وصیت نامه محضری – نحوه تنظیم وصیتنامه رسمی

وصیت نامه محضری به وصیت نامه ای گفته می شود که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسیده و نحوه تنظیم آن ، بدین صورت است که متن آن ، مطابق خواست وصیت کننده، تنظیم شده و به امضای وی می رسد . از جمله مدارک لازم برای ثبت وصیت نامه محضری ، مدارک هویتی وصیت کننده یا موصی ، مدارک هویتی وصی ( در وصیت عهدی ) و سند مالکیت مال غیر منقول ( در وصیت تملیکی ) است .

برای مشاوره وصیت نامه محضری

برای مشاوره وصیت نامه محضری

بر اساس قانون امور حسبی ، تنظیم وصیت نامه ، می تواند به سه شکل انجام شود که بر این اساس ، انواع وصیت نامه ، شامل وصیت نامه خودنوشت ، وصیت نامه سری و وصیت نامه رسمی می باشد که هر یک از آنها ، احکام مربوط به خود را دارند . همچنین ، در یک تقسیم بندی کلی دیگر ، تنظیم وصیت نامه ، می تواند به شکل شفاهی ، به صورت عادی و به شیوه رسمی انجام شود .

در هر حال ، وصیت کردن ، منجر به الزام شرعی و قانونی ورثه ، مبنی بر عمل کردن به مفاد وصیت می شود ؛ لکن از آن جهت که وصیتنامه محضری تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی ، از اعتبار قانونی و رسمیت بیشتری برخوردار است ، برخی افراد ، تصمیم می گیرند که با استفاده از این قالب ، وصیت نمایند . لذا ، آشنایی با نحوه تنظیم و ثبت این نوع وصیت نامه ، به ایشان کمک می کند که منویات خود را به شیوه بهتری وصیت کنند تا بدون ایجاد اختلاف در  میان ورثه ، لازم الاجرا باشد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی وصیت نامه محضری ، نحوه و شرایط ثبت آن ، پرداخته و پس از بررسی هزینه ها و مدارک لازم برای ثبت این نوع وصیت نامه ، یک نمونه از وصیت نامه محضری را نیز ارائه نماییم .

وصیت نامه محضری چیست

وصیت کردن برای بعد از فوت ، از جمله پسندیده ترین اعمالی است که در دین مبین اسلام ، به آن سفارش شده است . با وصیت کردن ، متوفی خواهد توانست تکلیف برخی از امور مالی و غیر مالی خود را برای بعد از فوت ، تعیین نماید . به عنوان نمونه ، می تواند با تعیین وصی برای خود ، به وی ماموریت دهد که مراقب فرزندان صغیرش باشد و یا اینکه از اموالش ، ترتیب پرداخت بدهی های وی را بدهد که این نوع وصیت را ، وصیت عهدی گویند .

در مقابل ، گاهی وصیت کردن ، به این منظور است که وصیت کننده ، به موجب آن ، مالکیت برخی از اموال خود را برای بعد از فوت ، به افراد خاصی واگذار نماید ؛ مثلا اگر خانه ای دارد ، تمام یا بخشی از آن را ، به فرد یا افرادی واگذار کرده که به این نوع وصیت ، وصیت تملیکی گفته می شود . البته ، متوفی صرفا به میزان یک سوم از اموال خود را می تواند به نفع دیگران وصیت کند و وصیت زاید بر ثلث ، نیازمند رضایت ورثه است .

در هر حال ، زمانی که متوفی قصد دارد  ،تکلیف امور مالی و غیر مالی خود را برای بعد از فوتش تعیین کند ، نیاز به تنظیم یک وصیت نامه دارد . هر چند که وصیت شفاهی نیز ، به لحاظ شرعی ، صحیح بوده و ورثه باید به آن عمل نمایند ، اما از آن جهت که در خصوص وصیت شفاهی ، ممکن است اختلافاتی ایجاد شود ، معمولا افراد ، اقدام به تنظیم وصیتنامه می کنند که این وصیت نامه ، خود به دو نوع وصیت نامه عادی و وصیت نامه رسمی یا محضری است .

