نقشه برداری معادن جهت تعیین میزان ذخیره و یا حدود معادن صورت می‌گیرد. این نوع نقشه برداری علاوه بر مشخص نمودن حجم ذخایر معادن در ثبت معادن و دریافت مجوز‌ها نیز اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل حتی در مواردی چون اکتشافات و یا خرید و فروش معادن نیز این موضوع حائزه اهمیت فراوانی است.
یکی از مهم‌ترین مباحث در علوم مهندسی و معماری که دانشجویان این رشته‌ها در زمان تحصیل و همچنین اشتغال همواره با آن سروکار دارند، مبحث نقشه‌برداری است. قدمت نقشه‌برداری به زمان‌های بسیار دور برمی‌گردد به طوری که مردم حتی قرن‌ها قبل از میلاد مسیح به منظور محدود کردن ملک‌هایشان از نقشه‌برداری بهره می‌گرفتند.
ما در این یادداشت تلاش داریم تا در مورد نقشه‌برداری و تعیین حدود معادن مطالب مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم. اما پیش از بیان هر مطلبی لازم است توضیحات بیشتری در مورد نقشه‌برداری داده شود.
نقشه‌برداری جزوی از علم ژئوماتیک به شمار می‌رود که پایه‌ی اصلی آن بر علم ریاضیات و فیزیک بنا نهاده شده و مقصود اصلی در آن، مشخص نمودن محل تقریبی نقاط است. وقتی در مورد علم ژئوماتیک صحبت می‌شود، منظور طی کردن فرآیندهایی است که منتج به ارزیابی یا مشخص نمودن مختصات نقاط یا یک نقطه از زیر سطح آب، درون زمین و یا سطح آن می‌گردد و لذا از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. بنابراین ما در نقشه برداری معادن با تعیین نقاطی روبرو هستیم که به دلایل مختلفی حد معدن شناخته می‌شود. عوامل زیست محیطی و یا حجم ذخایر مهم‌ترین نکاتی است که حدود معدن را تعیین می‌کند.
نقشه‌برداری دارای دسته‌های گوناگونی است که این دسته‌بندی‌ها با توجه به عوامل مختلفی نظیر شیوه‌ها، وسایل مورد استفاده و همچنین محیط کار از لحاظ شرایط فیزیکی صورت می‌پذیرد و نقشه‌برداری زمینی و نقشه‌برداری زیرزمینی جزوی از آن‌ها می‌باشد. براساس دستورالعمل شماره 119 که سازمان نقشه‌برداری کشورمان صادر نموده، تمامی نقشه‌برداری‌هایی که از محل‌های گوناگون و با اهداف مختلف با استفاده از شیوه مستقیم زمینی انجام می‌شوند، باید با بهره‌گیری از ابزاری نظیر دوربین تعیین کننده زاویه یا زاویه‌یاب، سه پایه دوربین، دوربین Total Station، ژالن، میر یا شاخص، استرئواسکوپ، عینک آناگلیف، عکس هوایی، جی‌پی‌اس دستی، متر لیزری و تراز نبشی صورت بپذیرد.
بنابراین این کار تخصصی در حوزه معدن به وسیله کارشناس رسمی دادگستری رشته نقشه برداری نیز می‌تواند صورت بگیرد و یا با توجه به امکانات گروه ما به صورت ترگیبی انجام می‌شود.
به منظور تعیین حدود معادن از نقشه‌برداری زیرزمینی بهره می‌گیرند. قبل از آنکه نقشه برداری از زیر زمین با هدف صورت بگیرد، ابتدا باید حفاری انجام شود و فضاهای مصنوعی یا طبیعی موجود در زیر زمین کنار بروند تا نقشه‌ی مورد نظر از آن‌ها به بهترین شکل ممکن به دست آید. مطمئناً دانستن اطلاعات بیشتر در این زمینه مستلزم مشورت با یک کارشناس مجرب است. لذا کارشناس رسمی دادگستری نقشه‌برداری و تعیین حدود معادن اطلاعات بیشتری را در مورد چم و خم مسئله‌ی فوق در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
نقشه‌برداری زیرزمینی به منظور مشخص کردن حدود معادن دارای سه مرحله است و این مراحل عبارت‌اند از:
مرحله اول: طراحی مسیر حفاری پیش از آغاز پروژه
مرحله دوم: انجام دادن عملیات حفاری
مرحله سوم: انجام فرایند نقشه‌برداری از زیر زمین که با هدف استفاده از معادن صورت می‌پذیرد.
به این نکته مهم باید توجه داشت که ابزار نقشه‌برداری که به منظور به دست آوردن حدود معادن مورد استفاده قرار می‌گیرند، با ابزار معرفی شده در نقشه‌برداری زمینی تفاوت دارند و از ابزاری مثل ژیروسکوپ در نقشه‌برداری و تعیین حدود معادن استفاده می‌شود. به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟
مطمئناً دلیل اصلی چنین تفاوتی، نبودن نور مناسب در معادن است. البته تفاوت میان نقشه‌برداری برای تعیین حدود معادن و نقشه‌برداری زمینی صرفاً به موردی که بیان شد محدود نمی‌گردد و موارد دیگری نظیر ناخوشایند بودن محیط کار، پایین بودن سرعت عملیات و بالا بودن دقت در اجرای عملیات هم جزو تفاوت‌های نقشه‌برداری زیرزمینی در مقایسه با نقشه‌برداری زمینی می‌باشد.
همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد برای کسب آگاهی بیشتر در مورد نقشه‌برداری و به‌دست آوردن حدود معادن باید با کارشناس مجرب مشورت نمود که در صورت تمایل می‌توانید می‌توانید با کارشناس رسمی دادگستری معادن مشورت نمایید و ابهاماتتان را در این زمینه برطرف نمایید.
