معرفی شغل تحلیل گر و طراح نرم افزار (توسعه دهنده نرم افزار)

اگر عاشق کامپیوتر بوده و از ساخت و طراحی لذت می برید، این شغل برای شما مناسب است.

برای طراح و تحلیل گر نرم افزار شدن باید رویکرد خلاقانه ای در حل مساله داشته باشید. توسعه دهندگان نرم افزار، مغز متفکر پشت هر برنامه کامپیوتری می باشند. بعضی از آنها برنامه هایی تولید می کنند که به افراد امکان می دهد کارهای مختلفی روی کامپیوتر، موبایل یا سایر وسایل الکترونیکی خودشان انجام دهند؛ برخی هم سیستم هایی ایجاد می کنند که عملکرد کامپیوترها، شبکه ها و دیگر سخت افزارهای الکترونیکی را فراهم می کنند.

معمولا یک تحلیلگر و طراح نرم افزار مسئول تمامی فرایند توسعه یک برنامه نرم افزاری است. او ابتدا سعی می کند نیاز مشتری را به خوبی درک کند، سپس آن را به مدل های کامپیوتری تبدیل کرده و برای کدنویسی و تست به برنامه نویس ارائه می کند. اگر نرم افزار تهیه شده دارای اشکال تحلیلی یا ساختاری باشد و یا اینکه کاربران در حین کار با آن نرم افزار با خطا مواجه شوند، مسئول رسیدگی و رفع آنها هم توسعه دهنده نرم افزار است.

در ادامه معرفی شغل تحلیل گر سیستم می توان گفت اگر شما یک توسعه دهنده نرم افزار می باشید، باید بدانید که بعد از تحویل برنامه به مشتریان، ممکن است شما وظیفه نگهداری و به روزرسانی آن را بر عهده داشته باشید. طراحان نرم افزار معمولا ارتباط کاری نزدیکی با برنامه نویسان دارند. اگرچه در برخی شرکتها طراحان نرم افزار به جای دادن دستورالعمل به برنامه نویسان، خودشان کدنویسی ها را انجام می دهند.

توسعه دهندگانی را که خود، بر مراحل مختلف پروژه، برنامه ریزی فعالیت ها و پیاده سازی نرم افزار نظارت دارند، معمولا مدیر پروژه فناوری اطلاعات می گویند. آنها بر رعایت شدن استانداردها، هزینه های مورد انتظار و ضرب الاجل ها در پروژه نظارت دارند.

امروزه به دلیل توسعه بسیار زیاد تجهیزات و وسایل الکترونیکی و مبتنی بر فناوری اطلاعات، تحلیل گران و طراحان نرم افزار به صورت تخصصی در شاخه های مختلف اشتغال دارند :

برخی از آنها سیستم های پایه نرم افزاری را طراحی و تولید می کنند. مثل سیستم عامل اندورید برای گوشی های موبایل یا تبلت

گروهی دیگر به تولید برنامه های کاربردی (Application) برای تلفن همراه مشغولند. مثل انواع برنامه های روی گوشی های هوشمند که هر روزه به بازار عرضه می شوند.

دسته ای دیگر در قالب تیم های بزرگ نرم افزاری و همراه با سایر متخصصان از رشته های مختلف نسبت به طراحی و تولید نرم افزارهای یکپارچه سازمانی اقدام می کنند. سیستم های نرم افزاری حسابداری، انبار داری، حقوق و دستمزد، منابع انسانی و یا سیستم فروش از جمله مهمترین این سیستم ها می باشند.

اگر شما به عنوان توسعه دهنده نرم افزار در یک شرکت استخدام شوید، ساعت کاری شما تمام وقت است. یعنی احتمالا باید از ساعت 8 صبح تا 5 عصر در محل کارتان حاضر باشید. اما اگر کار شما به صورت پروژه ای یا شخصی باشد، وقت شما دراختیار خودتان است و فقط باید طوری کارتان را برنامه ریزی کنید که در نهایت در زمان مقرر، برنامه تولید شده را به کارفرما یا طرف قراردادتان تحویل دهید.
 
شما به عنوان طراح نرم افزار و کارمند یک شرکت کامپیوتری معمولا در دفتر کار و در کنار کامپیوتر کار می کنید. البته گاهی برای صحبت با مشتریان و بررسی نیاز آنها به محل آنها مراجعه می کنید و بسیاری از اوقات هم برای بررسی کار انجام شده و برنامه ریزی برای ادامه کار با همکارانتان جلسه خواهید داشت.  

در ادامه با وظایف و مسئولیت ها، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، فرصت های شغلی و بازارکار، درآمد و تیپ های شخصیتی متناسب با این شغل آشنا می شوید.

