معرفی قلمکاری توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته صنایع دستی

قلمکاری از دید کارشناسی رسمی دادگستری

کارشناس رسمی دادگستری صنایع دستی بیان می کند: قلمکاری که نام دیگر آن چیت سازی است کلمه ای فارسی و به معنی کار هنری صورت گرفته با قلم بوده و از کارهای هنری و دستی اصفهان می باشد. اوج به کمال رسیدن این هنر در زمان شاه عباس بود چون در آن زمان درباریان به هنر قلمکاری اهمیت خاصی می دادند. معروف ترین نوع قلمکاری زر یا اکلیل می باشد. در آن زمان لباس های مردم تهیه شده از هنر قلمکاری بود. این صنایع دستی در گذر زمان دچار تغییراتی شد و اوج گسترشش از عهد صفویه بود. برای قلمکاری نیاز به قالب می باشد این قالب ها از چوب های کنده کاری شده با نقش های خاص تهیه می شوند. قلمکاری به دلیل ویژگی های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که دارد جز پرطرفدارترین کارها در کشور می باشد.

کارشناس دادگستری صنایع دستی اعتقاد دارد وجه تمایز زیادی بین نقش های قلمکاری، قالی، کاشی و تا حدودی گچبری و حکاکی روی چوب وجود دارد یعنی که طراحان این صنایع با ترکیب نقوش گوناگونی که در این هنرها وجود دارد طرح های جدید می سازند.

بیشتر مردم مهره های چوبی روی پارچه های چاپ شده را قلمکاری می دانند در صورتی که اسم اصلی آن چیت سازی می باشد. چون قلمکاری برگرفته از اسمش می باشد، یعنی با قلم بر روی پارچه طراحی شود و اگر مقداری از آن چاپی باشد چیت سازی است. هنر قلمکاری به دلیل اینکه کاملا دستی و ظریف می باشد هزینه بالاتری نسبت به چیت سازی دارد.

کارشناس صنایع دستی می گوید رنگ هایی که در صنعت قلمکاری استفاده می شود از رنگ های طبیعی تولید می شوند. رنگ مشکی تهیه شده از پوست گردو و کتیرا و برای پس زمینه استفاده می شود. رنگ قرمز از زاج سفید و روناس به همراه جوشانده کتیرا، رنگ آبی ترکیبی از لاجورد، شیره انگور و کتیرا، رنگ زرد تهیه شده از پوست انار شیرین و کتیرا، از پوست انار شیرین، لاجورد، شیره انگور و کتیرا هم برای رنگ سبز استفاده می شود.

نکات مهم در کیفیت پارچه قلمکار

بر اساس دیدگاه کارشناس دادگستری صنایع دستی عواملی در کیفیت پارچه قلمکار دخالت دارد. پارچه زیرکار که باید از جنس پنبه باشد تا رنگ را به خوبی جذب کند. عامل مهم بالابردن کیفیت پارچه قلمکار رنگ های استفاده شده در پارچه هستند. رنگ هایی که طبیعی بوده و از کتیرا و گلیسیرین برای تثبیت آن ها استفاده می شود مواد با کیفیتی بوده و باعث طول عمر بیشتر پارچه قلمکاری می شود. بعد از اینکه روی پارچه نقش مورد نظر انداخته شد باید پارچه را در آب شست و یا به اصطلاح آبخور کرد.

پارچه قلمکار

از دید کارشناس رسمی صنایع دستی بهتر است پارچه هایی که برای قلمکاری استفاده شود از پنبه، متقال، چلوار، کرباس، ابریشم و کتان بوده و از همه مناسب تر پارچه نخی می باشد.