کارت ضابط قضایی – شرایط گرفتن کارت ضابطین بسیج و سپاه

کارت ضابط قضایی ، کارتی است که حاوی مشخصات هویتی ، عکس و حوزه فعالیت ضابط قضایی بوده و به موجب این کارت ، ضابط می تواند وظایف و اختیارات قانونی خود را انجام دهد . شرایط گرفتن کارت ضابطین بسیج و سپاه ، علاوه بر وثاقت و مورد اعتماد بودن ، طی دوره های آموزشی است .

برای مشاوره نحوه دریافت کارت ضابط قضایی

برای مشاوره نحوه دریافت کارت ضابط قضایی

انجام وظایف متعدد قضایی در عمل ، نیازمند همیاری و کمک نیروهایی است که به صورت اجرایی ، در فرایند تعقیب یا بازداشت متهمین ، مشارکت می کنند . این امر ، در قانون آیین دادرسی کیفری ، مورد توجه قرار گرفته و در کنار مراجع قضایی که امر رسیدگی و صدور حکم در مورد متهمان را به عهده دارند ، استفاده از نیروهایی تحت عنوان ضابط قضایی نیز ، مورد پیش بینی قرار گرفته است .

ضابطان قضایی ، تحت نظارت دادستان ، تعلیمات لازم را کسب نموده و پس از آن ، با اخذ کارت ضابط قضایی ، می توانند مشغول به کار شوند که از جمله این ضابطان قضایی ، می توان به نیروهای مقاوت بسیج و سپاه ، اشاره نمود . اما از آن جهت که فعالیت آنها ، منوط به داشتن کارت ضابط قضایی است ، لازم است تا شرایط گرفتن کارت ضابطین قضایی از جمله در مورد نیروهای بسیج و سپاه ، مورد بررسی قرار گیرد .

بنابراین ، در ادامه این مقاله به بررسی اینکه کارت ضابط قضایی چیست ، پرداخته و سپس ، شرایط ، نحوه و مراحل گرفتن کارت ضابط قضایی را شرح خواهیم داد . در ادامه ، به صورت خاص ، کارت قضایی سپاه و بسیج را نیز ، بررسی قرار خواهیم نمود .

کارت ضابط قضایی چیست

قبل از اینکه به بررسی کارت ضابط قضایی بپردازیم ، ابتدا بهتر است در خصوص اینکه ضابط قضایی کیست و چه وظایفی دارد ، صحبت کنیم . بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ، علاوه بر قاضی و مقامات قضایی دادسرا همچون دادستان ، بازپرس و دادیار که در رسیدگی به جرم و صدور رای در مراجع کیفری نقش دارند ، افرادی تحت عنوان ضابط قضایی یا ضابط دادگستری ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که در اموری همچون کشف جرم ، حفظ آثار و ادله وقوع جرم ، شناسایی و جلوگیری از فرار متهمین ، تحقیقات مقدماتی و غیره ، نقش ایفا می کنند .

ضابطان قضایی ، به دو نوع هستند که شامل ضابط قضایی عام ( در همه امور : مثل فرماندهان و افسران نیروی انتظامی ) و ضابط قضایی خاص ( در برخی از امور مشخص : مثل ماموران زندان در امور زندانیان ) می باشند . در هر حال ، بر اساس ماده 30 قانون آیین دادرسی کیفری ، احراز عنوان ضابط قضایی ، نیازمند آن است که شخص متقاضی ، مهارت های لازم برای انجام وظایف خود را با طی دوره های آموزشی ، تحت نظر مراجع قضایی و دادستان ، به اتمام رسانده باشد .

پس از طی دوره های لازم ، به متقاضی ، کارتی تحت عنوان کارت ویژه ضابط قضایی ارائه می شود که مبنای اعتبار فعالیت ایشان خواهد بود . بنابراین ، طبق قانون ، تحقیقات و اقدامات صورت گرفته از سوی ضابطان قضایی بدون داشتن کارت ضابط قضایی ، ممنوع و بی اعتبار می باشد .

