به دلیل فراوانی پدیده ی تجاوز به اراضی جنگل ها و مراتع از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی، سختی گیری دولت و قضات به این پدیده افزایش یافته است، تا حدی که گاها حتی در مورد زمین های شخصی افراد، به خصوص افرادی که به دلیل موروثی بودن زمین یا زندگی درخارج از کشور پیگیری نکرده اند، نیز سختگیری های سلیقه ای انجام می گیرد. بنابراین شکایاتی از سوی این افراد به منظور پس گرفتن این اراضی به دادگاه ها صورت می گیرد. فلذا کارشناس رسمی دادگستری رشته جنگل و مراتع از سوی قاضی مامور می گردد تا با تکیه بردانش و تجربیات خود با دقت و صداقت اقدام به شناسایی زمین های موات یا از زمین های غیرموات نمایند.
طبق نظر کارشناس رسمی جنگل و مراتع، هر زمینی که در آن آثاری از کشاورزی یا ساخت و ساز مشاهده نگردد و به عبارت دیگر هیچ گونه دخالت فیزیکی ازجانب انسان در این زمین ها صورت نگرفته باشد به عنوان زمین موات شناخته می شود.
تشخیص اراضی موات از غیرموات یکی از کارهای تخصصی است که در حیطه صلاحیت های کارشناس دادگستری جنگل و مراتع قرار می گیرد. بنابراین پس از بررسی محل مورد نظراز جنبه های مختلف، مطالعه پرونده وبررسی مستندات موجود نوع زمین تعیین می شود. زمین های موات از جنبه های مختلف از جمله ویژگی های ظاهری ، مثل شیب زمین،مشاهده یا عدم مشاهده ی آثاری از تغییرات مبنی بر شروع احیای زمین مثل حفرچاه، شخم زنی، شیاربندی و غیره… ، بررسی از نظر پوشش گیاهی منطقه ، بدین معنی که گیاهان مرتعی موجود در آن زمین حاصل زراعت سالیان بسیار دوریا بقایای حاصل از زراعت پیشینیان می باشد یا خیر ، توجه به استشهاد ساکنان روستا یا مناطق اطراف مبنی براینکه هیچ گونه کشت و زرعی درزمین مورد نظر صورت گرفته است یا نه، مورد بررسی قرار می گیرند. کارشناس جنگل و مراتع، نظرات کارشناسان سایر رشته ها از جمله رشته ی کشاورزی و خاک شناسی را نیز در تعیین نوع و جنس ومرغوبیت خاک از نظر زراعی به کار می گیرد. یکی دیگر از مدارک و اسنادی که جهت تعیین زمین های موات بایستی به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد، بررسی عکس های هوایی یا ماهواره ای است، که یک کار فنی و بسیارحساس است اگر چنانچه مناطق زرد رنگ مشاهده شود جز زمین های موات محسوب نمی گردد چرا که در تصاویر هوایی نقاط زرد رنگ نشان دهنده ی زمین های مزروعی می باشند. کارشناس محترم دادگستری با ملاک قرار دادن مجموعه ای از اطلاعات کسب شده و نه فقط یکی از آنها، رای خود را به دادگاه اعلام نموده و قاضی مربوطه را در صدور حکم منصفانه یاری می نماید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با چگونگی تشخیص زمین های موات یا به عبارتی احیا نشده می توانید با کارشناس امورجنگل و مراتع تماس حاصل نمایید.
