با عادل فردوسی پور، ویژگی ها و دلایل موفقیت او آشنا شوید

علایق: فوتبال، زبان انگلیسی، سینما، شعر

خصوصیات شخصیتی: کم حرف، طرفدار انتقاد، صریح اللهجه، نوگرا و دارای خانواده اصیل و معتقد به اصول

زمینه های فعالیت: گزارشگری فوتبال، تهیه‌کنندگی برنامه تلویزیونی، تدریس در دانشگاه، روزنامه نگاری، ترجمه

رقبا: گزارشگران صدا و سیما، برنامه‌های ورزشی

عوامل کلیدی موفقیت: پشتکار، اطلاعات قوی، صداقت

مزیت رقابتی: به روز بودن، زبان انگلیسی قوی، صراحت و دوری از تعارفات

استراتژی اصلی: تابوشکنی، نزدیکی به خطوط قرمز بدون گذشتن از آن‌ها

جامعه هدف: علاقه‌مندان به فوتبال روز

بهترین نقل قول:

«نمی‌شود تمایز قائل شد، ولی وقتی بازی‌ها خوب باشند، گزارش می‌چسبد. برای من باشگاه های انگلیس از همه لذت‌بخش تر است. اصلاً از این کارم لذتی می‌برم که مطمئنم در آن رشته ای که درس خواندم، نمی‌توانستم این لذت را ببرم. مثلاً این که در یک شرکت کار کنم. صبح ساعت بزنم تا پنج بعد از ظهر. احساسم این است که هیچ وقت نمی‌توانستم این قدر لذت ببرم.».

«عادل فردوسی پور ۱۹ امین فرد تأثیرگذار در ایران به انتخاب مجله معتبر نیوزویک است.»

همین یک جمله کافی است تا همه به دنبال رازهای موفقیت شاید تنها چهره تا این حد مردمی تلویزیون ایران باشند. بسیاری از افراد که تلویزیون ایران را اصلاً نگاه نمی‌کنند اعتراف می‌کنند که تنها برنامه جذاب تلویزیون برای آن‌ها که تا پاسی از شب بیدارشان نگاه می‌دارد برنامه نود است. در تحلیل عوامل موفقیت عادل فردوسی پور از نقطه نظر المان‌های موفقیتش و درس‌هایش برای افراد و کسب و کارها باید این نکته را مد نظر قرار داد که او شاید از موفقیت بی حد و حصرش به پول عظیمی دست نیافته باشد (که اگر هم این‌گونه باشد باید گفت به حق به آن رسیده است) ولی بزرگ‌ترین سرمایه ای که او در هیاهوی دنیای پر تنش و شلوغ فوتبال و همچنین رسانه به آن دست یافته است برند غیر قابل خدشه «عادل» بودن است. جا افتادن تلقی عادل و درستکار بودن در جامعه بی اعتماد ما یکی از دشوارترین فرآیندهای پیش روی اشخاص مشهور است و کمتر شخص مشهور و معروفی را می‌توانید پیدا کنید که به جایگاهی مشابه رسیده باشد.

عادل فردوسی پور برای رسیدن به این جایگاه رفتارها و خصوصیات خاصی داشته است که کاملاً با آموزه های دانش مدیریت، بیزینس و کارآفرینی هم خوانی دارد. درس‌هایی که کسب و کارها و افراد می‌توانند از عوامل موفقیت فردوسی پور بگیرند را در زیر می‌بینیم:

۱. کاری را انجام دهید که عاشقش هستید، حتی اگر تمام عمرتان را صرف کار دیگری کرده‌اید.
عادل در خانواده‌ای بزرگ شد که نه تنها فوتبالی نبودند بلکه اصلاً به ورزش علاقه خاصی نداشتند. علاقه وافر عادل در دوران کودکی به فوتبال باعث نگرانی خانواده وی بود. با این حال او درسش هم عالی بود و این خیال خانواده را راحت می‌کرد. عادل تحصیلاتش را تا گرفتن مدرک فوق لیسانس رشته صنایع در دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد. او در سال سوم کارشناسی برای کار به روزنامه ابرار ورزشی مراجعه کرد و در آنجا به کار ترجمه مشغول شد و پس از آن نیز سعی کرد وارد صدا و سیما شود تا بتواند گزارشگری فوتبال انجام دهد. اینکه شما عمر خود را صرف تحصیلات آن هم در رشته مهندسی صنایع در دانشگاه صنعتی شریف کنید ولی به دنبال فوتبال که علاقه‌تان است بروید فقط از شخص موفقی مثل عادل برمی آمد. خودش می‌گوید: «من هیچ گاه تاجر خوبی نبودم، حال و حوصله درس خواندن را هم ندارم، تا همین فوق لیسانس بس است. حال و حوصله درس خواندن در زمان تحصیل را هم نداشتم، معدلم حدود ۱۰ بود، اما پس از فوق لیسانس دیگر برای درس خواندن انگیزه ای نداشتم. هیچ کاری لذت گزارشگری را ندارد. از کارم لذت می‌برم، مطمئن هستم اگر در آن رشته ای که درس می‌خواندم شاغل می‌شدم، هیچ گاه این لذت نصیبم نمی‌شد.».

