در تمام پروژه های ساختمانی و عمرانی، پیمانکار لیستی از خدمات انجام شده و پیشرفت کار را تنظیم کرده و بر اساس آن درخواست مالی خود را ارایه می دهد. معمولا در این لیست هزینه حمل مواد، مصالح به کار رفته، کرایه ماشین آلات و غیره قید می شود. ارائه لیست مذکور بر اساس خدمات و هزینه‌های صورت گرفته در انجام پروژه تهیه می‌شود و کارفرما ملزم به پرداخت هزینه‌های مذکور است. اما در مواردی می‌توان با صراحت صورت وضعیت را مغایر با واقعیت دانست. افزدن هزینه‌های نادرست در اجرای ساختمان، افزایش هزینه‌ها، اعلام کردم مصالح ساختمانی بیش از مصرف واقعی و یا حتی حسابرسی نادرست از موارد شایع ارزیابی صورت وضعیت پیمانکاری است. در ادامه به انواع صورت وضعیت پیمانکار و اختلاف فی ما بین کارفرما و پیمانکار می پردازیم.
صورت وضعیت فهرست بهایی
پیمانکار برای تهیه صورت وضعیت فهرست بهایی، ابتدا تمام خدمات انجام شده را تفکیک کرده و سپس از ریز ترین تا بزرگ ترین هزینه های عملیات را در آن قید می کند. مثلا ممکن است بعد از اتمام کار در یک مرحله، پیمانکار صورت وضعیت بهایی خود را ارایه دهد. اما بر اساس خدمات انجام شده، مبلغ زیادی را در خواست کرده باشد. در این مواقع کارفرما با مراجعه به کارشناس مجرب، در خواست ارزیابی صورت وضعیت پیمانکاری را می دهد. کارشناس با برآورد هزینه های هر مرحله، از صحت صورت وضعیت ارایه شده، مطمئن می شود.
صورت وضعیت متر مربع
پیمانکار برای تهیه صورت وضعیت متر مربع باید با توجه به پیشرفت کار، مبلغ درخواستی را در آن قید کند. مثلا در تهیه این صورت وضعیت، ابتدا یک لیست از درصد عملیات انجام شده مانند تجهیز کارگاه، گوبرداری، اسکلت، فونداسیون و غیره نوشته شده و سپس بر اساس درصد انجام کار، درخواست مالی خود را ارایه می نماید به طور مثال ممکن است در صورت وضعیت متر مربع ارایه شده به کار فرما، درخواست مالی بیش از حد و غیر معقول باشد. در این موارد کارشناس رسمی با بررسی مراحل عملیات و درصد کار انجام شده، مبلغ پرداختی را مشخص کرده و به حل اختلاف می پردازد.
صورت وضعیت موقت
صورت وضعیت موقت به این صورت است که پیمانکار هزینه های انجام شده را برآورد کرده و در اختیار کارفرما قرار می دهد. البته این لیست ففط برای تخمین هزینه های پروژه است و درصد واقعی آن در صورت وضعیت واقعی قید می شود.
صورت وضعیت ماقبل آخر
زمانی که پروژه به اتمام رسید، پیمانکار قبل از اینکه صورت وضعیت قطعی خود را ارایه دهد، صورت وضعیت ما قبل آخر را تهیه کرده و در اختیار کارفرما قرار می دهد. در واقع به دلیل اینکه برای تهیه صورت وضعیت قطعی باید زمان بیشتری را اختصاص دهد، ابتدا این صورت وضعیت را آماده کرده تا کارفرما از حدود مبلغ پرداختی مطلع شود. در تهیه این صورت وضعیت هم ممکن اختلافاتی پیش بیاید، که کارشناس رسمی با ارزیابی عملکرد پیمانکار می تواند به آن رسیدگی نماید.
صورت وضعیت قطعی
یک ماه بعد از تحویل صورت وضعیت ماه قبل آخر، پیمانکار باید صورت وضعیت قطعی خود را ارایه دهد. در واقع ملاک اصلی تسویه حساب همین صورت وضعیت قطعی هست و به همین دلیل پیمانکار باید با دقت آن را آماده نماید. ممکن است پیمانکار هزینه هایی را بابت کار اضافی، تاخیر در آزمایش ها و غیره در آن قید کند که موجب اختلافاتی بشود. در این مواقع ارزیابی صورت وضعیت توسط کارشناس، از پرداخت هزینه گزاف به پیمانکار جلوگیری می نماید.
توجه داشته باشید که نحوه برآورد صورت وضعیت‌ها و همچنین اختلافات احتمالی که در آن بروز می‌کند ارتباط نزدیکی نیز با نوع قرارداد‌های ساختمانی که منعقد می‌شود هم دارند. به همین دلیل در صورت بروز اختلاف و مراجعه به کارشناس بهتر است قرارداد ساختمانی را نیز به همراه اطلاعات لازم همراه داشته باشید.
کارشناسان ما با ارزیابی ساختمان و همچنین ارزیابی صورت وضعیت اقدام به تعیین هزینه‌های واقعی ساخت و اظهار نظر و تهیه گزارش رسمی در خصوص صورت وضعیت می‌نمایند که قابل ارائه در محاکم رسمی و ارگان‌های مختلف می‌باشد.
صورت وضعیت هایی که پیمانکار باید در طول پروژه ارایه دهد، شامل موارد بالا می باشد؛ اما ممکن است در مقادیر صورت وضعیت، اختلاف بین کار فرما و پیمانکار پیش بیاید. در این گونه موارد حضور کارشناس متخصص برای ارزیابی فنی پیمانکاری حائز اهمیت است. در صورت بروز مشکل در این زمینه می‌توانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمائید.
در بسیاری از موارد نیز صورت وضعیت‌های ساختمانی مربوط به تاسیساتی است که از سوی پیمانکار برای اجرای ساختمان استفاده شده است. برای رسیدگی و حل اختلافات پیش آمده بین کارفرما و پیمانکار می‌توانید به سایت تاسیسات ساختمانی مراجعه فرمایید.
