حتما تابحال به برخی از این سوالات فکر کرده اید:
چه رشته ای را انتخاب کنم؟
رشته مورد علاقه من کدام است؟
برای انتخاب رشته دبیرستان چه کنم؟
شرایط انتخاب رشته تجربی در دبیرستان چیست؟
شرایط انتخاب رشته ریاضی در دبیرستان چیست؟
شرایط انتخاب رشته انسانی در دبیرستان چیست؟
شرایط انتخاب رشته فنی و حرفه ای در دبیرستان چیست؟
یک انتخاب شغل خوب چه شرایطی دارد؟
چه شغلی را باید انتخاب کنم؟
چه شغلی پردرآمد است؟
شغل مناسب من چیست؟
و …
شما دانش آموزان پایه نهم الان در نقطه مهمی از زندگی تان قرار دارید. شما مسیر طولانی ای در زندگی پیش رو دارید. اکنون زمان خوبی برای شروع فکر درباره آینده تان و انجام برنامه ریزی های جدی برای یکی از مهم ترین بخش آن یعنی انتخاب رشته و به تبع آن انتخاب شغل تان است. نترسید! یادتان باشد که این برنامه ها تا حدودی منعطف اند و می توانند به راحتی تغییراتی در آینده داشته باشند.
پس آماده باشید حالا زمانی است که باید رویاهایتان را دنبال کنید…
حال که می خواهید مسیر شغلی و تحصیلی تان را پیدا کنید، قبل از انتخاب رشته دبیرستان و انتخاب شغل مناسب و مورد علاقه تان، این نکات را حتما به یاد داشته باشید:
زمان کافی برای فکر کردن درباره کارهایی که دوست دارید انجام دهید بگذارید، آن را رویاپردازی کرده و شغل های ایده آل تان را در ذهن تان تجسم کنید. فرصت های زیادی وجود دارند، انواع مشاغل در صنایع مختلف، مشاغل جدید و در حال شکل گیری، مشاغل پر رونق در سال های آینده و … . گزینه های تان را زیاد کنید.چیزهایی که دوست دارید و دوست ندارید را بررسی کنید. از برخی از تست های مناسب در زمینه های تست انتخاب شغل، تست انتخاب رشته ، تست شخصیت شناسی، تست استعداد یابی و … استفاده کنید. با استفاده از بانک اطلاعات مشاغل ، انواع شغل ها را بشناسید . نگذارید موانع مختلف مسیر شما را در یک انتخاب شغل مناسب ببندند.
در دوران تحصیل خود را با چالش های مختلف روبرو کنید و سختی بیشتری را تحمل کنید.
سعی کنید در برنامه های سخت و چالشی که در مدرسه و یا بیرون از آن برگزار می شود شرکت کنید. گرفتن نمره خوب در دروس حتما خوب است ولی اگر علاقه خاصی دارید، در کلاس های آموزشی آن حوزه هم شرکت کنید .هرچند شاید در کنار دروس تحصیلی برای شما کمی سخت باشد. به عنوان مثال اگر علاقه زیادی به هنری مثل عکاسی دارید یک دوره عکاسی در کنار برنامه فشرده درسی خود قرار دهید. این دوره ها مهارت های شما را تقویت می کند و می تواند در انتخاب رشته دبیرستان وانتخاب شغل مناسب، شما را بسیار کمک کند.
البته یادتان باشد نباید فشار بیش از حد به خودتان وارد کنید. برنامه های تفریحی و استراحت فراموش نشود!
کار کنید، فعالیت های داوطلبانه انجام دهید، کارآموزی کنید یا از هر طریق دیگری تجربه کسب کنید. در جریان یافتن شغل مناسب تان، همانطور که دوره تحصیلی خود را طی می کنید، گزینه های مهم دیگری نیز پیش روی شما قرار دارد. به دنبال کسب تجربه خارج از محیط مدرسه باشید. این تجارب عملی در آینده شما بسیار موثر است. کارآموزی کردن ، فعالیت های داوطلبانه و تجربه بعضی از شغل ها به خصوص در ایام تعطیلات می تواند شما را بسیار با تجربه تر و تواناتر کند. داشتن این تجربه بسیار در تصمیم گیری برای انتخاب رشته دبیرستان و انتخاب شغل به شما کمک می کند.
یادتان باشد مدرسه و تحصیل در اولویت هستند و باید بتوانید زمان تان را خوب مدیریت کنید و تعادلی بین زمان کار و تحصیل خود برقرار کنید. به عنوان مثال اگر به روزنامه نگاری علاقه زیادی دارید می توانید نوشتن را از روزنامه مدرسه شروع کنید و یا برای برخی از روزنامه ها یا مجلات مقاله بنویسید. و یا اگر به کارهای مکانیکی و فنی علاقه دارید، می توانید در تعطیلات تابستان در یک مکانیکی به عنوان کارآموز و شاگرد مشغول شوید. برای کشف درست علایق تان می توانید از تست های شخصیت شناسی معتبر که به خوبی علایق شما را مشخص می کنند، استفاده کنید.