۲. از ترکیب جادویی دانش‌ها و مهارت‌هایتان با علاقه‌تان بهره ببرید.
عادل از نوجوانی به زبان انگلیسی هم علاقه داشت و از دوران دبیرستان به یادگیری آن پرداخت. به دلیل استعداد ذاتی و علاقه‌اش خیلی زود در زبان انگلیسی خبره شد. تا آنجا که هم‌اکنون در دانشگاه صنعتی شریف به تدریس درس زبان تخصصی رشته مهندسی صنایع مشغول است. همین دانش زبان بارها در زندگی‌اش و به خصوص در موفقیت‌های فوتبالی و رسانه ایش به کارش آمد. روز اولی که برای کار در روزنامه ابرار ورزشی نزد سردبیر وقت این روزنامه اردشیر لارودی رفت از او پرسیده شد که چه کاری بلد است و او جواب داد: «ترجمه». همین پلی شد برای ورود وی به دنیای رسانه‌های ورزشی. بعدها تصمیم گرفت وارد صدا و سیما شود و تست گزارشگری فوتبال بدهد. دانستن زبان انگلیسی باعث شد تا فردوسی پور با کسانی که تا آن روز در صدا و سیما کار گزارشگری و تهیه برنامه‌های ورزشی انجام می‌دادند تفاوت داشته باشد و این به مزیت رقابتی عادل تبدیل شد. او اطلاعاتی داشت که از رسانه‌های معتبر خارجی بدست آورده بود و هیچ‌کس آن‌ها را نمی‌دانست، تلفظ صحیح اسامی بازیکنان خارجی را برای اولین بار در بین گزارشگران فوتبال رواج داد و تحولی در گزارشگری آن روز تلویزیون پدید آورد. استفاده از ترکیب دانش زبان انگلیسی با علاقه‌اش به فوتبال باعث شد تا خود را در بین رقبایش در گزارشگری و حتی در تهیه برنامه نود متمایز کند. طرح برنامه نود را فردوسی پور با استفاده از همین اطلاعات به روزش از برنامه‌ای پر مخاطب به نام Match of the Day در انگلیس گرفته است. فراموش نکنیم که او رشته مهندسی صنایع خوانده است. ولی می‌دانید عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد عادل چه بوده است؟ «پیش بینی نتایج مسابقات فوتبال با استفاده از تحلیل‌های رگرسیونی!».

۳.باز هم واژه تکراری پشت کار.
فردوسی پور به کار در صدا و سیما و گزارشگری فوتبال علاقه داشت و به قول خودش برای ورود به صدا و سیما «nبار» تست داد. اوایل که در تستها پذیرفته شد از گزارشگری رشته‌ها مختلف دیگر مثل تنیس تا نوشتن مطالب برای دیگر گزارشگران را انجام داد ولی همچنان منتظر فرصتی برای نشان دادن خودش بود. مازیار ناظمی که تهیه کننده برنامه‌های ورزشی آن زمان بود می گوید:« وقتی کارش را در گزارشگری شروع کرد به‌قدری صدایش از نظر بقیه بد بود و اجرایش مشکل داشت که همه می خندیدند.» هنوز هم بسیاری اعتقاد دارند که تن صدا و شیوه بیان عادل از خیلی‌ها بدتر است. ولی گزارش عادل و شیوه صادقانه اجرا و اطلاعات به روز و دسته اولش آنقدر جذابیت داشت که باعث شد تا معیارهای گزارشگری عوض شود و دیگر کسی به تن صدا و طرز بیان حساسیت نداشته باشد. پشتکار برخلاف استعداد خصوصیتی است که در همه انسان‌ها و شرکتهای موفق از جمله عادل فردوسی پور و برنامه نود مشهود است.