لذا در پاسخ به این سوال که کارت ضابط قضایی چیست ، باید گفت کارت ضابط قضایی به کارتی گفته می شود که نشانگر وثاقت و مورد اعتماد بودن و همچنین ، فراگیری مهارت های لازم برای احراز عنوان ضابط دادگستری توسط متقاضی بوده و همانطور که اشاره شد ، مشروعیت اقدامات ضابط دادگستری ، منوط به ارائه کارت ضابط قضایی خواهد بود که در ادامه ، شرایط گرفتن این کارت را نیز ، توضیح خواهیم داد .

حتما بخوانید: ضابط قضایی

شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی

در قسمت قبل ، گفتیم که گرفتن کارت ضابط قضایی ، مبنای مشروعیت فعالیت ضابطان می باشد . به همین دلیل ، بر اساس ماده 30 قانون آیین دادرسی کیفری ، وزیر دادگستری ، وزرای اطلاعات و دفاع و همچنین ، فرمانده نیروهای انتظامی موظف شده اند با همکاری رئیس قوه قضاییه ، آیین نامه ای تهیه کنند که بر اساس آن ، شرایط احراز عنوان ضابط قضایی ، تعیین شود که در همین راستا ، در سال 1398 ، آیین نامه اجرایی احراز عنوان ضابط دادگستری ، به تصویب رسیده است .

بر اساس این آیین نامه ، ضابطان دادگستری ، می بایست با طی دوره های آموزشی لازم ، کارت ویژه ضابط دادگستری را اخذ نمایند . بر اساس این آیین نامه ، کارت ویژه ضابط قضایی ، به کارتی گفته می شود که حاوی عکس ، هویت ، شماره شناسایی اختصاصی و حوزه محل فعالیت متقاضی بوده و به دستور دادستان و با امضای مقام مجاز ، صادر می شود و نشانگر آن است که صاحب کارت ضابط قضایی ، مجاز به فعالیت به عنوان ضابط دادگستری است . صدور کارت مزبور ، می تواند به صورت الکترونیکی هم باشد .

اما سوالی که ممکن است مطرح شود ، این است که شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی چیست ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که مهم ترین و اصلی ترین شرایط دریافت کارت ضابط قضایی ، طی دوره های آموزشی است که بر اساس این آیین نامه ، معاونت منابع انسانی قوه قضایی ، دوره های آموزشی خاص را برگزار خواهد کرد که در نهایت ، متقاضیان ، علاوه بر آشنایی با قانون حقوق شهروندی ، می بایست توانایی های لازم در امور زیر را به دست آورند :

اطلاع از موضوعات مهم و اساسی مربوط به حقوق کیفری ماهوی ، همچون جرایم و مجازات ها و همچنین ، اطلاع از حقوق کیفری شکلی ، شامل صلاحیت ها و تشکیلات سازمان های کیفری ؛

توانایی تشخیص و تفکیک جرایم مشهود و غیر مشهود از یکدیگر به عنوان یکی از مهم ترین وظایف ضابطین قضایی و اطلاع از نوع وظایف و اختیارات آنها در مواجهه با هر یک از این جرایم ؛

اطلاع از ادله اثبات دعوی در امور کیفری از قبیل شهادت ، تحقیق محلی ، سوگند و غیر اینها ؛

توانایی تشخیص مسئولیت مدنی و کیفری ناشی از اعمال غیر قانونی و زیانباری که ممکن است توسط خود این ضابطان قضایی انجام شود .

