ایران یکی از بزرگترین مصرف کننده‌های گوشت و مرغ در منطقه است و آمارها حاکی از مصرف روزانه بیش از بیست هزار تن مرغ و دو هزار تن گوشت در کشور دارد. در بعضی از شهر‌ها مانند تهران نزدیک به هزار تن مرغ حداقل مصرف روزانه خانوار است و بیش از دویست تن گوشت را هم باید به این میزان مصرف افزود. تقریبا بیش از نیمی از این میزان مصرف در کشور به صورت کشتار روز تامین می‌شود و بقیه هم به صورت گوشت وارداتی و منجمد.
این حجم از میزان مصرف و کشتار در روز نیازمند نظارت و کنترل است چرا که همواره امکان ورود گوشت و مرغ آلوده از طریق کشتار در کشتارگاه‌ها وجود دارد و یا با توجه به این که معمولا مردم علاقه بیشتری به خرید گوشت و مرغ تازه دارند فروشندگان اقدام به گرانفروشی کنند.
در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری محصولات دامی به بررسی ابعاد مختلف کشتار روز و همچنین مسائل و اختلافاتی که این نوع کشتار می‌تواند به همراه داشته باشد خواهیم پرداخت.
یکی از موضوعات پر اهمیت در خرید گوشت و مرغ گرم اطمینان از سلامت آن‌هاست. چگونه می‌توانیم به سلامت گوشت و مرغ پی ببریم؟ اولین نکته در سلامت مرغ و گوشت سلامت ظاهری آن است. برای مثال رنگ مرغ معمولا سفید است و ماهیچه‌های مرغ به رنگ صورتی تمایل دارد. وجود جراحت بر روی مرغ، لکه‌های سیاه، ایجاد لایه‌های چسبنده، شکستگی و بوی بد مرغ از نشانه‌های فاسد شدن یا بیمار بودن مرغ است. در گوشت قرمز هم تیرگی بیش از حد گوشت، بوی نامطلوب، ایجاد لایه‌های خشک شده روی گوشت، کهنه بودن استخوان‌های دنده گوشت گاو یا گوسفند، نشان از کیفیت پایین گوشت و احتمالا بیماری و یا کهنه بودن گوشت دارد.
اما موضوع مهم در این یادداشت تعیین قیمت کشتار روز است. قیمت کشتار روز با توجه به چند عامل مهم تعیین می‌شود. برای طیور ابتدا قیمت روز جوجه، سپس قیمت خوراک طیور بر حسب میزان مصرف مرغ در طول رشد و سپس هزینه‌های نگهداری و واکسیناسیون و در نهایت هم سود توجیه کننده انجام یک فعالیت اقتصادی محاسبه می‌شود. در دام‌ها هم تقریبا همین موضوع رعایت می‌شود ابتدا هزینه یک بره یا بزغاله مشخص می‌شود و سپس میزان خوراکی که در روز استفاده می‌کند بعلاوه هزینه کارگری و نگهداری در طول دوران رشد محاسبه می‌شود و تقریبا بیست و پنج درصد سود هم برای تولید کننده در نظر گرفته می‌شود.
از نظر کارشناس دادگستری محصولات دامی این شیوه که در حال حاضر با وجود نرم افزار‌های تعیین قیمت ساده‌تر هم شده‌است روش مناسبی برای تعیین قیمت کشتار روز است. البته برخی متغیر‌های دیگر مانند هزینه کشتار، هزینه توزیع و هزینه حمل و نقل هم باید برای تعیین قیمت تمام شده در نظر گرفته شود.
در صورتی که قیمت کشتار روز و عرضه آن در بازار بیشتر از حد مجاز و تنظیمی بازار باشد با گرانفروشان برخورد خواهد شد. کارشناس رسمی محصولات دامی موظف است تا به گزارش‌هایی که در خصوص افزایش قیمت محصولات دامی ارائه می‌شود رسیدگی کند. همچنین اگر مردم نسبت به فعالیت و قیمت مرغ و گوشت یک واحد تولیدی اعتراض و شکایتی داشته باشند دادگاه کارشناس محصولات دامی را برای بازرسی و برآورد قیمت مجاز مسئول می‌کند. در صورت بروز تخلف در این حوزه و گزارش کارشناس قاضی به تناسب جرم مجازات و جریمه‌ای را برای متخلفان در نظر می‌گیرد.