وصیت نامه عادی ، بر روی یک برگه معمولی نیز قابل نوشتن است و معمولا، پس از نوشتن وصیت نامه، شاهدانی نیز ، ذیل آن را امضا می کنند تا معتبر باشد ؛ اما از آن رو که اسناد عادی ، ممکن است توسط دیگران مورد خدشه قرار گیرند ، تنظیم وصیتنامه محضری یا رسمی ، این اطمینان را به موصی یا وصیت کننده می دهد که به لحاظ قانونی ، عمل کردن به خواسته وی ، لازم الرعایه است .

با این توضیح ، می توان گفت که وصیت نامه محضری یا وصیتنامه رسمی ، نوعی وصیت نامه است که بر خلاف وصیتنامه های عادی ، با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی ، تنظیم می گردد و از آن جهت که وصیت نامه محضری در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شده ، نوعی سند رسمی محسوب گردیده و از اعتبار اسناد رسمی برخوردار خواهد بود .

حتما بخوانید: وصیت چیست

شرایط وصیت نامه محضری

وصیت نامه های محضری ، در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند و با سایر انواع وصیت نامه ، از قبیل وصیت نامه سری و وصیت نامه خودنوشت ، تفاوت دارند . شرایط وصیت نامه محضری یا رسمی ، در قوانین مربوطه ، از جمله قانون مدنی و قانون امور حسبی ، به صورت کامل بیان شده است . بر اساس ماده 277 قانون امور حسبی ، ترتیب تنظیم وصیت نامه رسمی و اعتبار آن ، به صورتی بوده که برای اسناد رسمی مقرر شده است . با این حال ، وصیت محضری نیز ، همچون وصیتنامه عادی یا وصیت نامه شفاهی ، نیازمند وجود شرایطی است که در این قسمت قصد داریم آن ها را مورد بررسی قرار دهیم .

از جمله شرایط وصیت کننده برای تنظیم وصیت محضری ، این است که وی ، بالغ ، عاقل ، رشید و دارای توانایی و اختیار برای اداره و تصرف در اموال خود باشد . همچنین ، بر اساس قانون مدنی ، در صورتی که شخصی اقدام به خود کشی کرده و سپس ، وصیت نامه ای تنظیم نموده باشد ، در صورتی که اقدام وی منجر به مرگ شود ، وصیت وی صحیح نمی باشد .

یکی دیگر از شرایط وصیت محضری ، این است که موصی ، صرفا تا یک سوم از اموال و دارایی های خود را می تواند به نفع دیگری ، وصیت نماید . بر اساس قانون مدنی ، وصیت مازاد بر یک سوم یا بیشتر از یک سوم اموال و دارایی ها ، غیر نافذ بوده و ورثه هستند که می بایست تصمیم بگیرند که به میزان بیشتر از ثلث عمل کنند یا خیر .

از دیگر شرایط وصیتنامه محضری ، این است که وصی ، هر زمان که بخواهد ، می تواند اقدام به رجوع از وصیت محضری خود نماید و به دلیل محضری بودن وصیت ، محدودیتی در این خصوص ، ایجاد نمی شود . به این معنا که اقدام به تنظیم وصیت نامه جدید نماید که ملاک اعتبار ، وصیت نامه موخر یا وصیت نامه ای است که جدیدتر تنظیم شده است .

انواع وصیت نامه

نحوه تنظیم وصیت نامه محضری

وصیت نامه محضری ، همانگونه که از نام آن مشخص است ، به وصیت نامه ای گفته می شود که در محضر یا دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود و به همین دلیل ، همچون سایر اسناد رسمی ، تلقی و بدون مراجعه به دادگاه و دریافت حکم ، لازم الاجرا محسوب می شود . اما سوال این است که نحوه تنظیم و ثبت وصیتنامه محضری به چه صورت است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که نحوه تنظیم وصیت نامه محضری ، مانند تنظیم سایر اسناد رسمی از قبیل تعهد محضری است . به همین منظور ، موصی یا وصیت کننده ، می بایست با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی و همراه داشتن مدارک لازم ، اقدام به ثبت نمونه وصیت نامه محضری نموده و تعرفه مربوط به آن را نیز پرداخت کند .

نحوه تنظیم وصیت نامه محضری به این صورت است که پس از احراز هویت موصی توسط دفترخانه اسناد رسمی ، منویات وی در خصوص وصیت عهدی یا تملیکی ، بر روی یک سند درج شده و مانند سایر اسناد رسمی ، در سامانه مربوطه به ثبت می رسد و در صورتی که وصیت ، از نوع وصیت تملیکی باشد ، در سند مالکیت آن ملک ، مفاد وصیتنامه نیز ، ذکر خواهد شد . پس از امضای فرد ، وصیت محضری ، انجام شده و لازم الاجرا خواهد بود .

