در این كلام موجز چنانچه خرد را نماد «هوش» و فرهیختگی و بردباری را نشانه ای از اخلاق و فرزانگی در نظر بگیریم مفهوم «هوش اخلاقی» در وسیع ترین و عمیق ترین مفهوم خود نمایان می‌گردد. در واقع غایت عقلانیت و هوشمندی، دست یافتن به فضیلت بردباری و نیك خویی است و عصاره همه خوبیها و ارزشهای والادر «خویشتن بانی» و «خویشتنداری» نهفته است.اگر هوش را ظرفیت سازگاری با موقعیت جدید قلمداد كنیم آن گاه اخلاق، ظرفیت سازماندهی ارزشی به این موقعیت را پوشش خواهد داد. از این رو «هوش اخلاقی» می‌تواند گستره و ژرفای توانمندیهای فكری و عاطفی را در همه مراحل و ابعاد زندگی نمایان ساخته و نیكی و نیك خلقی را پدید آورد.
اما تا چه اندازه موضوع رشد اخلاقی در كنار رشد هوشی مورد توجه اولیا و مربیان قرار می‌گیرد؟
تا چه اندازه رابطه بین فرایندهای ذهنی با فرایندهای عاطفی در زندگی كودكان مطالعه و ارزیابی می‌شود؟
آیا به همان اندازه كه والدین نگران «هوش منطقی» كودكان خود هستند به همان اندازه نسبت به «هوش اخلاقی» آنها حساسیت دارند؟
آیا به همان میزان كه از فرزندان خود انتظار دارند تا در كارنامه آموزشی خود نمرات بالا ردیف كنند به همان میزان از آنها انتظار دارند كه در رفتارها و ارزشهای اخلاقی نیز نمره بالا به دست آورند؟
به نظر می‌رسد پاسخ به این پرسشها در اغلب موارد منفی باشد. زیرا نگاه تك ساحتی به تربیت كودكان و نوجوانان موجب شده است سایر ابعاد وجودی آنها نادیده گرفته شود. بسیاری از فرزندان ما «آموزش» می‌بینند اما اندكی از آنها «پرورش» می‌یابند؛ بسیاری از فرزندان ما درسها و نصایح اخلاقی را فرا می‌گیرند اما اندكی از آنها به منش اخلاقی و كردار معنوی دست می‌یابند؛ بسیاری از فرزندان ما مراحل رشد ذهنی را به سرعت طی می‌كنند اما اندكی از آنها موفق به طی كردن «مراحل رشد اخلاقی» می‌شوند؛ بسیاری از فرزندان ما مهارتهای حل مسئله را در مدرسه یاد می‌گیرند، اما اندكی از آنها توان حل مشكلات خود را در زندگی دارند.
تقویت هوش اخلاقی كودكان بهترین فرصت برای قرار دادن فرزندانمان در مسیر درست است تا آنها بتوانند علاوه بر درست فكر كردن درست هم عمل كنند. علاوه بر این، پرورش ویژگیهای شخصیتی استوار نیز در گروی تقویت هوش اخلاقی است.
پس برای آنكه بین این ابعاد رابطه معنی دار برقرار شود باید «تحول اخلاقی» به موازات «تحول شناختی» در كودكان پرورش یابد و «پایگاه عاطفی قلب» به میزان «پایگاه شناختی مغز» كودك مورد توجه قرار گیرد و این مهم بدون پرورش رفتار و
ارزشهای اخلاقی یا به عبارت بهتر «هوش اخلاقی» امكان پذیر نخواهد بود.
اما هوش اخلاقی چیست؟ چگونه شكل می‌گیرد؟ كاركرد آن چیست؟ آیا روشهایی برای پرورش آن وجود دارد؟ عوامل موثر در هوش اخلاقی كدامند؟ آیا هوش اخلاقی یك مقوله فطری است یا اكتسابی؟ نقش وراثت و محیط در شكل دهی هوش اخلاقی چگونه است؟ آیا هوش اخلاقی نیز مانند سایر مفاهیم ذهنی و عاطفی واجد مراحل و دوره های خاصی است؟ عوامل سرعت دهنده به رشد هوش اخلاقی كدامند؟ آیا قواعد و روشهایی وجود دارد كه بتوان از طریق آن كودكان را با ضریب بالای هوش اخلاقی پرورش داد؟
تقویت هوش اخلاقی كودكان بهترین فرصت برای قرار دادن فرزندانمان در مسیر درست است تا آنها بتوانند علاوه بر درست فكر كردن درست هم عمل كنند. علاوه بر این، پرورش ویژگیهای شخصیتی استوار نیز در گروی تقویت هوش اخلاقی است. هوش اخلاقی توان تشخیص درست از نادرست است؛ یعنی داشتن اعتقادات اخلاقی محكم و عمل كردن بر طبق آنها به گونه‌ای كه شخص رفتاری درست و محترمانه داشته باشد.
این قابلیت عالی برخی ویژگیهای مهم نیز در بردارد كه از جمله می‌توان به مهار وسوسه‌ها، همدل بودن، نپذیرفتن گزینه های غیر اخلاقی، مبارزه با بی عدالتی، رفتار محترمانه و ناشی از درك با دیگران اشاره كرد. خوشبختانه هوش اخلاقی اكتسابی است و می‌توانید از هنگامی كه كودكانتان یكی دو ساله است، آن را در او پرورش دهید. اگر چه در آن سن، كودكان توانایی شناخت و بررسی استدلالهای اخلاقی پیچیده را ندارند، اما در همان سن است كه مبانی عادتهای اخلاقی همچون خویشتنداری، با انصاف بودن، احترام گذاشتن، مشاركت و همدلی یاد گرفته می‌شود. هوش اخلاقی را باید آگاهانه تقویت كرد و خود سرمشق آن بود و از آنجا كه شما اولین و مهمترین آموزگار اخلاق فرزندانتان هستید، كسی بهتر از شما والدین نمی‌تواند الهام بخش این نیكخوییهای اصلی و مهم باشد.
برای دریافت تست هوش اخلاقی از فروشگاه کلیک کنید
