معرفی شغل فیلمبردار / تصویربردار

کار فیلمبردار ضبط تصاویر فیلم های سینمایی، برنامه های تلویزیونی، تبلیغاتی ، موزیک ویدئو ها، جشن ها و… می باشد.
 
فیلمبردار در حوزه های مختلف فعالیت می کند. بعضی به صورت خصوصی آتلیه و مرکز فیلم برداری دایر کرده و از مجالس، همایشها، جشن ها و… فیلمبرداری می کنند. این فیلمبرداران لزوما به تحصیلات دانشگاهی نیازی ندارند و می توانند با گذراندن دوره هایی که در آموزشگاه ها برگزار می شوند، مهارت و توانایی لازم را کسب کنند. برخی از فیلمبرداران نیز وارد بخش سینما و تلویزیون می شوند و به فیلمبرداری حرفه ای می پردازند. برای فیلمبرداری حرفه ای در سینما و تلویزیون هم امکان تحصیل در دانشگاه ها و آموزش آکادمیک و هم امکان یادگیری در آموزشگاه ها وجود دارد.

اگرچه اصل کار در هر دو بخش ماهیتی یکسان و شباهت های زیادی دارند، ولی در مطالبی که در ادامه ارائه می شود، تمرکز اصلی روی فیلم برداری حرفه ای در سینما و تلویزیون است.

فیلمبردار با دوربین های فیلمبرداری معمولی و دیجیتال و مطابق دستورات کارگردان و یا مدیر فیلمبرداری کار می کند. او می تواند به تنهایی کار فیلمبرداری را انجام داده و یا عضوی از تیم فیلمبرداری استودیوهای تلویزیونی یا پروژه های سینمایی باشد.
 
در تعریف فیلمبرداری آمده است :

” فیلمبرداری مهم‌ترین مرحله تولید فیلم است. این مرحله به ویژه با مهم ترین ابزار و وسایل فیلم‌سازی، یعنی دوربین و متعلقات آن، انواع نورافکن‌ها و غیره سرو کار دارد. در این مرحله علاوه بر فیلم برداری، نورپردازی، کارگردانی، صدابرداری، بازیگری و برخی جلوه های ویژه، نیز هم زمان انجام می‌شوند. پیش از اینکه وارد این مرحله شویم باید صحنه کاملا آماده باشد و بازیگران نیز برای ایفای نقش حاضر باشند.”

 
مدیر فیلمبرداری یک پروژه فیلمسازی، در کار خود معمولا یک یا چند دستیار خواهید داشت. عمدتا یک فیلمبردار هم در فیلمبرداری فیلم های سینمایی و هم در تلویزیون متخصص است، علیرغم اینکه تجهیزات و روشهای متفاوتی از یکدیگر دارند. در سال های اخیر با ورود دوربین های دیجیتال و تکنولوژی HD  کار با دوربین های حرفه ای بسیار راحت تر شده و تفاوت تکنیکی خاصی وجود ندارد.
 
زمان کار فیلمبردار معمولا طولانی، نامنظم و بسته به نوع پروژه گاهی در شب ها و روزهای تعطیل است. فیلم بردار باید بسیار منعطف بوده و از توان بدنی خوبی برخوردار باشد زیرا گاهی ساعت های فیلم برداری بسیار طولانی می شود.همچنین باید بتواند به راحتی در ارتفاع، روی جرثقیل و یا داربست فیلمبرداری کند.
 
محل کار فیلمبردار می تواند در فضاهای مختلف از استودیوی فیلمبرداری تا فضاهای باز در شرایط مختلف آب و هوایی باشد. فیلمبردار باید بتواند در مکان ها و شرایط مختلف کار کند. گاهی نیز باید در سفر بوده و تا مدت زیادی از خانواده خود دور باشد.
 
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف فیلمبردار،  مهارت و توانمندی های مورد نیاز فیلمبردار، تحصیلات لازم برای ورود به شغل فیلمبرداری، بازار کار و فرصت های شغلی فیلمبرداری، درآمد فیلمبردار و تعدادی از فیلمبرداران معروف کشور ارائه می شود.

وظایف فیلمبردار

تنظیم و مکان یابی تجهیزات فیلمبرداری

برنامه ریزی و گرفتن فیلم به صورت تمرینی

دنبال کردن روند فیلمنامه و پیروی از دستورات کارگردان و یا مدیر برنامه (در استودیوهای ضبط تلویزیون)

انتخاب مناسب ترین لنزها و زاویه های دوربین

حل مشکلات فنی و عملی از جمله نوردهی

همکاری نزدیک با عوامل فنی مانند نور و صدا

مهارت و توانمندی های مورد نیاز فیلم برداری

مهارت های عملی خوب و آشنایی با تجهیزات فیلمبرداری

علاقه فراوان به عکاسی، فیلم و ویدئو

مهارت های ارتباطی خوب – برای ارتباط مناسب با کلیه عوامل فیلم

توانایی انجام صحیح دستورالعمل ها و توجه زیاد به جزئیات – به منظور دنبال کردن درست رویه فیلم نامه مطابق با دستورات کارگردان

دید هنری نسبت به رنگ ها – برای گرفتن تصاویری حرفه ای و زیبا

حفظ آرامش تحت شرایط کاری پرفشار – چون معمولا پروژه های سینمایی و تلویزیونی روندی طولانی و بسیار پرفشار دارند.

