دیدگاه کارشناس رسمی دادگستری رشته جنگل و مراتع در تعیین خسارت وارده به منابع ارزشمند ژنتیکی گیاهی جنگل ها

طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری رشته جنگل و مراتع  ذخیره گاه جنگل به بخشی از جنگل اطلاق می گردد که دارای گونه های کمیاب از نظر ژنتیکی یا گونه های در معرض انقراض می باشند که بایستی مورد توجه و تحت حفاظت های خاصی قرار بگیرند تا بدین وسیله از انقراض آن ها جلوگیری شود. از جمله این گونه ها می توان به درختان گردو، فندق، گون، زیتون، بادام وحشی و… برخی گیاهان ژنتیکی مرتعی مثل گل گاو زبان، آویشن و سایر گونه های گیاهانیکه خاصیت دارویی و ارزش اقتصادی فروانی برای کشور دارند اشاره کرد، که گاها در اثر فعالیت های طبیعی مثل خشکسالی یا تغییر آب و هوا ویا در اثر فعالیت های خواسته یا ناخواسته دست بشر در معرض نابودی و انقراض قرار دارند. شناسایی و حفاظت از این ذخایر ژنتیکی جنگلی بر عهده سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری است و متخلفینی که شناسایی می شوند بایستی به مراجع قضایی معرفی گردند.

در صورت گزارش هر گونه تخلف مبنی بر تخریب ذخیره گاه های ژنتیکی جنگی و مرتعی کارشناس رسمی جنگل و مراتع مامور می گردد  تا میزان خسارت وارده به گونه های ژنتیکی ارزشمند گیاهی را با انجام بررسی های میدانی جهت تشخیص علت تخریب منابع گیاهی از جمله بهره برداری غیر اصولی، چرای بی رویه ی دام ها یا قطع درختان و تخریب مراتع به منظور تغییر کاربری یا فعالیت های عمرانی ازریابی کرده و پس از براورد خسارات ناشی از این اعمال رای خود را صادر می نماید.

قاضی دادگاه بر اساس نوع تخریب جنگلی و مرتعی تعیین شده از سوی کارشناس مجازات متفاوتی را تعیین می نماید. چنانچه گونه های خاص گیاهی توسط چرای بی رویه دام ها بدون اخذ مجوز یا مازاد بر ظرفیت ذکر شده در مجوز یا در زمانی غیر ازمان مقرر تخریب گردند، در صورتی که ذخایر ژنتیکی ارزشمند گیاهی در مرتع مورد بررسی وجود داشته باشد، متخلف موظف به پرداخت سه برابر جریمه به ازای هر واحد دامی می باشد. 

در صورتی که به تشخیص کارشناس دادگستری جنگل و مراتع  تخریب یا حذف ذخیره گاه های ژنتیکی به واسطه ی پروژه های عمرانی افراد حقیقی یا حقوقی  صورت گرفته باشد این اشخاص موظف به پرداخت  سه برابر خسارت  به ازای هر گونه  ژنتیکی تخریب شده می باشند. و در صورت تشخیص دخالت هر یک از اعضای جنگلبانی در وقوع هر کدام از جرایمی که باعث از بین بردن ذخیره گاه های جنگلی می شود، فرد مذکور به اشد مجازات محکوم خواهد شد.

از نظر یک کارشناس جنگل و مراتع، بهره برداری از جنگل به منظور استفاده از چوب یا بذر گونه های خاص در محل هایی که به عنوان ذخیره گاه جنگلی شناخته شده است بایستی ممنوع اعلام گردد و در صورت امکان این ذخیره گاهها جهت حفاظت های بیشتر محصور گشته ، بذر کاری و یا نهال کاری اختصاصی با گونه های نادر در این محل ها صورت گیرد.

کارشناسان تاکید می کنند در هر استان وجود بانک ژنی که حاوی تمامی اطلاعات مربوط به گونه های گیاهی ارزشمند هستند ضروری است و هر گونه ی گیاهی نادر یا خاص بایستی دارای شناسنامه معتبر در بانک ژن باشد. این کار به منظور ثبت گونه های ژنتیکی خاص گیاهی به نام ایران صورت می گیرد تا بعدها کشور دیگری نتواند این نمونه ها را به نام خود ثبت کند.