آشنایی با شغل بازیگری به مناسبت روز بازیگر

اگر عاشق بازیگری بوده و می خواهید از استعداد و خلاقیت خود استفاده کنید، شغل بازیگری می تواند برای شما مناسب باشد. کار بازیگر جان بخشیدن به شخصیت ها در تئاتر، فیلم، تلویزیون و رادیو است. او از کلمات، حرکات و حالت ها در ایفای نقش ها به صورت طبیعی و قابل باور استفاده می کند. به عبارتی بازیگری به معنای حضور بازیگر بر سر صحنه است.

یکی از مهمترین ویژگی بازیگر، مردم شناسی و داشتن شناخت خوب نسبت به انسان ها و جامعه خود می باشد.به عنوان مثال وقتی می خواهد نقش یک فرد بیمار خاص را بازی کند، باید مدتی روی موضوع تحقیق کرده و باشرایط زندگی و خانواده، مشکلات و دغدغه های آنها به خوبی آشنا شود. همچنین بازیگر باید هوش خوب، سرعت یادگیری مناسب، استعداد و ذوق لازم  را داشته و همیشه پذیرای نظرات و انتقادات کارگردان و منتقدان باشد. بازیگران توانمند آنهایی هستند که می توانند نقش های متفاوت و گاهی متضاد را به خوبی اجرا کنند. مهم ترین هنر بازیگر، باور پذیر کردن نقش از سوی تماشاگران می باشد. در صورتی که بازیگر مهارت و تسلط خوبی بر کار خود داشته باشد، می تواند این باور پذیری را در مخاطب ایجاد کند.

معمولا بازیگران یا در رشته دانشگاهی مرتبط تحصیل کرده و یا دوره های بازیگری را گذرانده اند. البته برخی نیز به صورت تجربی وارد شغل بازیگری شده اند.

ساعت کاری بازیگر تقریبا نامنظم است. اغلب تئاترها در شب اجرا می شوند ولی در طول روز نیز بازیگر باید به تمرین و اجرای آزمایشی آن بپردازد. در فیلم و تلویزیون هم معمولا در طول روز باید زمان های زیادی را بین صحنه های فیلم برداری صرف کند.

سفرهای کاری در شغل بازیگری، به خصوص در سینما و تلویزیون، زیاد است و گاهی بازیگر مدت زیادی را از خانواده خود دور می ماند.

در ادامه با وظایف بازیگر ، مهارت و توانمندی های مورد نیاز بازیگری، نحوه ورود به شغل بازیگری،فرصت شغلی و بازارکار بازیگری و میزان درآمد بازیگر بیشتر آشنا می شوید.

وظایف بازیگر

بازیگر زیر نظر یک کارگردان در تیمی از بازیگران و عوامل فیلم کار می کند. ایفای نقش فقط بخش کوچکی از کار یک بازیگر است. وی زمان زیادی را صرف کارهای زیر می کند:

تحقیق و بررسی روی نقش خود (برای آشنایی کامل با شرایط و خصوصیات نقش و در نتیجه ایفای بهتر و واقعی تر آن)

تمرین

دادن تست اولیه

ارتباط با مدیر برنامه های خود و یافتن نقش بعدی

 
برخی از بازیگران در کنار بازیگری کارهایی مانند تدریس، عضویت در انجمن های هنری، (گاهی) راه اندازی یک شغل جانبی و… را انجام می دهند.
 
 

مهارت و توانمندی های مورد نیاز بازیگری

هوش و خلاقیت (بازیگر باید فرد باهوشی باشد تا بتواند سریعا با روند فیلم آشنا و متن فیلمنامه را حفظ کند. همچنین در بسیاری موارد که پیش می آید باید از خلاقیت خود در ایفای نقش بهتربهره بگیرد.)

کار تیمی خوب (ساخت هر فیلم، سریال یا برنامه ای مستلزم همکاری تیمی از عوامل مختلف است که بازیگر یکی از آنها بوده و در صورت وجود کار تیمی مناسب، نتیجه خوبی نیز حاصل خواهد شد.)

