معرفی شغل مهندس رباتیک

پیش بینی می شود که رباتیک یکی از 10 صنعت برتر آینده باشد. کاربرد محصولات رباتیک از محدوده کارخانجات فراتر رفته و در حال تسری به کاربردهای روزمره است.

مهندس رباتیک فردی است که پاسخگوی  نیاز صنعت در تحقیق و توسعه، طراحی، تولید، نگهداری و تعمیرات ربات ها می باشد.

امروزه کمتر صنعتی را می توان یافت که در آن از ربات استفاده نشود . بازوهای رباتیکی که بدون استراحت قطعات و محصولات را از نقطه ای به نقطه ی دیگر جا به جا می کنند، ربات های جوشکار ، ربات های رنگرز ، ربات های بسته بند ، ربات های تراشکار ، ربات های چاپگر ، ربات های کنترل کیفیت ، ربات ها سوراخکار ، ربات های کنترل دما ، ربات های هشدار دهنده ی نشت گاز ، ربات های غربال ، سانتریفوژهای خودکار و … همگی نمونه هایی از ربات ها در کارخانه ها هستند .کارخانه ها برای افزایش سرعت و کیفیت و دقت و هزینه ی پایین تر به سمت رباتیکی کردن تمامی قسمت های کارخانه پیش می روند و در بعضی از قسمت ها که برای انسان خطرناک است مانند جوشکاری و رنگ پاشی و سموم شیمیایی و …. ناچار به استفاده از ربات می شوند .

مهندسی رباتیک ارتباط زیادی با مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر و مهندسی الکترونیک و علوم کامپیوتر دارد. مهندس رباتیک باید برای ساخت روبات ها در این علوم مهندسی مرتبط مسلط باشد به عنوان مثال باید در برنامه نویسی و تنظیم الگوریتم بهینه، طراحی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی، طراحی کامپیوتری مدارها، طراحی سیستم آئرودینامیکی و … تبحر و تسلط کافی داشته باشد. مهندس رباتیک به کسب و کارهای مختلف راه حل های خودکار و اتوماتیک ارائه می کند تا بتوانند کاراتر کار کنند. کار دیگر مهندس رباتیک رفع مشکلات موجود در برنامه های روبات ها و ارائه خدمات فنی به مشتریان است.

رباتیک زمینه ای است که به سرعت در حال رشد است. یکی از زمینه های اصلی آن بخش تحقیقات است. بنابراین در بخش رباتیک به متخصصانی نیاز است که تحقیقات کرده ، مفاهیم و کاربردهای جدید را یافته و راه های پیشرفت مفاهیم و کاربردهای موجود را بیابند. می توان گفت مهندسی رباتیک زمینه ای جذاب برای آنانی است که در حوزه تکنولوژی علاقه و استعداد خوبی دارند.

کار مهندس رباتیک در این بخش، تحقیق و توسعه طرح ها، ساخت نمونه روبات ها و بررسی کاربردهای مختلف آنها از حوزه های نظامی و خودرو تا حوزه پزشکی می باشد. همچنین مهندس رباتیک روبات های موجود و توانمندی هایشان را ارتقا داده و اصلاحات لازم را روی آنها انجام می دهد.
 
 

مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندسی رباتیک

خلاقیت و نوآوری – این مهارت یکی از ابزار اولیه و اصلی برای این شغل است.

تجسم و تخیل

داشتن علاقه و تسلط در حوزه های مکانیک، الکترونیک و کامپیوتر

دقت زیاد و توجه به جزئیات

آشنایی با مباحثی از جمله سیستم های خودکار، تولید، طراحی، فرآیندهای تولید، مواد اولیه، کنترل کیفیت و … – زیرا بسیاری از مهندسان روباتیک در صنایع مختلف تولیدی و … مشغول به کار می شوند.

توان شناسایی نیازهای مشتریان و پیش بینی کاربردهای آینده روبات ها در هنگام طراحی و ساخت آنها

روابط عمومی خوب برای برقراری ارتباط مناسب با کارفرماها، همکاران و مشتریان – مهندس روباتیک باید بتواند با تکیه بر این توانایی خود نیاز مشتریان یا کارفرمایان را به خوبی شناسایی کرده و همچنین به راحتی ایده ها و طرح های خود را برای دیگران توضیح دهد.

