تعیین میزان خسارت در چاپ غیر قانونی کتاب توسط کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه
در چاپهای غیر قانونی کتاب مباحث مختلفی درگرفته است از نقض حقوق ناشران گرفته تا تخلف در توزیع کتابهای بی مجوز به مناسبتهای مختلف کارشناسان ما این موضوع را مورد بررسی قرار دادهاند در ادامه به شکلی مفصلتر و زاویهای جدیدتر به این بحث خواهیم پرداخت.
یکی از مواردی که در بحث چاپ کتاب ها به وجود می آید بحث نقص حقوق ناشر به صورت چاپ غیر قانونی کتاب است. چاپ غیر قانونی کتاب زمانی اتفاق می افتد که ناشر اولیه رضایتی نسبت به چاپ مجدد نداشته باشد اما ناشر آن را چاپ کرده و منتشر نماید. در این حالت ناشر مرتکب جرم شده و از نظر قانونی متحمل خسارت خواهد شد و با وی برخورد می گردد. کارشناس می تواند میزان خسارت چاپ غیر قانونی را برآورد کرده و با استفاده از روش هایی نظیر بررسی میزان فروش، نسخه های چاپ شده و غیره میزان خسارت را ارزیابی نماید. برخی کتب نیاز به دسته بندی و طبقه بندی محتوایی و امثالهم دارند که کارشناس می تواند در خصوص آنها اظهار نظر نماید.
چاپ غیر قانونی کتاب
عمدتا کتاب هایی به صورت چاپ غیر قانونی هستند که در خصوص چاپ آنها از ناشر اولیه کسب اجازه نشده باشد و در راستای انتشار و پخش آن اقدام شده باشد. چاپ قانونی کتاب دارای مراحل مختلف قانونی است که با دریافت شماره شابک و فیپا و در نهایت گرفتن مجوز می توان نسبت به چاپ آن اقدام نمود. اما کتبی که ناشران آن ها به دلایلی مانند جو حاکم بر جامعه امکان چاپ کتاب را نداشته باشند و سپس ناشرانی دیگر اقدام به چاپ نمایند غیر قانونی محسوب شده و برخورد قانونی را شامل می شود. کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه می تواند در این خصوص ارزیابی نماید و برآورد خسارت انجام بدهد. چاپ غیر قانونی کتاب ها به اهداف مختلفی صورت می گیرد که کارشناس می تواند آن ها را بررسی کند. چاپ غیر قانونی کتاب ها شامل چاپ مکتوب می شود و انتشار نسخه های پی دی اف و کتب الکترونیکی فارغ از آن است.
ارزیابی خسارت چاپ غیر قانونی کتاب
ارزیابی خسارت چاپ غیر قانونی کتاب با استفاده از روش هایی نظیر بررسی جامعه آماری انتشار و فروش کتاب، بررسی سال چاپ و درآمد حاصل از فروش، منطقه انتشار کتاب توسط کارشناس انجام می پذیرد. برای اینکه کارشناس بتواند خسارت را تعیین نماید می تواند از نمودار های آماری و نرم افزار های خاص این موضوع را بررسی نماید.
نحوه تعیین خسارت چاپ غیر قانونی به این صورت است که کارشناس در خصوص میزان فروش در مناطق توزیع کتاب تحقیقات خود را کامل می کند و با توجه به میزان درآمد حاصل از فروش کتاب، سال چاپ و نمودار های آماری اقدام به تعیین میزان خسارت می کند. انتشار کتاب ها گاهی به صورت های گوناگون نظیر کپی برداری و استفاده از محتواهای کتاب نیز انجام می شود که قابل پیگیری توسط کارشناس رسمی را دارد. در این موارد کارشناس با توجه به ویژگی های کتاب و نوع کپی برداری و میزان فروش و درآمد حاصل از آن اقدام به تعیین خسارت می کند.
بنابراین به طور کلی چهار نوع تخلف را میتوان از یکدیگر تفکیک کرد:
- چاپ اثر بدون اجازه مولف
- چاپ اثر بدون مجوز
- تجدید چاپ بدون توافق با مولف
- انتشار کتاب بدون اجازه ناشر
کارشناس رسمی دادگستری کتاب و کتاب شناسی هم در خصوص بررسی کتاب ها و محتواهای آن ها خدمات ارائه می دهد که در راستای توسعه و دسته بندی کتاب ها می تواند اظهار نظر نماید. عموما برخی کتب نیاز به دسته بندی و شناسایی دقیق تر دارند در این خصوص کارشناس می تواند خدمات ارائه نماید.