توانایی انجام کار تیمی – برای همکاری مناسب با کلیه عوامل فیلم یا برنامه با هدف تولید محصولی با کیفیت

توان بدنی و استقامت خوب برای نگه داشتن و حرکت تجهیزات فیلم برداری و ساعات کار طولانی

تحصیلات لازم برای ورود به شغل فیلمبرداری

یکی از مهم ترین عوامل برای موفق شدن در کارهای هنری از جمله فیلمبرداری داشتن علاقه، استعداد و پشتکار است. فیلمبرداران زیادی هستند که تحصیلات دانشگاهی مرتبط نداشته اند و با گذراندن دوره های آموزشی موجود در آموزشگاه ها وارد این شغل شده و حتی گاهی در آن بسیار موفق بوده اند. این امر در مورد فیلم بردارانی که در اتلیه ها مشغول هستند و به کار فیلم برداری مجالس، جشن ها و گاهی برخی امور تبلیغاتی می پردازند، بسیار مصداق دارد.

برای ورود به حوزه فیلمبرداری حرفه ای در بخش سینما و تلویزیون معمولا افراد باید در رشته فیلمبرداری (یکی از گرایش های رشته سینما) تحصیل کرده باشند. البته گاهی افرادی بدون داشتن مدرک دانشگاهی، با گذراندن دوره های آموزشی مرتبط می توانند وارد حوزه فیلم برداری در سینما و تلویزیون شوند.

آینده شغلی، بازار کار و فرصت های استخدامی فیلمبردار

در حوزه سینما و تلویزیون، فیلمبردار می تواند به صورت مستقل و قراردادی کار کند. اگرچه معمولا شبکه های تلویزیونی، فیلمبرداران را  استخدام می کنند ولی کار کردن در سینما عمدتا به صورت قراردادی است و از یک فیلم تا فیلم دیگر تغییر می کند. در سینمای مستند نیز ممکن است فیلم بردار فیلم خود باشد!. برای شروع کار معمولا افراد از دستیاری فیلمبرداری شروع کرده و به مرور تا رده مدیر فیلم برداری پیشرفت می کنند. فیلمبردار می تواند آتلیه فیلم برداری راه اندازی کرده و به طور مستقل کار کند.

 به طور کلی رقابت در رشته های هنری به خصوص در حوزه سینما و تلویزیون شدید است. افرادی موفق ترند که علاوه بر داشتن دانش لازم، از مهارت و توانایی کافی برخوردار باشند. شغل فیلم برداری در کشور با مسایل و مشکلاتی روبرو است که برخی از انها عبارتند از 

عدم تخصیص تسهیلات برای خرید دوربین ها و تجهیزات جدید به فیلم برداران

عدم توجه به مزایای شغلی از قبیل بیمه و برخوردار نبودن از حقوق صنفی فیلم برداران مستند

 
وضعیت استخدام فیلمبردار در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام فیلمبرداران بین سال های 2010 تا 2020، رشد 2 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.

استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام فیلمبرداران رشد منفی 8.3 درصدی داشته و روند نسبتا ثابتی در آینده برای آن پیش بینی می شود.

درآمد فیلمبردار

درآمد فیلمبردار بسته به نوع کار و قرارداد او متفاوت است. فیلمبرداری که به طور مستقل در آتلیه کار می کند، با توجه به تعداد کار و قرارداد ماهیانه خود درآمد معینی دارد. فیلمبرداری که در شرکت های خصوصی استخدام شده است، با توجه به سیاست ها و وضعیت مالی شرکت، روی حقوق ماهیانه ای با آنها توافق می کند.

بسیاری از فیلمبرداران حرفه ای نیز به صورت قراردادی و پروژه ای با تهیه کنندگان مختلف کار می کنند. درآمد آنها نیز در پروژه های مختلف، متفاوت است.
 

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد تصویربردار در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.

مطابق با این تحقیق حقوق تصویربردار در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین 900000 تومان تا 3800000 تومان و در شرکتهای بزرگ بین 800000 تومان تا 4500000 تومان می باشد.

البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد.

باید بدانید در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

میزان درآمد فیلمبردار در کشورهای مختلف جهان عبارتند از :

آمریکا – متوسط درآمد سالانه فیلمبردار 40.390 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارهای سال 2013، 40.300 دلار بوده است.

استرالیا – متوسط درآمد سالانه فیلمبردار72.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان – با توجه به نوع قراردادها متفاوت است.
 
 

شخصیت های مناسب شغل فیلمبرداری

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب شغل فیلمبرداری بر اساس شخصیت شناسی MBTI : (برای مشاهده کامل هر تیپ شخصیتی روی آن کلیک کنید)

این تیپ شخصیتی از مشاغل ملموس لذت می برد. او قدرت مشاهده خوبی داشته و به جزئیات توجه زیادی دارد.

این تیپ شخصیتی دوست دارد با سایر اشخاص خلاق درگیر و همکار باشد. او از دنیای متغیر و در حال تحول کارش لذت می برد و از مهارت های ارتباطی خوب خود در آن بهره فراوان می گیرد.

این تیپ شخصیتی از کار خلاق لذت برده و دوست دارد با اشخاص مختلف با زمینه های متفاوت کار کند. او معمولا کار به تنهایی را دوست دارد و ترجیح می دهد با گروه های کوچک که دارای ذوق و استعداد خوب هستند، کار کند.

این تیپ شخصیتی از زیبایی شناسی فراوانی برخوردار بوده و دوست دارد هنر خود را برای دیگران به نمایش بگذارد.

برخی از فیلمبرداران معروف ایرانی