کارشناس رسمی دادگستری مواد منفجره و محترقه و بررسی انواع و کاربرد‌های مواد منفجره

امروز مواد منفجره در سطح گسترده‌ای مورد استفاده هستند. بر خلاف آن چه تصور می‌شود مواد منفجره فقط در صنایع جنگی و دفاعی کاربرد ندارند، بلکه در بسیاری از صنایع نیز مورد استفاده هستند. برای اولین بار با استفاده از باروت زمینه گسترش مواد منفجره فراهم شد که به بیش از سه قرن پیش باز می‌گردد. مواد منفجره علاوه بر این که باعث توسعه نظامی بسیاری از کشور‌ها می‌شد اما از همان اوایل نیز برای استخراج در معادن نیز کاربرد داشت.
در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری مواد محترقه و منفجره به بررسی انواع مواد منفجره، شیوه و ترکیبات ساخت آن‌ها و نهایتا به بررسی کاربرد‌های آن خواهیم پرداخت.
موادی منفجره هستند که در شرایط غیر عادی قابلیت انبساط و واکنش به صورت انرژی و نور داشته باشند. این انفجار حاصل ماده نیتروژنی است که مواد محترقه وجود دارد. از نظر کارشناس دادگستری مواد محترقه و منفجره مواد منفجره را به اشکال مختلفی دسته بندی کرده‌اند. برخی این مواد را به جامد و مایع، حساس و غیر حساس و یا بر اساس میزان انفجاری که ایجاد می‌کنند دسته بندی کرده اند. این مواد را بر اساس فراریت، قدرت و ثبات، سمیت، تعادل اکسیژنی، قدرت تخریب، وزن، آتش گیری و عوال دیگری نیز می‌توان به انواع مختلف تقسیم نمود.

ماده منفجره غیر حساس مانند نیترات آمونیوم است که در برابر ضربات هیچ واکنشی از خود نشان نمی‌دهند. اما یک ماده منفجره قوی محسوب می‌شود. که کاربرد آن‌ها را در ادامه توضیح می‌دهیم. نوع دیگر مواد منفجره نسبتا حساس هستند که معروف ترین آن‌ها سی فور و پنتریت و آمونیوم پیکرات و rdxاست. از این موراد عمدتا برای ساخت گلوله و مین استفاده می‌شود. نوع سوم مواد بسیار حساس هستند. این مواد در مقابل ضربه و انرژی واکنش نشان می‌دهند. مانند فلومینات نقره و جیوه. معمولا این مواد را با موادی که حساسیت چندانی ندارند ترکیب می‌کنند تا انفجار‌های بزرگ رقم بخورد.
و یا در دسته بندی دیگر مواد منفجره مایع و جامد را می توان توضیح داد. مهم‌ترین ماده منفجره ماده نیتروگلیسیرین است که در ساخت دینامیت کاربرد دارد و از نظر بسیاری قوی ترین ماده منفجره مایع در جهان است. متیل نیترات ماده مایع دیگری است که در ساخت دینامیت بسیار کاربرد دارد. مصرف متیل نیترات به صرفه تر از نیتروگلیسیرین است به همین دلیل نیز ممکن است به عنوان جایگزین استفاده شود.
از نظر کارشناس رسمی مواد محترقه و منفجره تی ان تی یکی از قدرتمند ترین مواد منفجره جامد است که در معادن و صنایع نظامی بسیار کاربرد دارد. TNT در همه کشور‌ها مورد استفاده است و معمولا یکی از پرکاربرد ترین مواد منفجره نیز به حساب می‌آید. ساخت تی ان تی بسیار دشوار است و یک ماده سمی نیز محسوب می‌شود. تی ان تی از نیتریک اسید، سولفوریک اسید و تولوئن ساخته می‌شود.
در معادن مختلف معمولا از مواد منفجره استفاده می‌شود. پرکاربرد‌ترین مواد منفجره؛ آزید سرب، دی آزودی نیتروفنل، فلومینات جیوه، باروت، دینامیت و تی ان تی است. البته تقریبا بسته نوع معادن از همه مواد منفجره فوق در انفجار معادن استفاده می‌شود.
نیتروگلیسیرین، دینامیت، تی ان تی، باروت، سمتکس، C4، نیز مهم‌تین مواد منفجره‌ای هستند که در صنایع نظامی، ساخت گلوله، ساخت بمب‌های دستی، ساده و حتی بمب‌های قوی و مین‌ها کاربرد دارد.
کارشناس مواد محترقه و منفجره اطلاعات کاملی در خصوص انواع مواد منفجره و موارد استفاده و کاربرد آن‌ها در اختیار دارد که عموما در موراد اختلافی و تخصصی از آن‌ها استفاده می‌کند در یادداشت های دیگر این موراد را به تفصیل توضیح خواهیم داد.