وظایف توسعه دهنده نرم افزار

تحلیل نیازهای کاربران و سپس طراحی، تست و توسعه نرم افزار برای رفع آنها

ارائه نسخه های به روز شده نرم افزاری برای سیستم ها و برنامه های موجود مشتریان

طراحی اجزای برنامه های کاربردی و پایه ای و برنامه ریزی برای کارکرد صحیح آنها

ایجاد فلوچارت ها و مدل های کمک کننده به برنامه نویسان در کدنویسی

اطمینان از عملکرد صحیح نرم افزار از طریق کنترل و تست آن

مستند کردن فرایند تولید نرم افزارها به عنوان یک منبع برای نگهداری و بروزرسانی آینده آنها

همکاری با سایر متخصصان کامپیوتر برای ایجاد نرم افزار مطلوب

دانش و مهارت مورد نیاز

دانش مناسب در حوزه نرم افزار و زبان های برنامه نویسی و تا حدی هم سخت افزار

توانایی تحلیل و پیاده سازی مدل ها و الگوریتم های پیچیده

رویکرد خلاقانه در حل مساله

مهارت ارتباطی خوب و توجه به مشتری برای آن دسته از متخصصینی که با مشتری و سایر ذینفعان ارتباط دارند

توانایی کار با افراد مختلف در هر سطحی ( شامل کارکنان فنی و غیر فنی) و در مجموع توانایی انجام کارهای گروهی

توانایی مدیریت پروژه برای آن دسته از توسعه دهندگانی که همزمان مسئولیت اجرای پروژه را نیز برعهده دارند

توانایی تحمل فشار کاری و انجام به موقع پروژه ها

توانایی درک و تشخیص درست نیازهای مشتریان به منظور اعمال آنها در نرم افزار
 

تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل

تحلیل گر و طراح نرم افزار معمولا مدرک کارشناسی در علوم کامپیوتر، مهندسی نرم افزار، مهندسی فناوری اطلاعات و یا کارشناسی ارشد در یکی از گرایش های ارشد مهندسی کامپیوتر و گرایش های ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دارد.

البته داشتن تجربه در این کار بسیار مهم است. این متخصصان باید مهارتهای مرتبط با صنعتی که در آن کار می کنند را نیز بدانند. برای مثال شما به عنوان تحلیلگر و طراح نرم افزار، اگر در حال توسعه یک برنامه کاربردی مبتنی بر تلفن همراه هستید، باید با روانشناسی کاربران تلفن همراه آشنا باشید و اگر مشغول تهیه یک برنامه حسابداری می باشید، باید تا حدی با مسایل مالی و حسابداری آشنا باشید.  تسلط هرچه بیشتر توسعه دهنده نرم افزار با موضوع تخصصی پروژه ای که در آن مشغول به کار است، وابستگی او به سایر متخصصان را کاهش داده و درک و فهم او از پروژه را افزایش می دهد و به موفقیت هرچه بیشتر پروژه کمک می کند.

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد طراح و تحلیلگر نرم افزار در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.

مطابق با این تحقیق حقوق طراح و تحلیلگر نرم افزار در گروههای مختلف شغلی به طور متوسط بین 2500000 تومان تا 4700000 تومان می باشد.

البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد. 

فرصت های شغلی و بازار کار تحلیل گر و طراح نرم افزار

در خصوص استخدام تحلیل گران سیستم ، بیشتر توسعه دهندگان نرم افزار در شرکتهای طراحی سیستم های کامپیوتری و یا تولید کننده نرم افزار مشغول به کار هستند. تعدادی نیز در صنایع تولید کننده محصولات الکترونیکی و کامپیوتری استخدام می شوند. برخی از این متخصصین در واحدهای انفورماتیک (فناوری اطلاعات) سازمان های بزرگ دولتی استخدام می شوند و درصدی هم به صورت پروژه ای و شخصی کار می کنند.

اما فرصت ها و چالش های بزرگی در مقابل شاغلین این بخش است . مهمترین چالش بازار کار امروز ایران در حوزه نرم افزار، عدم وجود قوانین حمایت کننده مناسب و کارآمد به منظور تأمین منافع پدیدآورندگان و تولیدکنندگان محصولات نرم افزاری است. بهترین فرصت این حوزه، رشد و گسترش انفجاری دنیای مجازی در همه جای دنیا از جمله ایران است به طوری که تا چند سال آینده فناوری اطلاعات و نرم افزارهای متعددی که بر روی دستگاه های مختلف به بازار عرضه می شوند، بر تمامی ابعاد زندگی انسان ها نفوذ خواهند کرد.

لذا طبیعی است، آن دسته از متخصصینی که به این فرصت بزرگ توجه کرده و راه مقابله با چالش مذکور را بیابند، به موفقیت شغلی در این بخش دست خواهند یافت.

