دیدگاه کارشناس رسمی دادگستری الکتروشیمی پتروشیمی فرآورده‌های نفتی در مورد شاخص های تعیین قیمت محصولات نفتی و پتروشیمی
محصولات پتروشیمی و نفتی همواره با نوسان قیمت روبرو هستند و این نوسان هم در بازار داخلی و هم بازار خارجی تاثیر گذار است و در بسیاری مواقع بسیاری از برنامه ریزی‌ها را نیز دچار مشکلاتی می‌کند.
خرید و فروش محصولات نفتی مبتنی بر تعیین شاخص‌هایی برای تعیین ارزش و قیمت است به همین دلیل باید یک مرجع رسمی برای تعیین قیمت‌ها وجود داشته باشد که در صورت بروز مشکل و یا برای انجام بسیاری از برنامه‌ریزی به مسئولان ذی ربط کمک نماید.
در این یادداشت علاوه بر بررسی قیمت محصولات مختلف نفت و پتروشیمی توسط کارشناس رسمی دادگستری الکتروشیمی پتروشیمی فرآورده‌های نفتی به تعیین شاخص‌هایی که به کارشناسان جهت مشخص کردن قیمت‌ها کمک می‌کند هم خواهیم پرداخت.
برای مشخص کردن حوزه وظایف کارشناس مذکور بهتر است ابتدا به این پرسش هم پاسخ دهیم؛ الکتروشیمی چیست؟ الکتروشیمی در واقع به واکنش‌های شیمیایی مواد گفته می‌شود که باعث به وجود آمدن مواد جدید می‌شود. به عبارت صحیح‌تر در الکتروشیمی قابلیت‌های این واکنش‌ها بررسی می‌شود.
در حال حاضر قیمت نفت در بازار جهانی حدود 60 دلار است و معمولا هم تا 5 دلار نوسان دارد. اما قیمت محصولات نفتی و پتروشیمی مانند قیر، پلیمر، اسید و غیره چندان ثابت نیست و نوسانات بسیار بیشتری دارد. بازار جهانی معمولا به نکات مختلفی واکنش نشان می‌دهد به طور که سخنرانی بعضی از رهبران گاه زمینه افزایش قیمت شدید نفت را فراهم می‌کند.
اما به طور کلی چند شاخص اقتصادی و غیر اقتصادی دیگر در تعیین قیمت نفت تاثیر گذار هستند که عبارت‌اند از؛
- تصمیم سازمان‌های انرژی یا نفتی مانند اوپک
- تحریم نفتی علیه بعضی از کشور ها مانند ایران و عراق
- ابداعاتی که از سوخت جایگزین صحبت می‌کنند
- کشف مناطق جدید نفتی
- افزایش یا کاهش تولید نفت
- جنگ و ناآرامی‌های منطقه ای
- توسعه بعضی از کشور‌ها و ایجاد بازار‌های جدید نفتی
موارد بالا مهم‌ترین عوامل کاهش یا افزایش قیمت نفت و به تبع آن محصولات نفتی هستند. به عبارت بهتر برای مثال در صورتی که اعضای اوپک تصمیم به کاهش تولید نفت بگیرند قیمت نفت حداقل ده دلار افزایش می‌یابد و یا در صورت افزایش تولید و یا عدم توافق نیز این حالت به شکل معکوس ایجاد می‌شود.
در خصوص جنگ و تحریم نفتی و موارد دیگر هم به شکل است و گویاست که کدام یک از عوامل بالا زمینه افزایش و کدام یک زمینه کاهش قیمت را فراهم می‌کنند. هر چند محصولات فرعی نفت و پتروشیمی مانند اسید، پتاس و غیره واکنش دیر هنگام تری به این نوسان قیمت دارند اما معمولا برای کشور‌های وارد کننده نفت بسیار تاثیر گذار هستند.
قیمت برخی محصولات نفتی مانند قیر در بورس کالا در حال حاضر بیش از پانصد دلار آمریکاست و در بازار‌های داخلی نیز بیش از چهار میلیون تومان برای هر تن قیر پرداخته می‌شود. این افزایش قیمت ناگهانی نیازمند ارزیابی است که از نظر کارشناس دادگستری پتروشیمی فرآورده‌های نفتی مهم‌ترین دلیل آن افزایش هزینه تولید در کنار کاهش تولید به دلیل فرسودگی بعضی از واحد های تولیدی است. البته به عوامل دیگری مانند افزایش قیمت قیر در بازار‌های جهانی هم می‌توان اشاره نمود.
قیمت پایه محصولات پتروشیمی مانند پلی اتیلن و وینیل و پلی استارین‌های مختلف نیز بین 7تا 10 هزار تومان برای هر کیلو مشخص شده است. قیمت محصولات شیمیایی مانند نیترات، اوره، سولفات آمونیوم هم هم اکنون در بازار آزاد به ترتیب پنج، دو و سه هزار تومان عرضه می‌شود که البته بستگی به شرکت‌های فروش این محصولات دارد.
همواره بحث‌هایی نیز در خصوص افزایش قیمت سوخت مانند بنزین و گازوئیل و نفت سفید وجود دارد. همه موضوعاتی که حول ثبت نام کارت سوخت و یا تغییر کارت‌ها و سهمیه بندی وجود دارد می‌تواند در حوزه صلاحیت کارشناس رسمی پتروشیمی فرآورده‌های نفتی قرار بگیرد چرا که دلیل افزایش قیمت و سهمیه بندی بنزین معمولا هزینه بالای تولید و همچنین قیمت سوخت در بازار‌های جهانی است که کارشناس مذکور به بررسی آن می‌پردازد.
بنابراین کارشناس پتروشیمی فرآورده‌های نفتی به چند دلیل اقدام به ارزیابی و تعیین قیمت محصولات نفتی و پتروشیمی می‌کند که به طور خلاصه می‌توان به تنظیم بازار و تاثیر دادن نوسان قیمت جهانی در بازار داخلی، حل اختلاف بین تولید کنندگان و ناظران بر فرآیند قیمت‌گذاری، جلوگیری از گرانفروشی در بازار و تعیین دقیق ارزش هر محصول به نسبت قیمت و هزینه تولید آن.
