اشعار و ترانهها در انواع قالب‌ها سروده و یا خوانده می‌شوند. در موارد بسیاری این اشعار و یا ترانهها نیازمند ارزیابی هستند. در مواردی چون بررسی کپی برداری و سرقت ادبی و تعیین مالکیت معنوی، تعیین ارزش معنوی آثار و یا برای دریافت مجوز معمولا آثار از لحاظ سبک و قالب هم مورد بررسی قرار می‌گیرند. از این رو به کمک کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود به بررسی این سبک‌ها پرداخته‌ایم.
اما ویژگی‌های یک ترانه چیست. معمولا ترانهها دارای حس موسیقیایی هستند به این ترتیب است که امکان بازخوانی و یا خواندن بسیاری از اشعار و ترانهها فراهم می‌آید. بنابراین شعری که حالت موسیقیایی نداشته باشد را نمی‌توان ترانه دانست و امکان اجرای آن نیز وجود نخواهد داشت. علاوه بر حس موسیقیایی باید به وزن و قافیه هم اشاره کرد. علاوه بر این که اهمیت یک ترانه و شعر و قدرت آن به همین وزن و قافیه است برای دریافت مجوز انتشار آثار نیز معمولا اشعار و ترانه‌های فاقد نظم و قافیه مورد قبول قرار نمی‌گیرند و در صورت بروز اختلاف نیز موضوع به کارشناس دادگستری شعر و سرود ارجاع داده خواهد شد.
سومین پارامتر مهم برای ترانهها و اشعار بی شک موضوع آن است. وضوعات مختلف اجتماعی، عاشقانه، احساسی و ملی گرایانه ای که خصوصا در سرود‌ها وجود دارد موضوع اشعار و ترانهها می‌توانند باشند به همین دلیل هم اشعاری و ترانه‌هایی که فاقد موضوع مشخص و یا در موضوعاتی هستند که مغایر با قانون و عرف است اغلب امکان دریافت مجوز پیدا نمی‌کنند. سبک‌های مختلف ترانهها نیز بر اساس این موضوعات مشخص می‌شود. معمولا موسیقی عاشقانه در یک سبک خاص خوانده می‌شود و سایر موسیقی‌ها نیز در سبک‌های مشخص.
اما در اشعار ما از گذشته با قالب‌های شعری گوناگونی روبرو بوده‌ایم. غزل، رباعی، دوبیتی، مثنوی، قصیده، چهار پاره، قطعه و دوبیتی و غیره از سبک‌های معروف در شعر ایران و جهان است. همانطور که می دانید هم موضوع هم وزن و قافیه در تعیین سبک‌های و قالب‌های مختلف شعری اهمیت دارند. معمولا کارشناس رسمی شعر و سرود تسلط کاملی بر همه این سبک‌ها دارد و باید داشته باشد چرا که در موارد اختلافی چون کپی برداری در اشعار معمولا سبک نیز جزء موارد ارزیابی خواهد بود.
البته به سبک‌های دیگری نیز در شعر و موسیقی می‌توان اشاره کرد. نوحه‌ها و موسیقی مذهبی و اشعار مربوط به آن و حتی در مواردی خود سبک موسیقی مذهبی محل اختلاف است. در سال‌های اخیر حاشیه‌های بسیار زیادی برای مداحان در خصوص استفاده از اشعار دیگران و یا حتی استفاده از ریتم و سبک موسیقی و ترانه‌های دیگران ایجاد شده است که این موضوع نیز می‌تواند مورد ارزیابی کارشناس شعر و سرود قرار بگیرد.
بنابراین در صورتی که بررسی کامل یک ترانه و یا بررسی یک دفتر شعر مورد اختلافی مد نظر باشد کارشناسان ما آماده اظهار نظر و ارزیابی موضوع خواهند بود.