استقامت، انرژی و توان و تناسب بدنی (کار بازیگری یکی از سخت ترین مشاغل است. معمولا ساعات زیاد و متمادی فیلمبرداری انجام می شود و بازیگر باید توان بدنی و انرژی کافی داشته باشد تا خستگی روی کارش تاثیر منفی نگذارد. از لحاظ ظاهری نیز باید تناسب اندامی متناسب با موضوع فیلم داشته باشد به طوری که در برخی فیلم ها باید چاق شود و در برخی دیگر بسیار لاغر)

سازگاری و توانایی انطباق سریع با شرایط و افراد ( چون بازیگر هنگام اجرا مرتبا با موقعیت ها و انسان های دیگر در ارتباط است، لحظه های زیاد غیر منتظره ای پیش می آید که باید خود را سریعا با آنها وفق داده و کار را به خوبی پیش ببرد)

انضباط و سخت کوشی

آشنایی با گروه های مختلف مردم، آداب و رسوم، ویژگی های گفتاری و رفتاری آنها – برای ایفای نقش بهتر و واقعی تر

انتقاد پذیری بالا – برای پذیرش نظرات و انتقادهای کارگردان، منتقدان و …

نحوه ورود به شغل بازیگری

فارغ التحصیلان رشته بازیگری – کارگردانی، ادبیات نمایشی و سایر رشته های مرتبط می توانند وارد این شغل شوند. البته در بسیاری موارد بازیگرانی هستند که تحصیلات مرتبط نداشته ولی استعداد خوبی در این حوزه دارند و به این کار مشغولند. بسیاری نیز با گذراندن دوره های بازیگر در کلاس های خصوصی و آزاد وارد این حرفه می شوند.

در این بخش به نحوه ورود برخی بازیگران به این عرصه اشاره می شود :

 
 محمدرضا فروتن
اوایل دهه هفتاد فروتن به واسطه یکی از دوستانش، اکبر اصفهانی “عکاس خوب فیلم‌ها و سریال‌ها”، به بهرام کاظمی ‌معرفی شد. کسی که برای نقش کوتاهی در فیلمش به دنبال یک بازیگر تازه کار می‌گشت. فروتن با “هدف” وارد سینما شد، هرچند برای رسیدن به بازیگری، کلاس‌های آزاد بازیگری زیر نظر حمید سمندریان را هم رفته بود.

 نیکی کریمی
بیشتر مردم او را با “عروس” می‌شناسند. فیلمی‌که بعد از انقلاب برای نخستین بار، کلوزآپ‌هایی از سیمای بازیگر جوان فیلم به مخاطبان عرضه می‌کرد. “عروس” بهروز افخمی ستاره آفرین بود. نیکی کریمی‌ و ابوالفضل پورعرب، با این فیلم محبوب قلب‌ها شدند و خیلی‌ها یادشان رفت که نیکی کریمی ‌را برای نخستین بار در سال ۶۸ در فیلم “وسوسه” جمشید حیدری دیده اند. کسی که از دوران دبیرستان، علاقه زیادی به تئاترهای مدرسه ای داشت و همین علاقه، او را سرانجام به ستاره سال‌های نه چندان دور سینمای ایران تبدیل کرد. درباره ورود او به سینما هیچ وقت حرف و حدیثی وجود نداشت. آن سال‌ها آن قدر سینمای ایران بی ستاره بود که همه از حضور بازیگر تازه واردی مثل او در سینما استقبال می‌کردند.
 
