کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه هوایی و خرید و فروش و ارزیابی تجهیزات و متعلقات هواپیما
وقتی که بیش از پانصد میلیون دلار بابت خرید یک هواپیمای ایرباس پرداخته می‌شود و یا بیش از یک میلیارد تومان برای خرید هواپیمای شخصی هزینه می‌شود یا بالگرد‌های میلیون دلاری وارد کشور می‌شوند، نیاز است تا تجهیزات و متعلقات و قطعات مصرفی لازم نیز برای آن‌ها تامین شود. چرا که ممکن است به دلیل نبود یک قطعه چند هزار دلاری یک سرمایه چند صد میلیون دلاری کارآیی خود را از دست دهد.
به همین دلیل شرکت‌های خصوصی، شرکت‌های هوایی و حتی دولت اقدام به عقد قرارداد خرید و فروش تجهیزات و متعلقات هواپیما می‌کند. کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه هوایی به بررسی خرید و فروش این تجهیزات و همچنین قرارداد‌هایی که ما بین شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی با مصرف کنندگان منعقد می‌شود می‌پردازد.
در هواپیما‌ها از حداقل دو دسته تجهیزات استفاده می‌شود. نوع اول شامل تجهیزات ایمنی پرواز است که عمدتا در داخل کابین مورد استفاده هستند مانند دستگاه‌های هوا و تجهیزات کمک رسانی و لوازمی چون آژیر موقعیت نما، بلندگو‌ها، جی پی اس‌ها و رادیو بیکون ها این تجهیزات برای ایمنی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. دسته اول در هر سفر ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد اما دسته دوم بیشتر برای شرایط اضطراری چون سقوط کاربرد دارند.
این تجهیزات عمدتا در داخل کشور قابل ساخت هستند و بر روی همه هواپیما‌ها هم نصب هستند و امکان جایگزینی آن‌ها به دلیل ساده بودن مدل طراحی همواره فراهم است. آن چه زمینه دردسر و مشکل را برای شرکت‌های هوایی ایجاد می‌کند قطعات مورد استفاده در پرنده‌هاست.
لاستیک‌ها، انواع شلنگ‌های ایر کاندیشن، لاواتوری، جت استارتر، هاوزینگ‌ها، سیستم های هیدرولیک، ابزار‌های کنترل، قطعات مصرفی موتور، قطعات الکترونیک، موتور براشلش، ملخ‌ها، اسپید کنترل از لوازم مصرفی و قطعات مهم هواپیما هستند که در اثر استهلاک باید تعویض شوند.
برخی از این قطعات در داخل تولید می‌شوند اما عمده قطعات از طریق واردات تامین می‌شوند به همین دلیل هم شرکت‌های وارد کننده به عنوان واسط بین شرکت هوایی و تولید کننده اقدام به عقد قرارداد تامین تجهیزات می‌کنند.
کارشناس دادگستری وسائط نقلیه هوایی اقدام به بررسی این قرارداد‌ها و همچنین ارزیابی قیمت تجهیزات می‌کند. قطعات در بازار‌های جهانی قیمت مشخصی دارند و از سوی دیگر کیفیت آن‌ها بسیار در خرید و فروش و قیمت گذاری مهم است به همین دلیل هنگام عقد قرارداد باید به این فاکتور‌ها توجه کرد.
کارشناس رسمی وسائط نقلیه هوایی در صورت بروز اختلاف در قرارداد‌های تامین تجهیزات به بررسی مفاد قرارداد‌ها می‌پردازد. در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها تامین قطعات هم بسیار دشوار شده است و اختلاف‌ها هم بیشتر شده اند. شرکت‌هایی تعهد تامین تجهیزات داشته‌اند اما توانایی پایبندی به آن ها را ندارند و با شکایت مصرف کنندگان روبرو می‌شوند.
از سوی دیگر اختلافاتی حول قیمت و کیفیت قطعات به وجود می آید که بار هم کارشناس مذکور از سوی دادگاه موظف به بررسی قطعات و اظهار نظر در خصوص قیمت و کیفیت آن‌هاست. قطعات تولیدی در صورتی که کیفیت مناسبی نداشته باشند عواقب بسیار زیادی به همراه خواهند داشت. به همین دلیل هم معمولا ارزیابی کارشناس هم در موراد تعیین ارزش و قیمت کاربرد دارد و هم در مواردی که ادعا می‌شود قطعات مورد استفاده باعث ایجاد اخلال در پرواز و یا حتی سقوط شده است.
به طور کلی کارشناس وسائط نقلیه هوایی ابتدا اقدام به تعیین قیمت تجهیزات مورد نیاز می‌کند تا از این طریق به برخی اختلافات پایان دهد و یا در مورادی که به هواپیما‌ها خسارت وارد شده است ار این طریق میزان خسارت را مشخص کند.
از سوی دیگر در صورت اختلاف در فرآیند خرید و فروش و یا پس از آن به بررسی تجهیزات مورد معامله می‌پردازد برای مثال در مورادی گزارش شده است که شرکتی اقدام به خرید لاستیک می‌کند اما بعد از استفاده و یا حتی بعد از تحویل گرفتن متوجه بی کیفیت بودن آن می‌شود و اقدام به شکایت می‌کند. کارشناس مذکور در این موراد به بررسی صحت ادعا می‌پردازد که قطعه مذکور چند بار مورد استفاده قرار گرفته شده است و به چه میزان دچار استهلاک شده است و این که در قرارداد در خصوص نوع کالا به چه مواردی اشاره شده است.
