توضیح کارشناس رسمی دادگستری رشته صنایع دستی در مورد شیشه گری

تاریخچه شیشه گری از نگاه کارشناسی رسمی دادگستری

کارشناس رسمی دادگستری صنایع دستی معتقد است از قدیمی ترین صنایع دستی که مردم برای منبع درآمد استفاده می کردند شیشه گری بود. این هنر از 2500-3000 قبل از میلاد پدید آمده و به نظر می رسد مصریان این هنر را کشف کرند. در ایران نیاز سال های طولانی است که شیشه گری رواج دارد و ابتدا وسایل ساده و اشیا راحت از این صنعت تهیه می کردند.

اوج گسترش این صنعت در زمان سلجوقیان بود. چون در این زمان صنعتگران از روش های جدیدی به کار کردند و از قالب هایی با طرح و نقش گوناگون، برجسته یا فرو رفته استفاده کردند. در این زمان طرح و رنگ های جدید حیوان، گل، آیات و احادیث وارد صنعت شیشه گری ایرانی شد. محصولاتی که آن زمان تهیه می شد جای عطر، گلدان، ظرف و ظروف با اندازه کوچک و حیوانات کوچ تزئینی بود.

وضعیت صنعت شیشه گری در کشور

هم اکنون در شهرهایی همچون تهران، قصر، میمند و اصفهان کارگاه هایی برپا شده که مشغول تهیه شیشه هایی به اسم فوتی هستند. بر اساس دیدگاه کارشناس دادگستری صنایع دستی این کارگاه ها معمولا به یک سبک ساخته می شوند یعنی سقف های آن ها بلند و پنجره هایشان در سایز بزرگ می باشد. این ساختمان ها باید طوری ساخته شوند که هوای گرمی که ناشی از کار کوره می باشد خارج شده و فضای داخل ساختمان متعادل شود.

برای هر کارگاه معمولا دو و یا بیشتر کوره ساخته می شود چون امکان دارد از شیشه های متنوع با رنگ های مختلف استفاده شود. خرده شیشه ها و شیشه های دور ریختنی که از شهرهای مختلف جمع شده اند جز مواد اولیه برای این کارگاه ها هستند. بعضی مواقع هم از ترکیب سیلیس و خرده شیشه استفاده می شود.

حرارتی که برای ذوب کردن سیلیس استفاده می شود 1827 درجه می باشد. ولی اگر از ترکیب شیشه و سیلیس استفاده شود برای اینکه درجه ذوب پایین تر آورده شود به مواد اولیه ماده ای همانند شوره، مواد قلیایی،کربنات براکس یا نیترات اضافه می کنند.

طریقه آماده کردن رنگ شیشه گری

طبق نظر کارشناس رسمی صنایع دستی طریقه آماده کردن رنگ شیشه از نکات مهم در شیشه گری می باشد. چون هر چقدر که رنگ ها متنوع تر باشد باعث زیبایی محصولات شیشه ای می شود. اکسیدهای فلزی که پودر مانند هستند برای آماده کردن رنگ ها استفاده می شوند. اکسید کبالت برای تهیه کردن رنگ آبی  لاجوردی و اکسید مس و کرمات برای تولید رنگ آبی زنگاری کاربرد دارند. برای تهیه رنگ سبز از بی کرمات و اکسید آهن و رنگ شیری را نیز نمک های فسفر یا فلوریدها تهیه می کنند. شیشه خرده(سیلیس) را با این اکسیدها ترکیب کرده و برای اینکه ذوب شوند آن ها را حدود 8 ساعت درون کوره با دمای 1050-1200 درجه قرار می دهند. اگر که سیلیس زیاد بود درجه حرارت برای ذوب شدن بیشتر می شود. در طول مدت روز شیشه در حالت ذوب و با حرارت متناسب درون کوره روشن بماند تا به شیشه آسیبی رسانده نشود.