در حل اختلاف در خصوص سهم ناشر و مالک در چاپ کتاب شعر توسط کارشناس رسمی باید دانست رابطه ای قراردادی که بین ناشر و مالک اثر بسته می شود علاوه بر اینکه حقوق دو طرف را تعیین و مستند میکند، حقوق اشخاص ثالت را هم مشخص میکنند. زمانی که بین ناشر و مالک اثر قرار داد بسته می شود در شروط ضمن عقد یا عدم اجرای تعهدات، در استاندارد های چاپ، حجم کتاب و… اختلاف پیش می آید. کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود موارد اختلافی را بررسی و نظر کارشناسی را اعلام میکنند. هرچند بررسی و نظارت بر موضوع های فوق، زیر نظر کارشناس رسمی دادگستری طبع و نشر انجام می گیرد.
کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود قرار داد بین ناشر و مالک را باید بررسی کند که دارای موارد زیر می باشد:
اولین مورد حق تالیف است:
در این نوع قرارداد، ناشر و مالک قراردادی می بندند که طی آن قیمت پشت جلد کتاب ضربدر تیراژ را به عنوان حق تالیف در هر چاپ به وی پرداخت کند. این نوع قرار داد را ناشران با نویسندگان معروفی میبندند که آثار مطرحی دارند.
مورد بعدی مشارکت است:
در این قرار داد هزینه های چاپ بین ناشر و نویسنده تقسیم شده و سود فروش نیز به همان نسبت بین آنان تقسیم می شود. هر نوع اختلاف در موارد گفته شده و هر عملی خلاف قرارداد بسته شده بین ناشر و مالک میتواند از موارد اختلاف باشد.
در بررسی اختلاف در خصوص سهم ناشر و مالک در چاپ کتاب شعر باید به حق واگذاری کتاب توجه شود:
در‌این مورد مالک کتاب خود را با دریافت مبلغی برای همیشه به ناشر واگذار می کند و مالک دیگر حق چاپ کتاب خود را ندارد و هیج مبلغی را نمی تواند از ناشر دریافت کند.
اثر گذار در ارزیابی اختلاف در خصوص سهم ناشران و مالک سرمایه گذاری مولف:
در این مورد مالک خود به تنهایی همه هزینه ها را پرداخت میکند و هزینه های چاپ را به ناشر می پردازد، و در عوض تمامی سود حاصل از فروش کتاب به مالک تعلق میگیرد.
مورد بعدی که در بررسی اختلاف در خصوص سهم ناشر و مالک در چاپ کتاب شعر مهم است قرارداد فرزانگان و نگارستان است، که مورد اول ویژه هیات علمی دانشگاه ها است و مورد دوم مخصوص شاعران و نویسندگان می باشد و هر کدام قوانین خاص خود را دارند.
مورد بعدی واگذاری کتاب به انشارات با عقد قرار داد چاپ اول که در این قرار داد ناشر و مالک ففط حقوق مادی چاپ اول کتاب، با واگذاری کتاب به انشارات تعلق میگیرد و مالک صاحب حقوق مادی و معنوی چاپ بعدی کتاب خود باقی می ماند.
کارشناس رسمی دارگستری شعر و سرود یکی از بزرگترین موارد اختلافی را بررسی میکند که اشتباهات احتمالی و مبهم بودن قرار داد است. به رغم اینکه مسئولیت مسائلی مانند: حقوق تصویر ها و نام ها بر عهده نویسنده است، اما این ناشر است که مسئولیت نهایی اشتباه احتمالی در این مسائل را بر عهده دارد. زمانی که موارد ابهامی در قرارداد وجود دارد، کارشناسان رسمی دادگستری شعر با بررسی به شفاف سازی این مواد ابهامی می پردازند.
ناشر درمورد تکثیر، تولید، توزیع کتاب، ترویج و تبلیغات مناسب کتاب مسئول است. اگر ناشر در هر یک از این موارد کوتاهی کند یا برخلاف توافق در تکثیر، توزیع و ترویج کتاب به درستی کار را پیش نبرد و زمانی که ناشر برخلاف توافق، میزان بیشتری از سود حاصل در قرار داد را برای خود بردارد یا زمانی که مولف برخلاف توافق واگذاری کتاب به مالک، کتاب را مجدد چاپ کند یا با مالک دومی قرار داد مجدد بسته باشد و اگر ناشر بدون اطلاع مولف بخش یا قسمتی از آثار را حذف و یا مخدوش کند، در تمامی موارد ناشر مسئول جبران خسارت است.
اینکه ناشر حق پخش اثر را در فضای مجازی دارد یا خیر، و اینکه آیا از این کار سودی برای نویسنده و مولف قرار داده می شود؛ تمامی از مواردی است که کارشناسان رسمی دادگستری شعر و سرود مسئول رسیدگی به آن هستند.