با بسیاری از بزرگسالان درباره شغل ها، رشته ها و دانشگاه ها صحبت کنید. بهترین راه برای کسب اطلاعات واقعی درباره رشته های تحصیلی، دانشگاه ها و مشاغل صحبت کردن با دیگران است (خانواده، همسایه ها، دوستان، معلمان، مشاوران ، دانشجویان ، اساتید و …). اگر رشته تحصیلی یا دانشگاه خاصی را می خواهید انتخاب کنید، به آن دانشگاه بروید و با چند نفر از دانشجویان و اساتید آن صحبت کنید. در کنار آن اطلاعاتی از انواع دانشگاه ها (دانشگاه دولتی، دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام نور، دانشگاه علمی کاربردی و …) و رشته های دانشگاهی مختلف را هم می توانید در اینترنت پیدا کنید. همچنین اگر به شغلی واقعا علاقه دارید حتما با چند نفر که در آن شغل کار می کنند صحبت کنید. همچنین در برخی از موارد می توانید از مصاحبه های موجود در فضای اینترنت هم استفاده کنید.
یادتان باشد که هرکسی باید مسیر خودش را در زندگی طی کند. نگران این نباشید که سایر دوستان تان در مدرسه چه کاری می کنند، چه برنامه و اهدافی دارند، در چه کلاس ها و دوره های آموزشی شرکت می کنند . اجازه ندهید که نظر دیگران به راحتی روی اهداف، رویاها و تصمیمات شما اثر بگذارد. نگران چیزی نباشید و زمان لازم را برای شناخت خود و کاری که می خواهید در زندگی انجام دهید بگذارید. هر کاری زمان خودش را می برد و هر فردی آرام آرام رشد می کند، پس نیازی نیست همین حالا همه تصمیمات را بگیرید.
انسان دائما در حال تغییر است، فکر نکنید با انتخاب رشته دبیرستان و انتخاب شغلی که در سال نهم یا در زمان کنکور انجام می دهید، همه چیز تمام شده است.اینکه شما یک برنامه ایده آل و کاملی برای زندگی تان داشته باشید عالی است، ولی یادتان باشد به مرور که در زندگی پیش می روید، اتفاقاتی می افتد که شاید باعث شود برنامه و انتخاب شما نیاز به تغییر پیدا کند. بنابراین ذهن تان را باز نگه دارید.شاید احساس می کنید همیشه می دانید که چه کاری را می خواهید در زندگی انجام دهید. این خوب است ولی مراقب باشید این تفکر باعث نشود فرصت های جذاب و خوبی که ممکن است برایتان پیش بیاید را از دست بدهید.
به عنوان مثال یک دوره شناخت شخصیت و علایق در یک مدرسه برگزار کردیم. یکی از موارد دانش آموز سال سوم ریاضی بود که اصرار بسیار زیادی به قبولی صرفا در رشته معماری داشت. بعد از گرفتن تست شخصیت و شناخت علایق و مشاوره با او مشخص شد که او علاقه زیادی به حوزه ساخت بنا و ساختمان دارد اما توانایی هنری کمی دارد. برای او به طور کامل توضیح دادیم که در رشته معماری جنبه هنری بسیار بیشتر و مهم تر از جنبه مهندسی و فنی است و اگر فردی توانایی هنری کمی داشته باشد نمی تواند موفق باشد. به او پیشنهاد شد به جای مهندسی معماری وارد رشته مهندسی عمران شود که با علایق، توانایی ها و شرایط او سازگاری بیشتری داشت.
اجازه ندهید هیچ کسی رویاها و تخیلات شما را کنترل کند. اگر اجازه بدهید والدین ، اعضای خانواده ، معلم و یا دوستان تان رشته تحصیلی یا شغل آینده شما را تعیین کنند بسیار برای شما متاسفم. اگرچه در بسیاری موارد تحمل فشار وارده از سوی خانواده برای دانش آموز کار سختی است، اما بدترین چیز این است که بابت خوشحال و خشنود کردن فرد دیگری رشته یا شغل خاصی را انتخاب کنید.
به عنوان مثال دانش آموزی بود که در رشته معدن قبول شده بود والدین و چندین تن از اعضای خانواده اش در حوزه حسابداری کار می کردند و شرکت خدمات حسابداری داشتند.شاید اکثر افراد به او توصیه می کردند در این رشته درس خوانده و وارد شرکت والدینش شوند. ولی او هیچ علاقه ای به اعداد و ارقام نداشت و از حسابداری متنفر بود. در نهایت وقتی او این موضوع را با والدینش مطرح کرد واقعا دنیا به پایان نرسید و آنها تشویقش کردند که به دنبال علاقه اش برود.
برای شروع برنامه ریزی و یک انتخاب رشته و انتخاب شغل درست، هیچ وقت خیلی زود یا خیلی دیر نیست. اگر دانش آموز نهمی هستید، اگر دبیرستانی هستید و یا دانشجویید، همین الان شروع به برنامه ریزی برای یک انتخاب درست و ساخت آینده ای بهتر کنید. اگر نهمی هستید، خودتان را خوب بشناسید، رشته های دبیرستان (رشته تجربی، رشته ریاضی، رشته علوم انسانی، رشته فنی و حرفه ای و …) و به تبع آن شغل های مختلف را خوب بررسی کنید. اگر دبیرستانی هستید گزینه های پیش رو بعد از اتمام دوره دبیرستان را خوب بررسی کنید، انواع دانشگاه ها، رشته ها، دوره های آموزشی حرفه ای، مدارک تکمیلی که می توانید بگیرید و ….
هرگز آموزش و یادگیری را متوقف نکنید. بخوانید، رشد کنید و افکارتان را توسعه دهید. فرصت یادگرفتن و تجربه چیزهای جدید را از دست ندهید. هر چه بیشتر بخوانید بیشتر می دانید. دانش قدرت است.