لازم به ذکر است که اگر ضابطان قضایی حایز شرایط لازم که برای آنها کارت ضابط قضایی صادر شده است ، شرایط خود را از دست بدهند ، به تشخیص دادستان ، کارت آنها ابطال خواهد شد . همچنین ، در مواردی از قبیل بازنشستگی ، اخراج ، تغییر سمت و یا فوت متقاضی ، کارت ضابط آنها اخذ و ابطال می شود . در ادامه ، مراحل و نحوه دریافت این کارت توسط بسیجیان و سپاهیان را نیز ، بررسی خواهیم کرد .

ضابط دادگستری خاص و عام

نحوه و مراحل گرفتن کارت ضابط قضایی

در قسمت های قبل ، در خصوص شرایط لازم برای گرفتن کارت ضابط قضایی ، توضیحاتی مطرح شد که بر اساس آن ، ضابطان قضایی مورد وثاقت و اطمینان ، با طی مراحل آموزشی لازم و کسب اطلاعاتی کلی در خصوص وظایف و اختیارات ضابطین قضایی ، می توانند کارت ضابط قضایی را دریافت نمایند . اما سوال مهمی که ممکن است در این خصوص مطرح شود ، این است که نحوه و مراحل گرفتن کارت ضابط قضایی چیست ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که طبق آیین نامه مذکور ، کلیه نهادهایی که طبق قانون ، ضابط دادگستری عام یا خاص محسوب می شوند ، مکلف شده اند که فهرستی از اشخاص واجد صلاحیت ضابط قضایی را برای طی دوره های آموزشی ویژه ، به دادستان شهرستان یا رئیس حوزه قضایی بخش ، معرفی نمایند .

پس از آن ، دادستان ، مکلف است آموزش های حین خدمت ضابطین قضایی را به صورت منظم ، برگزار نموده و یا اینکه برگزاری آن را به معاونت منابع انسانی قوه قضاییه واگذار کند که با توجه به محدود بودن تعداد ضابطان قضایی خاص ، محل آموزش آنها ، می تواند به صورت متمرکز ، در تهران باشد . تعیین مواد درسی و سرفصل ها ، به عهده معاونت منابع انسانی قوه قضاییه است .

در هر حال ، پس از گذراندن دوره های حضوری یا مجازی و کسب امتیازات لازم ، گواهی گذراندن دوره آموزش و قبولی در آن ، برای متقاضی صادر می شود . در صورت عدم کسب نمره قبولی ، به متقاضی دو ماه مهلت داده می شود که گواهی قبولی مجدد را کسب نموده و اگر باز هم متقاضی نمره لازم را کسب نکرد ، از ضابط بودن وی جلوگیری شده یا پس از یک سال ، برای آزمون سوم ، معرفی خواهند شد .

پس از آن ، مراحل و نحوه گرفتن کارت به این صورت است که یک نمونه کارت متحدالشکل ، ویژه هر یک از ضابطان عام و خاص ، صادر شده و تحویل فرد داده می شود . مدت اعتبار کارت ضابط قضایی ، چهار سال از تاریخ صدور است و پس از سپری شدن مدت اعتبار ، می بایست آن را تمدید کرد که این امر ، منوط به احراز وثاقت فرد است .

وظایف ضابط دادگستری

کارت ضابط قضایی سپاه

در قسمت های قبل ، شرایط ، مراحل و نحوه گرفتن کارت ضابط قضایی را شرح دادیم . اما از آن جهت که یکی از مهم ترین انواع ضابطان قضایی در نظام حقوقی ایران ، نیروهای نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی جزئیات مربوط به کارت قضایی سپاه نیز ، بپردازیم .

بر اساس ماده 29 قانون آیین دادرسی کیفری ، از جمله ضابطان قضایی خاص ، می توان به ماموران وزارت اطلاعات ، سازمان اطلاعات سپاه و ماموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره نمود که در حوزه وظایف محول شده ، ضابط خاص دادگستری محسوب می شوند . به همین دلیل ، نیروهای سپاه نیز ، برای اینکه بتوانند وظایف و اختیارات خود را در مواجهه با جرایم مشهود و غیر مشهود ، به عنوان ضابط قضایی انجام دهند ، نیازمند دریافت کارت ضابط قضایی سپاه می باشند .