۴.روی حوزه های بکر در موضوعات پرطرفدار دست بگذارید.
همه می‌دانند که فوتبال تا همین دهه پیش (یا شاید هم هنوز) در ایران ورزشی عامه پسند است که متوسط تحصیلات و جایگاه اجتماعی کسانی که در آن فعالیت می‌کنند زیر متوسط جامعه را شامل می شود. در چنین محیطی معدود بازیکنان، مربیان یا مدیران تحصیلکرده ای که وارد فوتبال شده‌اند اکثراً اگر اسیر مافیاها و باندبازی ها نشده باشند توانسته اند جایگاه متمایزی برای خود دست و پا کنند. از آن جمله می‌توان به علی دایی در بین بازیکنان، افشین قطبی در بین مربیان و مهندس صفایی فراهانی و دکتر دادکان در بین مدیران اشاره کرد. عادل فردوسی پور نیز از جمله کسانی است که با تحصیلات، هوش و دید سیاسی-اجتماعی بالا توانسته است برای خود در قشر رسانه ای فوتبال جایگاه متمایزی بدست آورد. اهمیت دست گذاشتن روی حوزه های بکر (و به اصطلاح بیزینسی گوشه بازارها یا Niche Marketها) در ورود عادل به فوتبال و شناسایی نیاز مورد غفلت قرار گرفته اطلاعات به روز فوتبالی و دانش روز به‌خصوص در زمینه حاشیه ها و برنامه‌های ورزشی کاملاً مشخص است. این نکته موقعیت فردوسی پور را به سرعت از یک جوان تازه کار و جویای نام به پرطرفدارترین و مشهورترین گزارشگر و تهیه کننده ورزشی در ایران تبدیل کرد.

۵.تک بعدی نباشید.
فراد تک بعدی قطعاً نمی‌دانند چطور از زندگی لذت ببرند. فردوسی پور عاشق فوتبال است. تقریباً عاشق زبان انگلیسی است. به شعر خصوصا سهراب سپهری علاقه خاصی دارد و از آرزوهایش این است که می‌توانست سهراب را به عنوان کارشناس به برنامه نود دعوت کند! سینِما از جمله علایق به مرور کمرنگ شده عادل است. این تک بعدی نبودن به فردوسی پور کمک کرده تا برنامه اش، گزارشهایش و کلاً هر کاری که انجام می‌دهد هیچ‌گاه تکراری نشود. برنامه نود ۱۴ سال است که پیاپی بدون از دست دادن بیننده هایش در حال پخش از تلویزیون ایران است و هر هفته حدود ۲۵ میلیون بیننده دارد و از این حیث رکورددار است. در کسب و کار هم از تلفیق محصولات و موضوعات مختلف به استراتژی تنوع یا (Diversification) یاد می‌شود و بسیاری از شرکتهای بزرگ دنیا از این شیوه برای نوآوری و خلق ایده‌های جدید و جلوگیری از تکراری شدن محصولاتشان استفاده می کنند.

