تعریف و اهداف مدارس هوشمند

تحقق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از نقش و کارکرد مدرسه ها به عنوان اصلی ترین نهاد آموزشی در جامعه می باشد.مدارس هوشمند رویكرد جدید آموزشی است كه با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامه های درسی، تغییرات اساسی در فرایند یاددهی و یادگیری را به دنبال خواهد داشت.

در این رویكرد نقش معلم به عنوان راهنما و نه انتقال دهنده  دانش، نقش دانش آموز به عنوان عضو فعال، خلاق، نقاد و مشاركت جو، به جای عضوی منفعل و مصرف كننده دانش و نظام ارزشیابی به صورت فرایند محور نه نتیجه محور، تغییرخواهد نمود.
 

مدارس هوشمند از دستاوردهای مهم توسعه فناوری اطلاعات در برنامه های آموزش و پرورش می باشد كه فوائد و آثار و نتایج آن نه تنها در محیط آموزشی تاثیرات خود را خواهد داشت بلكه تحولی نوین همراه با تجارب واقعی محیط زندگی دانش آموزان و فردای آن ها  خواهد بود، در قرن بیست و یكم تصور آن است كه دانش آموزان به جای كیف های مملو از كتاب های درسی حجیم، با كامپیوترهای كیفی Laptap سركلاس درس حاضر خواهند شد.
 
امكان دسترسی آن ها به اطلاعات نامحدود را فراهم خواهد ساخت. امتحانات از طریق رایانه انجام خواهد شد و دانش آموزانی كه به علت بیماری نتوانند در كلاس درس حاضرشوند، قادر خواهند بود در منزل از طریق رایانه ها درس های خود را دنبال كنند.
 در مدرسه هوشمند فلسفه آموزشی بر این موضوع تاكید دارد كه هر كس بیشتر توانایی دارد  می تواند بیشتر یاد بگیرد و برنامه آموزشی طوری طراحی می گردد كه تمامی نیازهای متفاوت و توانایی های دانش آموزان را پوشش دهد. 
 
تحولات  علمی در سال های اخیر به خصوص در زمینه فناوری اطلاعات لزوم تجدید نظر در امر آموزش و پرورش را صد چندان نموده است تا بتوان از این طریق همگام با تحولات علمی و اطلاعات هزاره جدید حركت نمود.

براساس تحقیق ارائه شده توسط آقای دیوید پركینز ( David perkins ) از دانشگاه هاروارد كه نقش اولیه را در طراحی و توسعه مدارس هوشمند smart schooL ایفا كرده  این مدارس دارای 8 اصل یاتئوری اساسی یادگیری می باشد كه عبارتند از :

1- مدرسه به عنوان سازمان یادگیری : مدرسه نه فقط برای دانش آموزان بلكه برای معلمان مدیران و حتی اولیای دانش آموزان نیز محیط یادگیری است و سازمان یادگیری مدارس هوشمند به نحوی است كه دریك فرایند طبیعی از تعیین هدف ها، محتوا، ارزشیابی و نحوه نظارت برخود و خلق سیستم پویا كلیه اعضا مشاركت دارند.
 
2- ارزشیابی یادگیری محور:  ارزشیابی برمحور یادگیری است نه محصول وننتیجه كار به نحوی كه دانش آموزان و معلمان را دریك فرایند درگیر نموده و نتیجه ارزشیابی برمحور كیفیت و كاربرد آن برروی دانش آموزان قرارمی گیرد و آزمون ها در بهترین شرایط به عنوان ابزار ارزشیابی به كاربرده می شوند.
 
3- دانش زایشی : در مدارس  هوشمند با ارائه محتوای مناسب بیش ترین تاثیر را بر رشد فكری و عملی دانش آموزان می گذارد و به جای مصرف  اطلاعات و دانش توسط دانش آموزان به توانایی تولید دانایی نیزمجهزمی شوند.
 
4- تاكید بردرك و شناخت اهداف : اهداف برنامه ها و فعالیت های مدارس هوشمند برای دانش آموزان قابل درك به نحوی كه خروجی های مدارس براساس اهداف از پیش تعیین شده تنظیم می گردند و به همین منظور دانش آموزان از مشاركت وهمراهی بیش تر و مناسب تری در امر یادگیری برخوردار خواهند بود.
 
5- تاكید بر هوش اكتسابی : تحقیقات ومطالعات نشان می دهد كه با آموزش روش های تفكر ، به ویژه روش های تلفیقی و روش های فعال تدریس دانش آموزان می توانند از هوش و قدرت تفكر بالاتری در امر یادگیری برخوردار باشند.

6- تاكید برتدریس مهارت و انتقال : از دیگر اصول یادگیری درمدارس هوشمند ، استفاده ا ز فنون وروش های تدریسی است كه ضمن تقویت انگیزه آنان اوامر یادگیری شبیه سازی و الگو گیری ازآن برای آن ها فراهم گردد و این امر موجب می شود كه دانش آموزان نسبت به انتقال این مهارت به دیگران به طور خودكار ا قدام نمایند. این نكته در فرایند یادگیری نقش بسیار مفید و موثری را ایفا می كنند.

7- یادگیری محصول تفكراست : آماده سازی دانش آموزان برای تفكر زمینه منطقی نمودن امور را برای آن ها فراهم می نماید.

8- شمول همگانی  : از دستاوردهای تفكر خلاق و درك عمیق از مسائل ، آماده نمودن  دانش آموزان و حتی معلمان درحل مشكلات پیچیده و غامض آموزشی است، در مدارس هوشمند دانش آموزان ومعلمان این علاقه را به راحتی بروز می دهند و با تكیه برخلاقیت و نوآوری وارائه روش های جدیددرحل مشكلات اقدام می نمایند.
 یادگیری در مدارس هوشمند به شكل سنتی وخواندن طوطی وار نیست بلكه یادگیری اكتشافی – معنی دار وشناختی مطرح است.  دیدگاه برنامه درسی مبتنی برمعنی دار بودن ومسوولیت پذیری فرد درجامعه است. وظیفه مدارس پیشرو و هوشمند آن است كه مهارت های زندگی را به دانش آموز بیاموزد و فرصت تمرین آن ها را نیز در كلاس و مدرسه به وجود آورد. در مدارس پیشرو و هوشمند، مسائلی از قبیل افت تحصیلی، ترك تحصیل، گریز و بیزاری از مدرسه در بین دانش آموزان كم تر به چشم می آید.
 

هفت اصل كلیدی در مدارس هوشمند عبارتند از :

1 – دانش خلاق

2 – استعداد یادگیری

3 – توجه به فهم مطالب

4 – آموختن با هدف تسلط و انتقال آن

5 – ارزیابی آموخته ها به شكل متمركز

6 – غلبه بر مشكلات

7 – مدرسه به عنوان یك سازمان آموزشی

هدف از ایجاد این‌گونه مدارس عبارت است از:

‌          رشد همه جانبه دانش‌آموزان (ذهنی ، جسمی ، عاطفی و روانی)
‌          ارتقاء توانایی‌ها و قابلیت‌های فردی
‌          تربیت نیروی انسانی متفکر و آشنا به فن‌آوری
‌          افزایش ارتقاء و مشارکت مردمی