توان تحلیل اطلاعات پیچیده

توان حل مساله

 
و مهارت در نرم افزارهای تخصصی مهندسی رباتیک :

یکی از مهم ترین و اساسی ترین مهارت های لازم برای مهندس رباتیک، تسلط داشتن بر نرم افزارهای تخصصی حوزه مهندسی رباتیک است. اگر به بررسی اجمالی آگهی های استخدامی مهندس رباتیک بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت ها و سازمان ها یکی از شرایط جذب مهندس رباتیک را تسلط بر نرم افزارهای مربوط به حوزه مهندسی رباتیک قرار داده اند.

بنابراین اگر می خواهید در شغل مهندسی رباتیک موفق باشید، به راحتی و سریعا بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در این حوزه رقابتی پیدا کنید و یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می خواهید پله های ترقی را سریعتر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم افزارهای تخصصی مهندسی رباتیک یکی از راه های اصلی و مطمئن برای شماست.

برخی از مهم ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی رباتیک عبارتند از :

Webots (نرم افزار شبيه سازي رفتار يك ربات در محيط واقعي)

RobotWorks

Microsoft Robotics

 Solidworks : نرم‌افزار طراحی قطعات 

 Catia: نرم‌افزار طراحی قطعات 

ADAMS

Ansys: نرم‌افزاری برای تحلیل مهندسی قطعات در تحلیل‌های دینامیكی

Cosmos: نرم‌افزار تحلیل نیروها و تنش‌ها

Matlab : نرم‌افزاری برای نوشتن برنامه و محاسبات ریاضی در مهندسی 

Proteus 

 Protel 

Orcad 

LabVIEW 

PicBasic

bascom

wincc

تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی رباتیک

علاقه مندان به شغل مهندسی رباتیک باید در رشته مهندسی رباتیک در دانشگاه های کشور تحصیل کنند. این افراد می توانند در سطح کارشناسی ارشد در رشته مهندسی رباتیک یا مهندسی کامپیوتر- هوش مصنوعی گرایش رباتیک و در سطح دکتری در رشته هوش ماشین و رباتیک (از زیر مجموعه های مهندسی برق) ادامه تحصیل دهند.
 

آینده شغلی، بازار کار و فرصت های استخدامی مهندس رباتیک

مهندس رباتیک می تواند در صنایع خودرو، هوافضا، تولید تجهیزات الکترونیکی، هسته ای، معدن، نساجی، کامپیوتر، کشاورزی و بسیاری زمینه های دیگر کار کند. علاقه مندان به مشاغل آموزشی وپژوهشی می توانند با کسب مدارک عالی در این حوزه، در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تدریس کنند. از آنجا که رشته مهندسی رباتیک جدید است، تعداد اساتید محرب و مختصص در این حوزه در کشور محدود می باشد. بنابراین فرصت های شغلی خوبی در بخش آموزش عالی وجود دارد.

امروزه بسیاری از صنایع کشور از جمله کارخانه هایی مانند فولاد ، خودروسازی ، مواد غذایی و … تقریبا تمام اتوماتیک هستند. اما متاسفانه تمام ربات های آن وارداتی است و حتی در برخی  موارد نصب و کنترل و تعمیر آنها بر عهده ی متخصصان خارجی می باشد. شرکت های فعال داخلی در حوزه رباتیک صرفا به واردات و در برخی از موارد تعمیرات روبات ها می پردازند.

علیرغم شرکت فعال گروه های دانش آموزی و دانشجویی در مسابقات مختلف روباتیک و کسب مقام های برتر، توجه کافی و هدفمند به استفاده ازاین نیروها در صنایع و بخش های مختلف کشور برای طراحی، تولید و تعمیر و نگهداری داخلی روبات های مورد نیاز نمی شود. در سال های قبل این مسابقات فقط در حد کسب یک مقام بوده ، نه ارتباطی با صنایع کشور داشته و نه تاثیری در تبدیل کردن ایران به یکی از قطب های رباتیک ایران. کشوری مثل ژاپن که به صورت فعال در بحث تحقیقات روباتیک کار می کند و به دنبال ساخت روبات های انسان نما است، از لحاظ صنعتی و تولید روبات نیز بسیار پیشرفت کرده است تا جایی که یکی از بزرگترین صادرکننده های روبات در جهان می باشد.