اقسام وصیت اعم از عهدی و تملیکی

اعتبار وصیت نامه محضری

در قسمت های قبل ، وصیت نامه محضری و شرایط قانونی مربوط به آن را توضیح دادیم . در همین ارتباط ، ممکن است این سوال نیز مطرح شود که اعتبار وصیت نامه محضری به چه صورت بوده و آیا اعتبار وصیت نامه محضری  ،مانند اعتبار وصیت نامه شفاهی است یا خیر ؟ در خصوص میزان اعتبار وصیت نامه های محضری ، قانون امور حسبی ، چنین مقرر کرده که اعتبار این نوع وصیت نامه ها ، مانند سایر اسنادی است که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند .

به همین دلیل ، از آن جهت که این وصیت نامه ها اعتبار سند رسمی دارند ، بدون اینکه نیاز به گرفتن حکم از دادگاه باشد ، مفاد آن ، لازم الاجرا محسوب شده و مثلا اگر وصیت تملیکی مربوط به مال غیر منقول است ، آن مال ، به ملکیت موصی له ، در می آید . به همین دلیل است که بر اساس قانون ثبت اسناد و املاک ، مفاد وصیت نامه محضری ، در سند مالکیت قید می شود .

وصایت چیست و تفاوت آن با وصیت

مدارک لازم برای ثبت وصیت نامه محضری

ثبت وصیت نامه محضری در دفاتر اسناد رسمی ، نیازمند آن است که موصی یا وصیت کننده ، با در دست داشتن مدارک مربوطه ، به یکی از دفاتر اسناد رسمی ، مراجعه و با پرداخت هزینه ها ، سند وصیت نامه خود را به ثبت برساند . به همین دلیل ، اطلاع از مدارک لازم برای ثبت وصیتنامه محضری ، ضرورت دارد .

یکی از اولین و مهم ترین مدارک لازم برای ثبت وصیت محضری ، همراه داشتن مدارک هویتی از جمله شناسنامه و کارت ملی وصیت کننده است که ابتدا ، دفتردار اقدام به احراز هویت فرد نموده و پس از آن ، سند وصیت نامه محضری تنظیم خواهد شد .

در وصیت نامه های عهدی ، می بایست مدارک هویتی وصی یا ناظر نیز ، به دفاتر اسناد رسمی ارائه گردد و اگر هم وصیت ، از نوع تملیکی است ، ارائه مدارک هویتی موصی له ، ( شامل شناسنامه یا کارت ملی ) آنها ، ضرورت دارد .

یکی دیگر از مدارک ضروری ، مدارک مربوط به مالکیت مالی است که موصی ، قصد وصیت کردن آن را دارد . به عنوان نمونه ، اگر قصد وصیت کردن یک منزل به نفع دیگری را دارد ، می بایست سند مالکیت آن را به همراه داشته باشد تا مفاد وصیت ، در آن درج شود .

همچنین ، در وصیتنامه های تملیکی مربوط به اموال غیر منقول ، به همراه داشتن مدارک مربوط به استعلام از اداره ثبت ، برای وصیت محضری ضروری است ؛ چرا که باید مالک ملک ، مشخص شود . لکن ، نیازی به اخذ گواهی موضوع ماده 187 قانون مالیات های مستقیم ، از اداره مالیات نمی باشد .

ارکان وصیت

هزینه وصیت نامه محضری 1401

در قسمت قبل ، نحوه تنظیم وصیت نامه محضری را شرح داده و گفتیم که موصی ، برای تنظیم وصیت نامه خود ، باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی ، مراجعه و پس از پرداخت هزینه های مربوطه ، به صورت رسمی ، وصیت کند . لذا ، پاسخ به این سوال نیز ضروری است که هزینه وصیت نامه محضری چقدر است و به خصوص اینکه در سال 1401 ، برای تنظیم وصیتنامه محضری ، چه میزان هزینه باید پرداخت کرد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا میزان هزینه وصیت نامه محضری ، بر اساس نرح تعرفه دفاتر اسناد رسمی تعیین می شود و دفترخانه ها ، بر اساس تعرفه حق التحریر در همان سال ، اقدام به دریافت هزینه می کنند . در سال 1401 ، میزان هزینه وصیت نامه های محضری ، مبلغ 150 هزار تومان تعیین شده است که وصیت کننده ، با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی ، می تواند به صورت نقدی یا با استفاده از دستگاه کارتخوان ، آن را پرداخت نماید .

