ارزیابی و تعیین ارزش ارزی کالای وارداتی یا صادراتی توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته امور گمرکی

ارزیابی و تعیین ارزش ارزی کالای وارداتی یا صادراتی توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته امور گمرکی

گمرکات مبادی ورود و خروج کالاهای وارداتی و صادراتی هر کشور هستند که جزو نهادهای دولتی محسوب میشوند. محل ظهور و اجرای قوانین تجاری گمرک است. شرایط جدید تجارت در جهان گمرکات را از نهادهای اختصاصی هر کشور خارج و تبدیل به مراکزی نموده است که تجارت بین المللی را سهل و امکان پذیر میکند.

اگرجه گمرک وظایف متعددی همجون مبارزه با قاجاق کالا، فراهم آوردن آمار تجاری و بازرگانی خارجی، حراست از آثار تاریخی و فرهنگی و اجرای تعهدات بین المللی را به عهده دارد اما شاید بتوان گفت که اخذ حقوق و عوارض گمرکی مهمترین وظیفه گمرک است. و اینجاست که نقش کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی در تشخیص هویتی کالای وارداتی و صادراتی بسیار برجسته خواهد بود. همه گمرکات دارای بخشی به نام ارزیابی کالا و احراز هویت کالا هستند اما به هیچ عنوان ماموران گمرکی قادر به تشخیص درست ارزش ارزی صدها هزار قلم کالای وارداتی و صادراتی نیستند. البته جهت سهولت در تشخیص کالاها، طبقه بندی های مفصل و گسترده ای انجام شده است اما به هیج عنوان کافی نیست و تنها کارشناس رسمی امور گمرکی است که میتواند با تبحر خود در هر رشته اصالت و طبقه بندی هر کالا را تشخیص دهد. دو عامل کار تشخیصی کالا را مشکلتر میکند اول تنوع بیش از حد هر کالا که هر روزه نیز رو به فزونی است و دوم اظهارات معمولا انحرافی ارائه شده در اظهارنامه کالا.

مثلا لوازم آرایشی یکی از هزاران هزار قلم کالای وارداتی به کشور است. به طور تقریبی براساس آمار جهانی هر ثانیه بیست و هفت عدد رژ لب به فروش میرسد و ایران به عنوان هفتمین کشور مصرف کننده لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان و دومین کشور خاورمیانه سالیانه هزاران تن لوازم آرایشی وارد میکند. بر اساس آمارهای موجود در چند ماهه اول سال 94 حدود 27 تن و در چند ماهه اول سال 97 حدود 11000 تن لوازم آرایشی با عناوین و برندهای متنوع وارد کشور شده است. این مثال به خوبی نشان میدهد که هیج مامور گمرکی نمیتواند بدون وجود کارشناس دادگستری امور گمرکی این حجم کالا را به صورت دقیق و درست کارشناسی نماید. کالای وارداتی و یا صادراتی تنها از حیث ارزش ارزی مورد ارزیابی قرار نمیگیرد. یکی از وظائف اصلی و مهم گمرک جلوگیری از واردات کالای تقلبی و بی کیفیت به داخل کشور و همچنین صادرات کالای نامرغوب به دیگر کشورهاست. که هر کدام میتواند تبعات بسیار بدی برای اقتصاد و چه بسا سلامت کشور داشته باشد. در همین راستا بسیاری از واردکنندگان کالا برای کسب سود بیشتر با خرید کالای تقلبی قصد ورود این دسته از کالاها را به کشور دارند که با ممانعت گمرک مواجه شده و معمولا ادامه کار از طریق محاکم قضائی پیگیری میشود. قاضی نیز معمولا رای نهائی را با استناد به اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی صادر میکند.

در حال حاضر با توجه به نوسانات ارزی و فراهم شدن بستر فساد تجاری خصوصا در مبادی گمرکات کشور، نقش کارشناس دادگستری امور گمرکی در تعیین تکلیف دعاوی حقوقی مطروحه بسیار چشمگیر شده است.

چکیده: نقش کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی به عنوان بازوی تشخیصی گمرکات کشور هم در جهت تعیین ارزش ارزی کالا و هم در جهت تعیین اصالت و کیفیت کالا، نقشی برجسته و حائز اهمیت است که باید هر چه بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از طرفی کارشناسان این حوزه نیز باید هر بیشتر توان علمی و تجربی خود را در این عرصه ارتقاء دهند.