  بهرام رادان
خیلی از آدم‌ها بعد از سربازی دنبال کار می‌گردند. بهرام رادان هم یکی از همان‌هاست؛ همان‌هایی که در بین آگهی‌های روزنامه دنبال یک شغل مناسب هستند. چشمش که به آگهی کلاس‌های بازیگری “هیوافیلم” خورد، گوشی را برداشت و بعد هم سر از کلاس‌ها در آورد و یک هفته از کلاس‌ها نگذشته بود که فرم انتخاب بازیگر یک فیلم سینمایی را پر کرد تا روز تست از راه برسد. در کلاس ثریا قاسمی “شور عشق” را به دستش می‌دهند تا روی نقش مجید همان “کیان” تمرکز کند. نقشی که فکر می‌کرد یکی دوتا دیالوگ بیشتر ندارد، غافل از این که یکی از دو نقش اصلی فیلم است. “شور عشق” برای رادان سکوی پرتاب بود. پرتاب به دنیای سینما.
 
  
 شهاب حسینی
مسیر بازیگری شهاب حسینی آن قدر پله پله بوده که کسی نمی‌تواند درباره حضور او در سینما و تلویزیون حرف و حدیثی داشته باشد. او به همراه تعدادی از بازیگرانی که بعدها کار طنز تلویزیونی کردند، گروهی داشتند که به شهرهای مختلف سفر و برنامه‌های شاد اجرا می‌کردند. بعد هم برای آیتم طنز “جمعه‌ها با شبکه ۲” کار کرد و از همان جا از طریق کامران ملک مطیعی پایش به گویندگی رادیو باز شد. بالاخره هم در اجرای متفاوت برنامه “اکسیژن” دیده شد و کم کم چهره اش برای مردم جا افتاد. “پلیس جوان” او را بین مردم به عنوان یک هنرپیشه تثبیت کرد و راه بازیگری اش تداوم پیدا کرد تا بالاخره در جشنواره فیلم فجر ۸۷، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای “سوپراستار” از آن خود کرد. آهستگی و پیوستگی حضور شهاب حسینی در تلویزیون و سینما هر نوع شایعه ای را در مورد او از بین می‌برد.
هرچند رشته دانشگاهی اش ، روان شناسی، ارتباط مستقیمی ‌با کار بازیگری ندارد؛ البته رشته ای که برای بازیگری آن را نیمه کاره رها کرد.
 
  هدیه تهرانی
او را تصور کنید که در فروشگاه در حال قدم زدن است و می‌خواهد برای کارهای دکوراسیونش حصیر بخرد. سنگینی نگاه دو نفر را لابه لای قفسه‌ها روی خود احساس می‌کند؛ آزیتا حاجیان و محمدرضا شریفی نیا که آن‌ها هم برای خرید به فروشگاه آمده بودند. تا این جای ماجرا برای ورود به سینما فانتزی است. شاید برای همین است که هدیه تهرانی به پیشنهاد حاجیان برای بازی جواب “نه” می‌دهد. اما حاجیان و شریفی نیا شماره تماس دوست او و مادرش را می‌گیرند و با تهرانی در تماس هستند. رفتن به دفتر سینمایی هدایت فیلم همان و عکس رضا رخشان برای تست گریم هم همان. عکس‌های هدیه تهرانی در دفاتر سینمایی پخش می‌شود و حالا دیگر خیلی از کارگردان‌ها می‌خواهند هدیه برایشان بازی کند. هدیه تهرانی خیلی زودتر از این‌ها می‌توانست ستاره شود اما او مانند خیلی‌های دیگر با مسعود کیمیایی شروع کرد. سلطان نخستین فیلم او بود، فیلمی ‌که تهرانی در آن نقش پررنگی داشت و البته خیلی زود هم دیده شد.

بازار کار و فرصت شغلی بازیگری

در کنار بازیگری در فیلم، تئاتر، تلویزیون و رادیو، بازیگر می تواند فرصت های شغلی ای در حوزه هایی از جمله آموزش بازیگری، صداگذاری، تبلیغات و… بیابد. اغلب بازیگران قراردادهای کوتاه مدت داشته و زمان کمی از سال را به بازیگری مشغول هستند. بنابراین برای مابقی سال معمولا به کار دیگری می پردازند. برای مثال به شغل دوم بعضی از بازیگران کشور اشاره می شود :
 