هزینه وصیت نامه محضری

دانلود نمونه وصیت نامه محضری

وصیت نامه محضری ، شکل منحصر به فردی نداشته ؛ بلکه هر فردی که قصد داشته باشد اقدام به وصیت محضری نماید ، می تواند با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی و ارائه مدارک لازم ، آن را به ثبت رسمی برساند . با این حال ، در این قسمت ، قصد داریم برای آشنایی بیشتر محاطبین محترم ، یک نمونه وصیت نامه محضری ارائه و متن آن را نیز ، برای دانلود قرار دهیم .

نمونه وصیت نامه محضری

موصی : خانم / آقای …………………. فرزند ………………………….. ، به شماره شناسنامه ……………………….. ، صادره از …………………………. ، متولد ……………………. ، ساکن ……………………………. ، با اقرار به وحدانیت خداوند متعال و خاتمیت نبوت محمد (ص) رسول اکرم و ولایت حضرت علی ابن ابیطالب علیه السلام و یازده فرزند آن بزرگوار و اقرار به تمام ما جاء به النبی صلی علیه و آله و سلم ، در کمال صحت و سلامت عقل ، وصیت می کنم :

موصی له : خانم / آقای ………………. فرزند ………………………………. به شماره شناسنامه ……………………….. ، صادره از ……………………….. ، متولد ……………………….. ، ساکن ……………………………….. .

موصی به : تمامت / مقدار ……………………… دانگ از یک واحد آپارتمان مسکونی ، به مساحت ……………… متر مربع ، دارای پلاک …………………….. واقع در…………………………… مورد ثبت سند ملکی شماره ……………………………. مورخ …………………………… ، صادره به نام موصی ، با برق اختصاصی شماره پرونده …………….. و آب مشترک شماره اشتراک ………………….. و از گاز شهری شماره اشتراک ……………… را برای زمان بعد از فوت موصی ، مجانا به موصی له تملیک می نماید .

قبول : موصی له ، قبول وصیت نموده است ؛ ولیکن تحقق این تملیک ، صرفا پس از فوت موصی خواهد بود . با قبولی فعلی موصی له ، قبول ثانوی بعد از فوت موصی ، لزومی ندارد .

تذکر : موصی می تواند هر زمان بخواهد از وصیت خود رجوع کرده و یا وصیت نامه ای بر خلاف آن تنظیم نماید .

دانلود نمونه وصیت نامه محضری

نمونه وصیت نامه محضری

حجم فایل: 212kb
منبع: کارشناس رسمی دادگستری

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص وصیت نامه محضری در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کارشناس رسمی دادگستری نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی کارشناس رسمی دادگستری به سوالات شما عزیزان پیرامون وصیت نامه محضری پاسخ دهند .

تا چه میزان از اموال را می توان وصیت کرد

سوالات متداول

1- وصیت نامه محضری چیست ؟

وصیت نامه محضری به وصیت نامه ای گفته می شود که بر خلاف وصیت نامه شفاهی و عادی با مراجعه وصیت کننده به دفاتر اسناد رسمی به ثبت می رسد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

2- مدارک لازم برای ثبت وصیت نامه محضری چیست ؟

از جمله مدارک لازم برای ثبت وصیت نامه محضری می توان به مدارک شناسایی موصی و مدارک وصی در وصیتنامه عهدی و سند مالکیت مال غیر منقول در وصیت نامه تملیکی اشاره نمود که جزئیات آن در متن مقاله ذکر شده است .

3- شرایط ثبت وصیت نامه محضری چیست ؟

وصیت کننده می بایست بالغ و عاقل بوده و از تصرف در اموال خود ممنوع نشده باشد و وصیت مازاد بر یک سوم نیز نیازمند تنفیذ ورثه است که برای آشنایی با سایر شرایط وصیت کردن رسمی می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .

برای مشاوره وصیت نامه محضری

برای مشاوره وصیت نامه محضری