ، خواهیم پرداخت .

ازدواج با زن بیوه

آثار ازدواج در زمان عده

ازدواج با زن در طی مدت عده ، به لحاظ شرعی و قانونی ، ممنوع می باشد و در واقع ، عده زن ، یکی از موانع نکاح محسوب می شود . این ممنوعیت ، علاوه بر اینکه مقید به ضمانت اجرا و جرم انگاری شده است ، در خصوص رابطه زن و مرد نیز ، آثار حقوقی مهمی بر جای می گذارد . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که آثار ازدواج در زمان عده چیست ؟

در خصوص آثار ازدواج در زمان عده ، می بایست ماده 1050 و 1051 قانون مدنی را مورد بررسی قرار دهیم که در این مواد ، آثار ازدواج با زن شوهر دار در زمان عده ، بسته به اینکه مرد ، نسبت به حرمت نکاح در مدت عده طلاق ، عده وفات شوهر و یا عده عقد موقت ، عالم و یا جاهل باشد ، متفاوت خواهد بود که در این قسمت ، به شرح آن می پردازیم .

بر اساس ماده 1050 قانون مدنی ، هر کس زنی را با علم و اطلاع از اینکه وی ، در مدت عده طلاق یا وفات است و با علم و اطلاع از اینکه حکم ازدواج با زن در مدت عده ، باطل بودن و ممنوعیت آن است ، برای خود عقد کند ، علاوه بر اینکه ازدواج ، باطل است ، آن زن ، مطلقا بر آن مرد ، حرام ابدی می شود . بنابراین ، یکی از آثار ازدواج در زمان عده ، حرمت ابدی نکاح میان زن و مردی است که مرد ، با اطلاع از عده داشتن زن و حرمت ازدواج با وی ، به عقد خود در می آورد .

اما بر اساس ماده 1051 قانون مدنی ، در صورتی که مردی ، از روی جهل نسبت به اینکه زن ، در مدت عده طلاق یا وفات است و یا جهل نسبت به حرمت و بطلان ازدواج با این زن ، یا جهل نسبت به هر دوی این موضوعات ، با وی عقد نکاح منعقد کرده و میان آنها نیز ، نزدیکی یا رابطه زناشویی رخ داده باشد ، این ازدواج نیز ، به خاطر وقوع رابطه زناشویی ، باطل بوده و حرمت ابدی میان آنها ، ایجاد می گردد .

اما در حالتی که مرد ، نسبت به عده داشتن زن و حرمت ازدواج با وی ، جهل داشته ، اما علی رغم ازدواج با زن ، هنوز رابطه زناشویی میان آنها شکل نگرفته باشد ، علی رغم اینکه این ازدواج ، باطل می باشد ، اما آن دو نفر ، به هم حرام ابدی نشده اند و لذا ، پس از سپری شدن مدت عده طلاق یا وفات ، می توانند مجددا با هم ازدواج کنند .

زنانی که عده طلاق ندارند

مجازات ازدواج در زمان عده

همانطور که در قسمت قبل بیان شد ، حکم ازدواج با زن در زمان عده ، علاوه بر اینکه بطلان ازدواج بوده ، در صورت علم مرد بر عده داشتن زن یا حرمت ازدواج با وی ، و یا در حالتی که مرد ، نسبت به این موضوعات علم نداشته ولی رابطه زناشویی میان آنها رخ داده باشد ، حرمت ابدی زن و مرد خواهد بود .

علاوه بر انحلال نکاح ، از آن جهت که ازدواج در زمان عده با زن ، ممنوع است ، در قانون مجازات اسلامی نیز ، برای این موضوع ، مجازات ، پیش بینی شده است که در این قسمت ، قصد داریم مجازات ازدواج با زن در زمان عده را ، مورد بررسی قرار داده و آثار و ضمانت اجرای کیفری آن را نیز ، توضیح دهیم .

بر اساس ماده 644 قانون مجازات اسلامی ، کسانی که از روی علم و اطلاع ، مرتکب یکی از این امور زیر شوند ، به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال و یا به مجازات پرداخت جزای نقدی از 25 تا 100 میلیون ریال ، محکوم می شوند : هر زنی که در مدت عده طلاق یا وفات است، چنانچه با شخص دیگری ، عقد نکاح منعقد نماید ؛ در صورتی که منجر به روابط زناشویی نشود ؛ هر کسی که زن دارای عده طلاق یا وفات را برای خود عقد کند ؛ در صورتی که منجر به روابط زناشویی نشود .

