ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی درباره قاچاق گمرکی و همچنین ارزش کالای قاچاق و جریمه آن

در یادداشت‌های پیشین به تفصیل در خصوص تخلفات گمرکی بحث کردیم. اما یکی از مشکلات دیگر در حوزه گمرک، قاچاق گمرکی است. که با تخلفات گمرکی متفاوت است. تخلفات گمرکی مربوط به اسناد و مدارکی است که به گمرک تحویل داده می شود. اما قاچاق گمرکی اساساً از فرایند کار گمرک خارج است. کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی در خصوص کالای قاچاق ارزش آن‌ها و همچنین جریمه ورود و خروج این کالاها بر حسب ارزش آن‌ها و قانون خواهد پرداخت.

به طور کلی کالاهایی قاچاق هستند که از طریق قانونی وارد یا صادر نمی‌شوند. کالاهای قاچاق گمرکی کالاهایی هستند که فرایندهای قانون گمرک را نمی‌گذرانند اما وارد گمرک می شوند، چه به جهت واردات و به چه قصد صادرات.

شاید جالب باشد بدانید آمارها حاکی از آن است که معادل نیمی از کالاهای وارداتی به کشور قاچاق هستند. بسیاری از افراد اقدام به واردات و صادرات کالا از طریق گمرک می‌کنند، اما کالایی غیر از آنچه اعلام نموده اند وارد یا صادر می کنند. لوازم خانگی، دارو، جواهرات، مواد غذایی، لوازم خودرو و سیگار بیشترین کالاهایی هستند که عموما قاچاق می‌شوند. در بسیاری از مواقع کالاهایی نیز غیر مجاز با اظهار نامه‌های جعلی و اطلاعات نادرست ممکن است وارد یا خارج شوند که در شرایطی کالاهای قاچاق محسوب می‌شوند.
 از نظر کارشناس رسمی امور گمرکی کالاهای قاچاق نیز حداقل دو دسته اند یا کالاهای مجاز هستند و یا غیر مجاز. کالاهای قاچاقی که ذات کالاها مشکلی ندارد مانند لوازم خانگی، دارو، پوشاک، قطعات خودرو، مواد غذایی، طلا، لوازم آرایشی و بهداشتی و انواع کالاهای لوکس هستند. اما کالاهای غیر قانونی که قاچاق می‌شوند، بیشتر الکل و مواد مخدر هستند. انواع نوشیدنی های الکی، تریاک، قرص های روان‌گردان، وسایل ماهواره و پوشاک خارج از عرف هستند که مجازات آن‌ها نیز جدای از جریمه‌های گمرکی است.
در یادداشت دیگری در همین سایت به تفصیل درباره کالاهای ممنوعه واردات و صادرات و همچنین کالاهای غیر مجاز اشاره کرده ایم.

بنابراین جایگزین کردن، کالاهای اضافی، ترخیص کالا بدون مجوز و ورود و خروج کالاهای ممنوعه از نظر کارشناس دادگستری گمرک همگی مصداق کالای قاچاق هستند. حال ارزش کالای قاچاق چگونه تعیین می شود؟ و این تعیین ارزش به چه منظوری انجام می‌شود؟ ارزش کالای قاچاق، مجموعه قیمت خرید کالا، هزینه حمل و نقل، بیمه، مالیات و حقوق ورودی است. به این صورت می‌توان گفت ارزش کالای قاچاق حاصل جمع قیمت کالا و هزینه های گمرکی است که خاطی آن را پرداخت نکرده است.

در صورت کشف کالای قاچاق، کارشناس رسمی گمرک اقدام به تعیین ارزش کالا با استفاده از فرمول فوق می‌کند. در صورتی که ارزش کالا تا یک میلیون تومان باشد، خاطی باید دو تا سه برابر قیمت کالا را به عنوان جریمه باید پرداخت کند، همچنین کالاهای قاچاق نیز ضبط می‌شود. در صورتی که کالا تا۱۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد، ممکن است تا ۵ برابر قیمت کالا جریمه در نظر گرفته شود، اما اگر بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان ارزش برای کالا تعیین شود علاوه بر جریمه تا ۷ برابر ارزش کالا بین ۶ ماه تا دو سال حبس نیز در انتظار افراد خواهد بود. در صورتی که بیش از ۱۰۰ میلیون تومان هم باشد بین دو تا پنج سال زندان و جریمه ۱۰ برابری قیمت کالا در انتظار افراد متهم به قاچاق کالاست.

بنابراین تعیین ارزش کالا بسیار اهمیت دارد. ممکن است فردی کالایی را با قیمت بسیار پایینی خریداری کرده باشد اما ارزش بسیار زیادی برای آن قائل شوند و جریمه سنگینی برای افراد صادر شود. افرادی که نسبت به ارزش کالا اعتراض دارند می‌توانند با مراجعه به کارشناس گمرک و ارائه مدارک خود میزان ارزش کالای خود را به صورت رسمی و دقیق تعیین کند تا در جریان دادرسی حق آنها ضایع نشود.

 برای مثال ممکن است یک محموله قاچاق مربوط به چند نفر باشد و یا درصد خاصی از یک محموله ممنوعه باشد و یا بار اضافی تلقی شود در همه این موارد کارشناس دادگستری امور گمرکی می‌تواند به متقاضیان مشاوره دهد و یا بر روند دادرسی آنها نظارت کند.

 گاهی در چنین مواردی محاکم قضایی تخفیف جریمه کالای قاچاق در نظر می‌گیرند که این تخفیف دارای شرایط خاص است و در صورتی که افراد این شرایط را دارا باشند می توانند از این مزیت نیز استفاده کنند.
در پایان اشاره کوتاه به قاچاق نیز خواهیم داشت. قاچاق به شیوه های مختلف و اسامی مختلفی صورت می‌گیرد که هر یک احکام خاصی دارد قاچاق کالا و ارز، قاچاق سازمان یافته، قاچاق حرفه‌ای، ارائه اسناد جعلی و غیره.

 احکام این تخلفات و جریمه آن‌ها به تناسب متفاوت است. برای مثال در صورتی که اشتباهات این حوزه تخلفات گمرکی اعلام شود نه قاچاق، تنها مشمول جریمه انتظامی انتظامی می‌شود که جریمه انتظامی هم مبلغ چندانی به حساب نمی آید. اما در صورتی که قاچاق باشد تابع احکام فوق است.

 بنابراین برای مشخص نمودن نوع تخلفی که صورت گرفته و میزان ارزش کالا و همچنین اطلاع از شیوه های تخفیف جریمه کالای قاچاق می‌توانید با کارشناس امور گمرکی تماس حاصل فرمایید.