معرفی شغل زمین شناس

اگر عاشق سیاره محل زندگی خود بوده و از مطالعه و بررسی آن لذت می برید، شغل زمین شناس مناسب شماست.

زمین شناسی، حوزه ای است كه در زمینه پیرایش زمین، وضعیت زمین در فضا، تاریخ زمین شناسی، شكل و ابعاد زمین، مشخصات فیزیكی و شیمیایی زمین و مواد تشكیل دهنده آن، بررسی عواملی كه در شكل زمین دخیل هستند و… مطالعه و بررسی می كند. زمین شناسی با علوم زیستی، شیمی، جغرافیا، هواشناسی و آب و خاک ارتباط نزدیکی دارد.  

زمین شناس به مطالعه علمی ساختار، تحولات و حرکات زمین و همچنین منابع طبیعی می پردازد. او فرآیندهای داخلی و خارجی شکل دهنده زمین در تاریخ گذشته آن را بررسی می کند. زمین شناس، از روش های تحقیق و جستجوی مختلفی مانند حفاری، نقشه برداری، لرزه نگاری، تصاویر ماهواره ای و هوایی و اندازه گیری های الکترومغناطیسی در کار خود استفاده می کند.

زمین شناسی زیرشاخه های مختلفی شامل زمین شناسی مهندسی، رسوب شناسی، زمین شناسی اقتصادی، زمین شناسی نفت، زمین شناسی ساختمانی، زمین شناسی زیست محیطی، چینه و فسیل شناسی، سنگ شناسی یا پترولوژی و گرایش آب شناسی دارد که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. به عنوان مثال زمین شناسی مهندسی با بررسی تاثیر محیط زمین شناسی بر سازه‌های مهندسی ، راه‌حل های مناسبی جهت کاهش یا برطرف نمودن خطرات احتمالی ارائه می‌دهد. یا زمین شناسی اقتصادی شاخه‌ای از علم زمین شناسی است که پیرامون شرایط تشکیل مواد معدنی ، مورفولوژی و ریخت شناسی آنها ، بافت و ساخت آنها، عوامل کنترل کننده پراکندگی مواد معدنی ، توجیه فنی و اقتصادی آنها و بالاخره تقسیم بندی ژنتیکی مواد معدنی بحث می‌کند.

زمین شناسی در کشورهای مختلف دنیا بسیار مورد توجه است زیرا اقتصاد، صنایع، کشاورزی و بسیاری از موارد دیگر در هر کشوری، به نتایج کار زمین شناسان متکی است. کشور ما نیز با در اختیار داشتن‌ منابع‌ معدنی‌ بسیار غنی‌ اعم‌ از مواد سوختی‌ و ذخایر فلزی‌ و غیرفلزی‌ گران بها، و قرار گرفتن‌ بر روی‌ منطقه‌ای‌ فعال‌ از نظر زمین‌‌شناسی‌ که‌ باعث‌ وقوع‌ زلزله‌ها، تغییر ساختار زمین‌، پدیده‌ کوه‌زایی‌، تغییر پهنای‌ دریاها و خلیج‌ مجاور می‌شود و ده ها مورد دیگر، به‌ پژوهشگران‌ و متخصصان زمین‌شناسی‌ نیاز مبرم دارد که‌ در این زمینه ها به‌ مطالعه‌ و کاوش‌ بپردازند.

ساعت کاری زمین شناس بسته به نوع کاری که دارد، متفاوت است. در بخش های اداری به صورت منظم و تمام وقت بوده و در بخش هایی مانند تحقیقات میدانی، دارای ساعت کاری نامنظم و گاه طولانی می باشد. گاهی لازم است روزهای زیادی از خانه دور باشند. نکته ای که علاقه مندان شغل زمین شناسی باید به آن توجه کنند این است که، این شغل تقریبا شغلی مردانه است زیرا عمده کار آن در شرایط سخت آب و هوایی و در طبیعت می باشد. این شرایط به شکل های مختلف برای خانم ها سخت و مشکل است. البته خانم ها می توانند در بخش کارهای نرم افزاری در دفاتر فعالیت کنند که در این حالت نیز فرصت های شغلی محدودی پیش روی آنها قرار خواهد داشت.
 
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف زمین شناس، دانش و مهارت مورد نیاز زمین شناسی، تحصیلات لازم برای ورود به شغل زمین شناسی، بازار کار و فرصت های شغلی زمین شناسی، میزان درآمد زمین شناس و برخی از زمین شناسان معروف ارائه می شود.
 
 

وظایف زمین شناس

زمین شناس از دانش و تخصص خود در انجام امور زیر استفاده می کند :

ارزیابی ایمنی و تاثیر ایجاد یک سد یا تونل در یک پروژه عمرانی

مشخص کردن محل مناسب برای دفن زباله های هسته ای

جستجوی  منابع انرژی و معادن معدنی مانند نفت و گاز

طراحی برنامه های اکتشاف منابع آبی جدید

بررسی فعالیت های آتشفشانی و زمین لرزه به منظور توسعه سیستم های هشدار دهنده برای مردم نزدیک به مکان های فعال

و …

مهارت و توانمندی های مورد نیاز زمین شناسی

تسلط در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی

علاقه زیاد به طبیعت و توان تحمل شرایط سخت کاری در آن

مشاهده دقیق

داشتن نظم و روندی ساختار یافته در کار که از لازمه های هر پژوهشی و تحقیقاتی است.

توان بدنی مناسب

توانایی کار فردی و تیمی

توان استفاده از نرم افزارهای مرتبط از جمله GIS، Rock Work – RS، Earth das، corel, IRDES, Arc و …

تحصیلات لازم برای ورود به شغل زمین شناسی

علاقه مندان به شغل زمین شناسی می توانند در رشته زمین شناسی در دانشگاه های کشور تحصیل کنند. امکان ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز در این رشته در کشور وجود دارد.
 