از دیگر مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، عدم شناخت و آگاهی لازم مردم به خصوص کارفرمایان و صاحبان صنایع از شغل مهندسی رباتیک است. به عنوان مثال برخی از کارفرمایان هنوز اطلاعات کاملی از رشته مهندسی رباتیک و توانمندی های مهندسان رباتیک ندارند و در استخدام های خود از مهندسان دیگر مانند برق و مکانیک استفاده می کنند.

در کنار این موارد حوزه رباتیک در جهان و ایران یک بخش جدید و رو به رشد است. در کشور ما نیز چند سالی است که رشته تخصصی مهندسی رباتیک ایجاد و فارغ التحصیلانی را به بازارکار ارائه کرده است. البته در بخش آموزش ضعف هایی وجود دارد که برای پیشرفت حوزه رباتیک باید رفع شود. یکی از مهم ترین آنها تعداد محدود دانشگاه های دارنده رشته مهندسی رباتیک (مثلا صرفا در شهرستان ها و نه در دانشگاه های مادر کشور در دوره کارشناسی مهندسی رباتیک) می باشد.

با توجه به نیاز مبرم بخش های مختلف کشور به صنعت رباتیک و بالطبع به مهندس رباتیک، امیدواریم با توجه ویژه مسئولان و صاحبان صنایع بازارکار مناسبی برای این گروه از متخصصان ارزشمند کشور فراهم شود.  
 

درآمد و حقوق مهندس رباتیک

اطلاعات و آمار دقیقی از میزان حقوق و دستمزد مهندس رباتیک در بخش دولتی و خصوصی کشور در دسترس نمی باشد.

در بخش خصوصی میزان حقوق و درآمد مهندسان رباتیک متفاوت است. در بخش خصوصی عواملی مانند داشتن تجربه و تحصیلات مرتبط، تخصص و مهارت بالا و آشنایی با سیستم ها و نرم افزارهای کامیپوتری، در استخدام افراد و تعیین میزان حقوق و دستمزد آنها بسیار مهم و کلید می باشند.

میزان درآمد مهندس رباتیک در برخی کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا –  متوسط درآمد سالیانه مهندس رباتیک در سال 2013، حدود 71.000 دلار می باشد.

انگلستان – متوسط درآمد سالیانه مهندس رباتیک حدود 58.700 دلار آمریکا در سال 2013 می باشد.
 
 

شخصیت های مناسب شغل مهندسی رباتیک

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب شغل مهندسی رباتیک بر اساس شخصیت شناسی MBTI : (برای مشاهده کامل هر تیپ شخصیتی روی ان کلیک کنید)

این تیپ شخصیتی توان پژوهش و برنامه ریزی مستقل داشته و منطقی می باشد. او به کمک شم خود توان دیدن و در نظر گرفتن همه راه حل های ممکن و خلاقانه را دارد.

این تیپ شخصیتی دوست دارد با چیزهای ملموس و واقعی سر و کار داشته باشد. او می تواند بر اساس استدلال های قیاسی خود به علت و معلول ها پی برده و نتیجه گیری کند.همچنین علاقه دارد در واحدهای سازمان یافته در سمت های ارشد و مدیریتی کار کند.

  این تیپ شخصیتی از دقت بالایی برخوردار است و دارای مهارت های فنی خوبی می باشند.

این تیپ شخصیتی از اطلاعات فنی خوبی برخوردار بوده و به خوبی می تواند با ابزارهای مختلف کار کند. او بیشتر مایل است برای خود کار کند.

این تیپ شخصیتی به رشته های فنی و فهمیدن چرایی و چگونگی کار کردن اشیا علاقه دارد. او مشاهده کننده خوبی بوده و به جزئیات و واقعیات توجه زیادی دارد. استفاده از تحلیل های منطقی به خوبی در کار این تیپ شخصیتی مشهود است.

برخی از مشاهیر و افراد معروف مهندسی رباتیک