محمد رضا گلزار – فعالیت در حوزه تبلیغات، پوشاک و دارنده مرکز زیبایی مردان

بهرام رادان – دارنده کافی شاپ

تهمینه میلانی – فعالیت در حوزه معماری داخلی

رضا کیانیان – فعالیت در حوزه های نویسندگی، عکاسی و مجسمه سازی

امین تارخ – دارنده آموزشگاه بازیگری

رضا عطاران – دارنده آتلیه عکاسی

به دلیل جذاب بودن و پرطرفدار بودن بازیگری، رقابت برای این شغل بسیار زیاد است. البته اگر فردی در کنار داشتن استعداد زیاد، واقعا عاشق بازیگری بوده و دانش آن را نیز بیاموزد، احتمال موفقیت او در این حوزه بسیار زیاد است.

بازیگری در کشورمان با برخی از مسایل و مشکلات روبرو است که عبارتند از :

نبود امنیت و آینده شغلی

داشتن شغل دوم اکثر بازیگران به دلیل مشکلات مربوط به دستمزد، بیمه و…( طبیعتا این امر از تمرکز کامل بازیگر روی کارش کم کرده و روی بازده او نیز اثرگذار است.)

حاکم بودن روابط در بسیاری از انتخاب ها به جای توجه به استعداد، مهارت و توانایی افراد داوطلب

وضعیت استخدام شغل بازیگری در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام بازیگران بین سال های 2010 تا 2020، رشد 4 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.

استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام بازیگران رشد 41.6 درصدی داشته و در آینده رشد متوسطی برای آن پیش بینی می شود.
 

درآمد بازیگر

درآمد بازیگران، که در قرارداد فیلم ها و برنامه ها تعیین می شود، بسیار متفاوت است. این تفاوت به علل مختلفی از جمله توان بازیگری، شهرت، سابقه و تجربه کاری و… بازیگر ارتباط دارد. برای مثال بازیگرانی که سوپراستار دوران خود می شوند، برای بازی در فیلم ها و یا شرکت در برخی برنامه ها پول زیادی دریافت می کنند. البته درآمد بازیگر معمولا به صورت دوره ای تغییر می کند. در برخی اوقات تعداد زیادی فیلم و سریال به او پیشنهاد شده و درآمد خوبی کسب می کند. گاهی نیز پیشنهاد خوبی ندارد و درآمدش به شدت کاهش می یابد. به همین خاطر است که تعداد زیادی از بازیگران کار دومی در کنار بازیگری برای خود دست و پا می کنند.

میزان درآمد بازیگر در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا – متوسط درآمد بازیگر ساعتی 17.44 دلار و برای همه مشاغل ساعتی16.27 دلار در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، متوسط درآمد بازیگران 51.200 دلار بوده است.

استرالیا – متوسط درآمد سالانه بازیگر 81.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان – اکثر بازیگران درآمدی کمتر از 45.500 دلار در سال دارند. بسیاری از آنها حتی درآمدی کمتر 15.000 دلار در سال دارند. بازیگران معروف و سر شناس فقط می توانند درآمدهای بالایی کسب کنند.

شخصیت های مناسب شغل بازیگری

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب شغل بازیگری بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

ENFP  این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف تر باشد، برای آنها مطلوبتر است.

INFP  این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFP ها خود را هنرمند می دانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آنها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آنها است.

ENTP این تیپ شخصیتی می تواند محیطی جدید، منعطف و متحول ایجاد کند. او با کمک خلاقیت فراوان خود آثار متفاوت و روش های جدیدی بوجود می آورد. این تیپ شخصیتی معمولا در کار خود با افراد زیادی ارتباط دارند.

ESTP این تیپ شخصیتی عاشق هیجان، تفریح و کارهای نشاط آور است. او به اکنون بها می دهد و می خواهد با دیگران سروکار داشته باشد.

ESFP این تیپ شخصیتی از زیبایی شناسی فراوانی برخوردار بوده و دوست دارد هنر خود را برای دیگران به نمایش بگذارد. او از سرگرم کردن دیگران لذت می برد.