بنابراین ، از جمله شرایط اعمال مجازات مرد و زن ، به خاطر ازدواج در زمان عده ، این است که طرفین ، نسبت به این موضوع ، اطلاع داشته باشند ، زن در مدت عده طلاق یا وفات باشد و رابطه زناشویی هم میان آنها شکل نگرفته باشد . لازم به ذکر است که اگر میان زن و مرد ، رابطه زناشویی شکل گرفته و طرفین نسبت به این موضوع ، علم داشته باشند که رابطه در مدت عده ، ممنوع است ، ممکن است به مجازات زنای محصنه یعنی رجم محکوم شوند .

علاوه بر این ، در ماده 643 قانون مجازات اسلامی ، برای سردفتران ازدواجی که از روی علم و اطلاع ، زن دارای عده را برای مردی عقد می کنند هم ، مجازاتی معادل حبس از شش ماه تا سه سال یا جزای نقدی معادل 50 تا 300 میلیون ریال و تا 74 ضربه شلاق ، در نظر گرفته شده است که اگر آن فرد ، دارای دفتر رسمی ازدواج و طلاق باشد ، برای همیشه از تصدی آن دفتر نیز محروم می شود .

عواقب نگه نداشتن عده

آیا در زمان عده میتوان صیغه شد

در ارتباط با حکم ازدواج در زمان عده ، ممکن است این سوال نیز ، مطرح شود که آیا در زمان عده می توان صیغه شد یا ازدواج موقت در زمان عده نیز باطل است ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که به طور کلی ، در مدت عده طلاق ، عده بذل یا انقضای مدت صیغه و عده وفات شوهر ، نه تنها ازدواج دائم زن امکان پذیر نیست ، ازدواج موقت یا صیغه وی نیز ، باطل است .

با این توضیح که ، حتی خانم هایی که حتی در صیغه مردی هستند و مرد ، اقدام به بذل مدت به ایشان می کند ، در مدت عده بذل مدت ، نمی توانند با مرد دیگری ، صیغه موقت نمایند . البته ، لازم است که قبل از آن ، تشخیص داد که آیا زن ، پس از طلاق یا بذل و انقضای مدت ، واقعا عده دارد یا خیر . چرا که بعضا ممکن است که زن ، به خاطر عدم برقراری رابطه زناشویی ، مشمول حکم عده نباشد .

بنابراین ، در زمان عده وفات یا طلاق ، نمی توان صیغه شد و در صورت علم و اطلاع و یا وقوع رابطه زناشویی ، همان ضمانت اجرای بطلان نکاح و حرمت ابدی میان زن و مرد ، شکل می گیرد و در صورت عدم اطلاع و عدم برقراری رابطه زناشویی ، صرفا حکم ازدواج در زمان عده ، بطلان نکاح بدون حرمت ابدی است . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

حکم ازدواج با زن شوهر دار

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حکم ازدواج در زمان عده در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کارشناس رسمی دادگستری نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی کارشناس رسمی دادگستری به سوالات شما عزیزان پیرامون حکم ازدواج در زمان عده پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- آیا می توان در زمان عده ازدواج کرد ؟

خیر ازدواج در زمان عده طلاق یا وفات شوهر یا عده بذل و انقضای مدت عقد موقت امکان پذیر نبوده و حکم شرعی و حقوقی آن بطلان نکاح است که بعضا حرمت ابدی را نیز در پی دارد که شرح این موضوع در متن مقاله ذکر شده است .

2- مجازات ازدواج در زمان عده چیست ؟

مجازات ازدواج در زمان عده برای زن و مرد با اطلاع از موضوع و در صورتی که رابطه زناشویی رخ نداده باشد جزای نقدی و یا حبس است و در صورت رابطه زناشویی حکم زنای محصنه است که جزئیات آن در متن مقاله ذکر شده است .

3- آیا می توان در زمان عده صیغه کرد ؟

خیر در طی مدت عده طلاق یا وفات شوهر زوجه در حکم زن شوهر دار می باشند و نه تنها عقد دائم بلکه عقد موقت یا صیغه وی نیز باطل بوده و گاها منجر به حرمت ابدی می شود که برای آشنایی با آن می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

برای مشاوره حکم ازدواج در زمان عده

برای مشاوره حکم ازدواج در زمان عده