لذا پس از گذراندن دوره های آموزشی لازم و کسب نمرات قبولی ، همچنین مشروط به اطمینان از وثوق فرد ، کارت ضابط قضایی سپاه برای متقاضی صادر می شود که به استناد آن ، گزارشات مربوط به آنها ، دارای اعتبار خواهد بود . لازم به ذکر است که بر اساس آیین نامه احراز صلاحیت ضابطان قضایی ، به منظور رعایت مسائل امنیتی ، کارت ویژه ضابط قضایی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران ، بدون درج کد ملی و طبق اطلاعات هویت سازمانی آنها ، صادر می شود .

تفاوت جرایم مشهود و غیرمشهود

کارت ضابط قضایی بسیج

یکی از انواع ضابطان قضایی خاص بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ، ماموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می باشند . این افراد نیز ، ضابط قضایی خاص محسوب شده و پس از کسب و احراز شرایط لازم ، می توانند وظایف و اختیارات خود را قانونا ، اعمال نمایند . با این حال ، ضابط قضایی بسیج نیز ، همچون سایر ضابطین ، نیازمند دریافت کارت ضابط قضایی بسیج می باشد .

لذا بدون دریافت کار ضابط قضایی بسیج ، انجام وظایف ضابطین قضایی ، ممنوع بوده و گزارشات صادره توسط آنها در جرایم مشهود و نامشهود و نیز ، اقدامات انجام شده شان ، بی اعتبار خواهد بود . اما صدور کارت ضابط قضایی بسیج نیز ، مانند سایر ضابطین قضایی ، نیازمند آن است که ابتدا فرد ، مراحل آموزشی لازم را طی کرده و در آزمون ، نمره قبولی کسب کند . پس از آن ، در صورت اطمینان از وثوق و صلاحیت متقاضی ، برای وی کارت ضابط قضایی بسیج صادر خواهد شد .

لازم به ذکر است که صدور کارت ضابط قضایی بسیج ، اعتبار 4 ساله دارد و در صورت اتمام اعتبار آن کارت ، می بایست آموزش های حین خدمت به عنوان ضابط قضایی تحت نظر دادستان انجام شده و نیز ، صلاحیت اخلاقی فرد به تایید رسد تا بتوان کارت ضابط قضایی بسیج را تمدید نمود . همچنین ، در صورتی که فرد متقاضی ، شرایط دریافت کارت ضابط قضایی را از دست بدهد ، کارت وی ابطال می شود .

ثبت نام بیمه تکمیلی بسیجیان

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه دریافت کارت ضابط قضایی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کارشناس رسمی دادگستری نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی کارشناس رسمی دادگستری به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه دریافت کارت ضابط قضایی پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- کارت ضابط قضایی چیست ؟

کارت ضابط قضایی به کارتی گفته می شود که در آن هویت و عکس ضابط قضایی ذکر شده و به استناد آن می توان وظایف و اختیارات ضابطین قضایی را انجام داد که شرح این موضوع در متن مقاله ذکر شده است .

2- شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی بسیج چیست ؟

گرفتن کارت ضابط قضایی بسیج منوط به طی دوره های آموزشی و قبولی در آن بوده و همچنین وثاقت فرد متقاضی می بایست به تایید رسیده باشد که اطلاعات بیشتر در این خصوص در مقاله ارائه شده است .

3- شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی سپاه چیست ؟

از جمله شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی سپاه می توان به شرکت در دوره های آموزشی برگزار شده توسط معاونت منابع انسانی قوه قضاییه و کسب امتیازات لازم اشاره نمود که جزئیات آن در مقاله آمده است .

برای مشاوره نحوه دریافت کارت ضابط قضایی

برای مشاوره نحوه دریافت کارت ضابط قضایی