فرصت های استخدامی، بازارکار و آینده شغلی زمین شناس

زمین شناس می تواند در وزارت خانه های صنعت،معدن و تجارت، نفت‌، نیرو، راه‌، جهاد کشاورزی‌، علوم‌، تحقیقات و فناوری ، آموزش‌ و پرورش‌ و همچنین‌ شرکت‌ها و مؤسساتی‌ مانند ذوب‌آهن‌، سازمان‌ زمین‌ شناسی‌ و زلزله کشور، موسسه ژئوفیزیک، شرکت‌های‌ مرتبط‌ با فعالیت‌های‌ سد سازی‌، آب‌یابی‌، حفر تونل‌، راهسازی‌، اکتشافات‌ آب‌ و نفت‌ و معادن‌، بخش‌های‌ مرتبط‌ با تهیه‌ نقشه‌های‌ زمین‌ شناسی‌ و معدنی‌، آزمایشگاه‌های‌ سنگ‌ شناسی‌ و زمین‌ شناسی‌ استخدام شود.
 
در صورت داشتن توان و علاقه لازم، زمین شناس می تواند کارآفرینی کرده و شرکتی شخصی در این حوزه راه اندازی کند. بسیاری از فعالیت‌های اصلی شرکت‌های بزرگی از جمله شرکت نفت و گاز ایران، به تهیه و استفاده از نقشه‌های زمین‌شناسی، تحلیل این نقشه و شناسایی نکات قابل تامل در آن‌ها بستگی دارد. زمین شناس می تواند به عنوان پیمانکار با وزارتخانه ها و سازمان های مختلف همکاری کند.
 
برخی مسایل شغل زمین شناسی در ایران :

بازار کار بسیار نامناسب به خصوص در شهرستان ها

کاربردی نبودن بخشی از دروس رشته زمین شناسی

عدم درک اهمیت این شغل برای کشور توسط مسئولان و بها ندادن کافی به آن

عدم توجه به این شغل به عنوان شغلی فنی و عملی و به دنبال آن عدم جذب کارجویان آن در پروژه های عمرانی و عملیاتی

عدم شناخت صحیح شغل زمین شناسی بین مردم

وضعیت استخدام زمین شناس در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام رمین شناس ها بین سال های 2010 تا 2020، رشد 21 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.

استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام زمین شناسان رشد 18.3 درصدی داشته و رشد بسیار زیاد در آینده برای آن پیش بینی شده است.

درآمد زمین شناس

 زمین شناسانی که در سازمان های دولتی استخدام می شوند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. حقوق و درآمد زمین شناسانی که در شرکت های خصوصی فعالیت می کنند، با توجه به میزان مهارت و تخصص و نوع توافق صورت گرفته با کارفرما متفاوت است.

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته در اواخر سال 1392 توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد زمین شناسان در سمت های مختلف شغلی و در رده های مختلف سازمانی (کارشناس، سرپرست و مدیر) استخراج شده است.

برخی از سمت هایی که در این پژوهش در نظر گرفته شده اند شامل کارشناس ژئوفیزیک، کارشناس کنترل کیفی، بازرس فنی، مدیر پروژه و … می باشند که یک زمین شناس می تواند در هر یک از آنها استخدام شده و فعالیت نماید.

برای زمین شناس در هر سمت و در هر رده سازمانی حداقل، حداکثر و متوسط درآمد ماهیانه ذکر شده است. به عنوان مثال زمین شناسانی که در سمت کارشناس ژئوفیزیک در رده کارشناس کار می کنند، در اواخر سال 1392، حداقل درآمد 780000 تومان، حداکثر درآمد 2000000 تومان و متوسط درآمد ماهیانه 1200000 تومان را داشته اند.

همچنین از آنجا که تجربه و سابقه کاری یکی از عوامل موثر در تعیین حقوق و درآمد هر فردی از جمله زمین شناسان می باشد، در بخش دیگری از این پژوهش، درآمد زمین شناس از نظر سابقه کاری در رده های مختلف سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. همان طور که در تصویر زیر مشخص است در هر رده سازمانی با افزایش سابقه کاری، درآمد و حقوق زمین شناس نیز افزایش می یابد.

میزان درآمد زمین شناس در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا – متوسط درآمد سالانه این شغل 82.500 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 84.200 دلار بوده است.

استرالیا –  متوسط درآمد سالانه این شغل 87.600 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان – متوسط درآمد سالانه این شغل برای افراد تازه کار بین 30.500  تا 46.000 دلار و برای افراد با تجربه بین 61.000 تا 76.000 دلار می باشد.

شخصیت های مناسب شغل زمین شناسی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب شغل زمین شناسی بر اساس شخصیت شناسی MBTI : (برای مشاهده کامل هر تیپ شخصیتی روی آن کلیک کنید)

  این تیپ شخصیتی از دقت بالایی برخوردار است و دارای مهارت های فنی خوبی می باشد. او معمولا زمان زیادی را برای کار خود می گذارد.

این تیپ شخصیتی به فهمیدن چرایی و چگونگی کار کردن چیزها علاقه دارد. او مشاهده کننده خوبی بوده و به جزئیات و واقعیات توجه زیادی دارد. استفاده از تحلیل های منطقی به خوبی در کار این تیپ شخصیتی مشهود است.

این تیپ شخصیتی علاقه به کار در طبیعت دارد. او به جزئیات و واقعیات توجه زیادی می کند.

این تیپ شخصیتی استفاده از حواس پنجگانه خود در کار را دوست دارد. او به کارهایی که با چیزهای واقعی و حقایق سر و کار دارد، علاقه دارد.

برخی از زمین شناسان معروف