نظر کارشناس رسمی دادگستری در خصوص حل اختلاف مهندسین مشاور طرح های جامع ، هادی و تفصیلی شهری

منظور از طرح جامع شهر، طرح‌های بلندمدتی است که در آن چگونگی استفاده از اراضی، نواحی متروکه و کاربری‌های صنعتی، تجاری، مسکونی و غیره و همچنین مطالبی در مورد انسجام شهری، جاده‌های مواصلاتی، نحوه ایجاد اقتصاد رقابتی در شهرها، برنامه‌ریزی ارتباطی، پیوستگی و غیره ارائه می‌گردد.

طرح دیگری که قصد داریم در این مطلب به آن بپردازیم، طرح تفصیلی است. در طرح تفصیلی که بر اساس ملاک‌های طرح جامع شهر نوشته شده است، آمده است که چگونه می‌توان از زمین‌های شهری در سطح محلات و موقعیت دقیق زمین در حوزه عبور و مرور استفاده کرد و همچنین مطالبی در رابطه با تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در شهر و اولویت‌های بهسازی و نوسازی و مشکلات شهر ارائه شده است.

طرح هادی برای شهرهایی است که طرح جامع ندارند. در طرح هادی، جهت گسترش شهر در آینده و نحوه استفاده از زمین‌های شهر برای رفع مشکلات حاد و ارائه راهکارهای کوتاه‌مدت برای رفع مشکلات مشخص می‌شود.

این طرح‌ها در شورایی به نام شورای عالی شهرسازی و معماری ایران طرح و تصویب می‌شود که ریاست این شورا بر عهده وزیر محترم مسکن و شهرسازی است و از سایر وزارت‌خانه‌ها، مجلس شورای اسلامی، شهرداری شهر مربوطه و چند تن دیگر برای بررسی و تصویب این طرح‌های توسعه شهری دعوت به عمل می‌آید.

در این بین از کمک مهندسین مشاور برای کمک به بهبود طرح‌ها و فضاها و امکانات شهری استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها، کارشناس رسمی دادگستری رشته برنامه‌ریزی شهری است. یکی از کارهایی که مهندسان مشاور انجام می‌دهند این است که نقشه‌های مربوط به طرح‌های تفصیلی را آماده می‌کنند و به همراه نکات لازم به وزارت مسکن و شهرسازی تقدیم می‌نمایند.

از آنجا که اختلاف نظر بین مهندسان مشاور، امری طبیعی است، ممکن است در بررسی طرح‌های جامع، تفصیلی و هادی مشکلات و اختلافاتی به وجود بیاید و این اختلافات طبعاً می‌تواند سردرگمی‌هایی را برای وزارت مسکن و شهرسازی به همراه داشته باشد.

این اختلافات می‌تواند در زمینه مشخصات ساختی و کالبدی شهر (مانند پیوسته، خطی، ناپیوسته، شعاعی، متمرکز و غیره)، شبکه‌های ارتباطی شهری ( راه آهن و فرودگاه و غیره)، تعیین حدود کلی تراکم جمعیت شهر، حریم شهر، اولویت‌دهی به مناطق جهت نوسازی و بهسازی، حفظ و حراست از محیط زیست و غیره باشد که با برگزاری یک جلسه بین مهندسین مشاور و کارشناس رسمی دادگستری برنامه ریزی شهری، اختلافات مابین مهندسان مشاور مطرح می‌شود.

در این جلسه، هر کدام از مهندسان مشاور، راهکار پیشنهادی خود برای بهبود طرح‌ها را ارائه می‌دهد. این راهکارها هر کدام به نوعی در زمینه اجرایی، مالی و غیره راهگشاست. کارشناس رسمی برنامه‌ریزی شهری با بررسی نواقص، معایب و مزایای موجود در طرح‌های شهری و با جمع‌بندی مباحث مهندسین مشاور، نظر خود را اعلام می‌کند و این نظر از نظر اقتصادی و اجرایی به بهبود طرح و شرایط آن کمک می‌کند.

در نهایت وزارت مسکن و شهرسازی با برگزاری جلساتی با حضور مهندسین مشاور و کارشناس دادگستری برنامه‌ریزی شهری، راهکار نهایی از کارشناس مذکور می‌گیرد. ارائه نظر نهایی توسط کارشناس برنامه‌ریزی با توجه به آنالیز هزینه-فایده، جنبه‌های فرهنگی، رسیدن به عدالت اجتماعی در جامعه، الگوی رشد، زیبایی شناختی اکولوژیکی، طرح‌های مسکونی انجام می‌شود.