۶. درعین در بطن جامعه بودن متفاوت باشید.
کدام برنامه را در تلویزیون ایران سراغ دارید که از پیر و جوان، فقیر و غنی ماهواره‌بین و ماهواره نبین و حتی فوتبالی و غیر فوتبالی هر هفته همه با دقت آن را دنبال کنند؟ نود برای همه اقشار خوراک مناسب را در برنامه اش مهیا می کند. از اطلاعات و کارشناسی های فوتبالی که بگذریم می‌توان گفت که نود آینه ای از سیاستهای کلان دولتی، شخصیت شناسی افراد و بررسی جامعه ایرانی (به خصوص از نظر راستی آزمایی!) است. یکی از علتهای اصلی پرمخاطب بودن نود همین ارائه کلکسیونی از اطلاعات مختلف به مخاطبین با مدیریت مجری ای است که همه به صداقت و عادل بودنش ایمان دارند.
از جمله خصوصیات برنامه نود توجه ویژه به اقشار آسیب‌پذیر و تحولات سیاسی-اجتماعی است. یکی از زیباترین کارهایی که عادل در برنامه اش انجام داد این بود که پس از زلزله در آذربایجان از همه بینندگان پرشمار برنامه اش خواست تا آن هفته به جای مسابقه به احترام کشته شدگان زلزله همه یک پیامک بدون متن به برنامه بفرستند و اعلام کرد که درآمد حاصله از پیامکها به زلزله زدگان کمک خواهد شد و مردم نیز با رأی میلیونی و میزان نزدیک ۱۰۰ درصد پیام بدون متن دعوت وی را پذیرفتند. فردوسی پور در برنامه نود روابط پر فراز و نشیبی را با افراد مختلف فوتبالی و غیر فوتبالی تجربه کرده است ولی راز موفقیتش دست گذاشتن روی تابوهایی است که تا پیش از آن هرگز کسی به سراغ آن‌ها نرفته بود. از آن جمله می‌توان به مجادله با نمایندگان مجلس بر سر انتقال تیمها به شهرستانها، انتقاد تند از سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال بعد از جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان یا روابط پشت پرده، تبانی و حاشیه های کمتر دیده شده فوتبال اشاره کرد که با زبانی صادقانه و به دور از تعارفات معمول تلویزیون توسط فردوسی پور بیان می شد. گفته می‌شود بیشترین مشکل را با برنامه نود مسوولین فوتبالی و دولتی دارند چون آن‌ها که عادت به پاسخگو بودن در مقابل افکار عمومی را نداشتند در مواجهه با نود مجبور می شوند به یک مجری ساده تلویزیونی که البته صدها برابر آن‌ها مردم به او اعتماد دارند جواب پس بدهند. فردوسی پور در عین اینکه خود را در بطن جامعه قرار داده است سعی می‌کند از ژستهای بیهوده بپرهیزد و با شیوه ای متفاوت از سایر افراد با مردم با زبان خودشان صحبت کند. بنابراین برای متمایز بودن در زندگی و کسب و کار در عین اینکه نباید از جریان عمومی موجود فاصله گرفت و خود را تافته جدا بافته دانست باید در شیوه انجام کارها تمایز ایجاد کرد.

۷.از موفقیت اولیه پل بسازید.
وقتی عادل فردوسی پور متوجه موفقیت نسبی برنامه اش در ابتدای راه اندازی آن شد به سرعت تغییراتی در برنامه ایجاد کرد تا با مخاطبان ارتباط دوطرفه و Interactive داشته باشد. این کار در ابتدا با راه اندازی مسابقه پیامکی برنامه انجام شد. این مسابقات کم کم علاوه بر مسابقه بعضا به بازخورد دیدگاه افکار عمومی در مقابل موضوعات حساس در فوتبال و جامعه تبدیل شد وهزینه‌های قرعه کشی و جوایز نیز از طریق جذب اسپانسر پوشش داده شد. این رابطه دو‌طرفه به جایی رسیده است که تا برنامه نود مورخ ۹۲/۱۰/۷ تعداد شماره های منحصر بفردی که در طول حیات برنامه به آن پیامک زده‌اند به حدود ۳۴ میلیون رسید و از این تعداد حدود ۵۷۰۰۰۰ نفر بیش از ۹۰ بار در برنامه شرکت کرده بودند(که به سان یک برنامه وفاداری تمام و کمال برای ارزش گذاشتن به تعدد شرکت آن‌ها و ترغیبشان به شرکت بیشتر در برنامه شانس مجددی در قرعه کشی برای آن‌ها در نظر گرفته می شود) و در هر برنامه به طور متوسط ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر در برنامه شرکت می کنند. مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM) برنامه نود به همینجا ختم نشد و بخشی مخصوص مخاطبان برنامه با نام «دوربین نود» راه اندازی شد که به پخش عکسها، ویدئوها، موزیکها و نامه‌های صوتی و نوشتاری مخاطبان می پردازد. برنامه نود آن‌قدر تاثیرگذار است که با پخش گزارش مردمی از هر پروژه یا امکاناتی که در شهری دچار نواقص است مسوولین برای رفع آن مشکل و گرفتن پز مردمی بودن در حل آن مشکل یا تکمیل آن پروژه از هم پیشی می گیرند! گزارشهای مردمی از سازمانهای خیریه و مناطق محروم و افراد ورزشی در بستر بیماری نیز بخشهایی است که هر چه بیشتر مخاطبان را با برنامه پیوند می دهد. بنابراین به محض اینکه متوجه شدید کسب و کارتان رو به رشد و موفقیت است برای استفاده از این موفقیت و ساختن پل موفقیتهای بعدی از آن برنامه‌ریزی کنید و به برنامه‌های وفادارسازی هرچه بیشتر مخاطبان و همچنین دوطرفه کردن و شریک کردن آن‌ها در فرآیندهای خود اهمیت دهید.

 
مقالات مرتبط :