وضعیت استخدام طراحان نرم افزار در برخی از کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا – پیش بینی می شود میزان استخدام طراحان نرم افزار در بین 2012 تا 2022، 22 درصد رشد خواهد کرد. در حالی که متوسط رشد همه مشاغل 11 درصد خواهد بود.

حقوق و درآمد طراح و تحلیل گر نرم افزار

مسئله قابل تامل درحوزه نرم افزار این است که متآسفانه به دلیل عدم وجود قوانین زیرساختی مناسب در این زمینه و عوامل بازدارنده دیگر که منجر به قیمت عرضه بسیار پایین و غیر اقتصادی نرم افزارهای تولیدی شده است، صنعت فناوری اطلاعات و مخصوصا حوزه نرم افزار در مقایسه با سایر کشورهای پیشرو در این زمینه از رشد و توسعه قابل توجهی برخوردار نبوده است. به طوری که بزرگترین شرکت های نرم افزاری در کشور ما که انگشت شمار نیز می باشند، در مقایسه با شرکت های تولید کننده نرم افزار در کشورهای پیشرو از توان مالی و ساختار بسیار ضعیف تری برخوردارند.

در خصوص درآمد این متخصصان، آنچه که از مصاحبه ها با آنها بدست آمده، درآمدهای متفاوتی را برای طراحان و تحلیل گران نرم افزار نشان می دهد که این موضوع به میزان تخصص آنها، محل کار و نقش آنها در تولید محصول و همچنین سایر مهارت های آنها از جمله توان مذاکره و مهارت های کلامی ارتباط دارد.

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته در اواخر سال 1392 توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد طراح و تحلیل گر نرم افزار در سمت های مختلف شغلی و در رده های مختلف سازمانی (کارشناس، سرپرست و مدیر) استخراج شده است.

برخی از سمت هایی که در این پژوهش در نظر گرفته شده اند شامل کارشناس نرم افزار، کارشناس توسعه نرم افزار، مدیر فنی، مدیر پروژه و … می باشند که یک طراح و تحلیل گر نرم افزار می تواند در هر یک از آنها استخدام شده و فعالیت نماید.

برای طراح و تحلیل گر نرم افزار در هر سمت  و در هر رده سازمانی حداقل، حداکثر و متوسط درآمد ماهیانه ذکر شده است. به عنوان مثال طراح و تحلیل گر نرم افزاری که در سمت کارشناس توسعه نرم افزار در رده کارشناس کار می کند، در اواخر سال 1392، حداقل درآمد 700000 تومان، حداکثر درآمد 2200000 تومان و متوسط درآمد ماهیانه 1200000 تومان را داشته است.

همچنین از آنجا که تجربه و سابقه کاری یکی از عوامل موثر در تعیین حقوق و درآمد هر فردی از جمله طراح و تحلیل گر نرم افزار می باشد، در بخش دیگری از این پژوهش، درآمد طراح و تحلیل گر نرم افزار از نظر سابقه کاری در رده های مختلف سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. همان طور که در تصویر زیر مشخص است در هر رده سازمانی با افزایش سابقه کاری، درآمد و حقوق طراح و تحلیل گر نرم افزار نیز افزایش می یابد.

توجه داشته باشید که تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

درآمد طراح و تحلیل گر نرم افزار در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا – میزان متوسط درآمد سالانه متخصصان امنیت اطلاعات در سال 2010، 90,530 دلار (برای همه مشاغل33.840 دلار) و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 99.000 دلار بوده است.

انگلستان – متوسط درآمد سالیانه در این شغل برای افراد تازه کاربین 30.000 تا 39.000 دلار، برای افراد با تجربه بین 42.500 تا 60.500 دلار و برای کارشناسان ارشد و مدیران این بخش 76.000 دلار می باشد.

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI : (برای مشاهده کامل هر تیپ شخصیتی روی آن کلیک کنید)

این تیپ شخصیتی از توانایی درک سیستم های پیچیده و منطق برخوردار است. او می تواند با کمک خلاقیت خود سیستم های جدید ایجاد کند.

این تیپ شخصیتی در تحلیل مسایل و ارائه راه حل های مبتکرانه (که از لازمه های این شغل است) تبحر زیادی دارد. او از کار در زمینه های فنی و حل مسایل پیچیده لذت می برد.

این تیپ شخصیتی نیاز به سبک کاری سازمان یافته دارد و در جمع آوری، سازماندهی و تحلیل اطلاعات توانمند است.

  این تیپ شخصیتی از دقت بالایی برخوردار است و دارای مهارت های فنی خوبی می باشد. او معمولا زمان زیادی را برای کار خود می گذارد.

این تیپ شخصیتی به رشته های فنی و فهمیدن چرایی و چگونگی کار کردن چیزها علاقه دارد. او به جزئیات و واقعیات توجه زیادی دارد و از توان تحلیل خوبی برخوردار است.