بررسی دیدگاه کارشناس رسمی انرژی هسته‌ای درباره اختلافات ناشی از ایجاد خسارت تاسیسات هسته ای بر افراد

امروزه همه از تاثیر تاسیسات هسته‌ای بر زندگی مردم صحبت می‌کنند. در بسیاری از موارد حتی مسائل و مشکلات حوزه کشاورزی و یا دامداری و یا بیماری‌های شیوع پیدا کرده در یک منطقه نیز به تاثیر تاسیسات هسته‌ای ارتباط داده می‌شود. از سوی دیگر تاسیسات هسته‌ای ممکن است عواقبی برای کارکنان هم ایجاد کند. عواقبی ناشی از نادرست بودن روند ایمنی تاسیسات هسته‌ای و احتمالا خساراتی که بعضی از وقایع ممکن است به دنبال داشته باشند. در این مقاله به کمک کارشناس رسمی دادگستری انرژی هسته ای به بررسی صحت ادعا‌ها و همچنین بررسی ابعاد حقوقی تاثیرات فعالیت‌های هسته‌ای می‌پردازیم.

 در حال حاضر کشور‌های هسته‌ای در جهان دیگر انگشت شمار نیستند. علاوه بر کشور‌های بزرگ صنعتی، کشور‌هایی مانند کره شمالی، هند، پاکستان، امارات، عربستان و حتی قطر هم در حال گسترش برنامه هسته‌ای خود هستند. دنبال کردن برنامه هسته‌ای مستلزم در نظر گرفتن اصول ایمنی خاصی است که در غیر این صورت ممکن است عواقبی چون سونامی اخیر در بعضی از کشور‌های شرق آسیا را هم در پی داشته باشد. و یا در سطح پایین‌تر ممکن است با مشکلات زیست محیطی برای کشور‌های مختلف همراه شود.

بر طبق گزارشات داخلی افرادی که در نزدیکی نیروگاه‌های هسته‌ای زندگی می‌کنند نباید نگرانی از بابت تشعشعات و یا تاثیرات نیروگاه‌های هسته‌ای داشته باشند. عمده اشاراتی مبنی بر تاثیر بر دام‌ها، تاثیر بر آب‌های زیر زمینی و غیره عمدتا شایعاتی بیش نیستند.

اما انرژی هسته‌ای بی خطر هم نیست. یکی از مهم ترین خطرات این صنعت آلایش هسته‌ای است. منظور از آلایش هسته‌ای پسماند‌های حاصل از شکافت و فعالیت‌های هسته‌ای در نیروگاه‌هاست. در صورتی که این پسماند‌ها به صورت بهداشتی و با اصول ایمنی مناسب دفن نشوند هم بر محیط زیست، هم بر آب و خاک و در نتیجه بر زندگی انسان و حیوانات تاثیر می‌گذارد.

بنابراین در صورتی که پسماند باعث آلودگی آب و یا خاک یک منطقه شود کارشناس دادگستری انرژی هسته‌ای وظیفه بررسی موضوع و تعیین صحت ادعا را بر عهده دارد. مسئولیت ناشی از آلودگی‌های انرژی هسته ای هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین الملل بر عهده نهاد بهره‌بردار است. حال این نهاد بهره‌بردار می‌تواند یک شرکت خصوصی و یا دولت باشد.

از سوی دیگر ممکن است در جریان کار و فعالیت کارکنان تاسیسات هسته‌ای با حوادثی روبرو شوند. از آن جا موضوع انرژی هسته‌ای نسبت به سایر مشاغل بسیار خاص تر است به همین دلیل نیاز است تا کارشناس رسمی انرژی هسته‌ای به بررسی علل خسارت و میزان خسارت وارده بپردازند.

جهت بررسی میزان تاثیر و خسارت‌هایی که نیروگاه‌های هسته‌ای ایجاد می‌کنند پایش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. BNPP که جهت بررسی و همچنین ارزیابی میزان ایمنی نیروگاه‌های هسته‌ای، تاثیر بر محیط زیست، اندازه گیری آهنگ دز محیطی با دستگاه‌های دزیمتر ترمولومنیسانس، ارزیابی ایمنی کارکنان، اندازه‌گیری میزان آلودگی آب و خاک توسط متخصصان داخلی و بعضا خارجی صورت می‌گیرد.

گسترده شدن حوزه فناوری هسته‌ای به بخش‌های تجاری، پزشکی و کشاورزی قاعدتا زمینه‌های جدیدی را نیز برای به وجود آمدن اختلافات ایجاد خواهند کرد. خصوصا حول استفاده از فناوری هسته‌ای در حوزه پزشکی برای تشخیص و یا درمان بیماری‌هایی چون سرطان. با توجه به این که این گستردگی در حال حاضر در کشور ما وجود ندارد قاعدتا اختلافی حول آن بروز نخواهد کرد که کارشناس انرژی هسته‌ای بخواهد به آن بپردازد اما در صورت بروز چنین مشکلاتی بخشی از ارزیابی‌ها بر عهده ایشان خواهد بود.

اتم هسته‌ای، برق هسته‌ای، سوخت هسته‌ای و به طور کلی تکنولوژی هسته‌ای همگی حوزه کار با مواد رادیواکتو و در معرض تشعشعاتی است که گاها بسیار خطر آفرین هستند. به همین دلیل هم در صورتی که فرد یا افرادی به دلیل این تاسیسات دچار حادثه یا ضرری شده باشند می‌توانند با مراجعه با کارشناسان ما در خصوص امکان دادرسی و مسائل حول آن مشورت کنند.