احتمالاً درباره تصمیم گیری به روش ACIP چیزهایی شنیده اید یا شاید مقاله ما را در کارشناس رسمی دادگستری با همین عنوان مطالعه کرده اید. به طور خلاصه، این روش که بر اساس مطالعات علمی به دست آمده، به شما می گوید که برای اتخاذ یک تصمیم صحیح و همه جانبه لازم است به 4 مرحله اصلی تصمیم گیری توجه کنید تا مطمئن باشید بهترین تصمیم را اتخاذ کرده اید.
در اینجا بنا به تقاضای تعدادی از دوستان، می خواهیم به عنوان نمونه، کاربرد ACIP را در یکی از سرنوشت ساز ترین تصمیمات زندگی یعنی انتخاب رشته تحصیلی و شغل با هم مرور کنیم.
خیلی خوب است اگر شما هم پس از خواندن این مقاله، مراحل یاد شده را برای خود تکرار کنید. به خاطر داشته باشید که هر چه این مراحل را عملی تر و مصداقی تر دنبال کنید، نتایج ملموس تری به دست خواهید آورد. گذشته از این، در استفاده مکرر از این الگو و کار با مثالهای مختلف است که تفاوتهای فردی و شخصیتی روشن شده و نسخه شخصی سازی شده و بهینه شما توسط خودتان کشف خواهد شد.
با کارشناس رسمی دادگستری همراه باشید.
انتخاب رشته تحصیلی و شغل با استفاده از روش ACIP
مرحله اول (A) – شناسایی همه گزینه های موجود ( (Alternatives: اولین نکته در یک انتخاب رشته و شغل مناسب، شناسایی همه گزینه های موجود است. “همه گزینه های موجود” یعنی چیزی فراتر از کلیشه های ذهنی رایج. به عبارت دیگر، همه آن چیزی که از یک ذهن خلاق و پویا در شناسایی گزینه های ممکن انتظار دارید.
برای این بخش، وقت کافی اختصاص دهید و اجازه دهید ذهنتان آزادانه و جسورانه به کنکاش بپردازد. مثلاً یک ذهن خلاق و پویا موفقیت را نه فقط در دانشگاه و نه فقط در شغلهای نیازمند مدرک دانشگاهی، بلکه در همه گزینه های ممکن جستجو می کند. (کتاب رایگان” 30 کار به جای دانشگاه رفتن یا مسافرکشی” و مقاله “چگونه می توان بدون داشتن مدرک دانشگاهی وارد یکی از جذابترین مشاغل دنیا شد ” نمونه هایی از این دست به شمار می روند).
در ابتدا ذهن خود را روی رشته ها و مشاغل موجود متمرکز کنید و سپس با کمک روشهای اولیه (مطالعه، پرس و جو، توجه به علایق مبتنی بر تیپ شخصیتی، توصیه خانواده، دوستان و مشاوران، …) فهرست کاملی از آنچه به عنوان یک انتخاب، قابل اعتناست تهیه کنید.
مرحله دوم (C)– بررسی همه گزینه های موجود (( Consequences : پس از فراخوانی همه گزینه ها، اکنون نوبت به غربالگری می رسد. غربالگری چیزی شبیه استفاده از غربال های درشت و ریز به منظور محدودسازی گام به گام گزینه های اولیه است.
برای مثال ممکن است نخواهید انرژی و زمان زیادی برای شغلی که نیاز به یک مدرک پیشرفته دارد، صرف کنید. یا ممکن است درآمد برخی از شغل ها را ناکافی ارزیابی کنید یا یکسری مشاغل را با موقعیت جغرافیایی محل زندگیتان سازگار تشخیص ندهید و آنها را از لیست تان حذف کنید.
این کار شما را به نتایجی می رساند که بهترین گزینه ها در بین انبوه گزینه های اولیه محسوب می شوند. اکنون زمان انتخاب گزینه نهایی از بین این چند گزینه است که بدون شک دشوارترین بخش کار به شمار می آید.
همچنان که گفتیم، این مرحله سخت ترین قسمت کار است چرا که اولاً در نظام آموزشی کشور ما “عوامل موثر در یک انتخاب مناسب”، آموزش داده نمی شود و ثانیاً به فرض شناخت آنها، عموم افراد از نکات کلیدی لازم مثل “برقراری ارتباط میان این عوامل”، “تعیین وزن و امتیاز مناسب به هر یک از آنها” و در نهایت “حذف مولفه های ناکارآمد” بی اطلاعند.
بسیارخوب، اکنون چه باید کرد؟! رمز عبور از این مرحله، داشتن یک الگو و راهنما برای شناخت عوامل موثر ونحوه برخورد با آنهاست. الگوهای عملی زیادی برای این مرحله موجود است. یکی از بهترین و جامعترین آنها که نکات کلیدی فوق را هم در بر دارد، این راهنمای گام به گام است که با روشی جدید به شما ایده می دهد و مرحله به مرحله شما را راهنمایی می کند تا بتوانید بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
مرحله سوم(I) – جمع آوری اطلاعات (Information ): برای هر گزینه ای که در مرحله C بررسی می کنید، باید اطلاعات کافی جمع آوری کنید. اطلاعاتی که مبنای تصمیم گیری و انتخاب شما بوده است. این یعنی تصمیم گیری غیر احساسی و مستند!
جمع آوری اطلاعات کافی از آن جهت مهم است که امکان پشیمانی بعدی یا احساس یأس و سرخوردگی را به حداقل می رساند. شما با داشتن این اطلاعات اعتماد به نفس بیشتری می یابید و با قدرت بیشتری برنامه اجرایی تصمیم خود را تدارک می بینید.
در جمع آوری اطلاعات استفاده از همه منابع مهم است. از کتاب و مجله و اینترنت گرفته تا دوست و فامیل و آشنا.
مرحله چهارم (P ) – تهیه برنامه عملی دقیق (planning): طی نمودن مسیر یک تصمیم و یا برخورد با نتایج منفی و غیر منتظره اجرای آن نیازمند داشتن برنامه ای دقیق است. اهمیت برنامه در تحقق تصمیم به حدی است که آنرا جزئی از مراحل تصمیم گیری درست می دانند. این برنامه می تواند برنامه قبولی در آزمون ورودی دانشگاه، برنامه قبولی در آزمون مهارتی یک کار فنی، برنامه گذراندن دوره آموزشی مورد نیاز برای ورود به یک شغل و یا هر مورد مشابه دیگری باشد.
به این ترتیب مراحل چهارگانه تصمیم گیری را در یک نمونه خاص (انتخاب رشته تحصیلی و شغل) بررسی کردیم. در هر مرحله می توان مثالهای بیشتری ذکر کرد و توضیحات بیشتری ارایه نمود اما مهم شناخت کلی مراحل و توجه به آنهاست.
سخن پایانی: بدون شک داشتن اراده قوی و اشتیاق رسیدن به هدف شرط اولیه تحقق هر موفقیتی است. بهترین برنامه ها و الگوها در دستان یک انسان بی اراده و افسرده تبدیل به مشتی کاغذ یاره دست و پاگیر خواهد شد. سعی کنید از این روشها و دسته بندیها به عنوان ابزاری برای نظم بخشیدن به داشته ها و اطلاعات ذهنی تان استفاده کنید و با تکیه بر توانایی ها و انگیزه های شخصی و البته کمی ریسک پذیری به سوی موفقیت به پیش روید.
