تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای موضوعی است که در این مقاله به طور مفصل به آن می پردازیم، اگر می خواهید اطلاعات کاملی درباره تفاوت این دو مبحث کسب کنید با ما تا انتهای مقاله همراه شوید.
در رشته نقشه برداری در زیر شاخه فتوگرامتری به موضوع عکس های هوایی و ماهواره ای پرداخته می شود که آگاهی از تفاوت های این دو معقوله به درک بهتر شما از روش های عکس برداری بسیار کمک خواهد کرد. چرا که هر یک از این موضوعات کاربردهای منحصر به فرد خود را دارا هستند.
برای اینکه با تفاوت های عکس های هوایی و ماهواره ای آشنا شوید نیازمند تعریف هر دو روش خواهید داشت که در ادامه به صورت اختصار هر دو روش را توضیح خواهیم داد.
تعریف عکس هوایی چیست؟
تعریفی که برای عکس هوایی می توان ارائه داد این است که تصاویری که از طریق عکس برداری هوایی توسط هواپیماهای سبک، پهپادها و… با استفاده از دوربین های مخصوص عکس برداری از عوارض و ویژگی های زمین تهیه می شود، عکس هوایی گفته می شود که در پروژه هایی همچون: راه سازی، کشاورزی، شهرسازی، محیط زیست، امور نظامی، منابع طبیعی، حل اختلافات ملکی و… مورد استفاده قرار گرفته می شود.
برای آشنایی بیشتر با عکس هوایی و نحوه تهیه و خرید آن مقاله لینک شده را مطالعه کنید.
تعریف عکس ماهواره ای چیست؟
از جنگ جهانی دوم به بعد برای اینکه از تصاویر هوایی با قدرت تفکیک بیشتر استفاده شود، ماهواره هایی به مدار زمین پرتاب شد و تا امروز نیز این روند ادامه پیدا کرده و می کند و هر روز چندین ماهواره برای مقاصد مختلف تهیه عکس هوایی به مدار پرتاب می شود.
ماهواره هایی که به قضا پرتاب می شوند علاوه بر زمین قابلیت عکس برداری از سیارات دیگر را نیز دارا هستند، عکس ماهواره ای در واقع سیر تکاملی عکس های هوایی است که از قبل وجود داشته است. امروزه ماهواره ها قدرت عکس برداری و فیلم برداری بیشتری را دارا هستند و قابلیت اسکن کامل زمین را دارند به همین جهت، قابلیت ارائه عکس های وسیعی دارند.
تفاوت های عکس هوایی و ماهواره ای
عکس هوایی و ماهواره ای به طور کلی در 5 دسته مجزا دارای تفاوت هستند که عبارتند از:
تفاوت در مقیاس و مناطق تحت پوششتفاوت در کاربردتفاوت در هزینهتفاوت در ابزارآلات و تجهیزاتتفاوت در قدرت تفکیک مکانی
تا به اینجا با فهرست تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای آشنا شدید، در ادامه برای درک بهتر هر یک از این تفاوت ها، توضیحات بیشتری ارائه خواهیم داد.
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای از نظر مقیاس و مناطق تحت پوشش
اولین تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای به مقیاس و مناطق تحت پوشش آنها بر می گردد.
همانطور که در بالا توضیح دادیم، عکس های هوایی به دلیل اینکه توسط پهپاد و هواپیماهای سبک و… تهیه می شود، وسعت دید محدود است. اما در عکس های ماهواره ای وسعت دید واید است و به طور طبیعی وسعت بیشتری را در بر می گیرد.به همین خاطر در عکس های هوایی وضوح تصویر نسبت به عکس های ماهواره ای بیشتر است و جزییات تحت پوشش در عکس های هوایی نسبت به عکس های ماهواره ای نیز بیشتر خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر درباره نقشه برداری با پهپاد کلیک کنید.
در ایران برای عکس برداری هوایی در دو دوره پوشش سراسری انجام شد که آن هم با صرف زمان زیاد و هزینه این کار صورت گرفت که برای اولین بار در سال 1332 و در دور دوم حدود 40 سال بعد از دور اول این کار صورت گرفت.
اگر بخواهیم از نظر تفاوت پوشش و مقیاس عکس هوایی و ماهواره ای یک مثال بزنیم با توجه به اینکه عکس ماهواره ای واید است و سطح زیادی را پوشش می دهد یک فریم TM دارای پوششی به ابعاد 185 کیلومتر در 185 کیلومتر که معادل 3.4 میلیون هکتار را شامل می شود که اگر با عکس هوایی را بخواهیم این میزان از سطح را پوشش دهیم، نیاز به تعداد 2200 قطعه تصویر هوایی خواهیم داشت.
در عکس های ماهواره ای با توجه به نوع ماهواره زمان عکس برداری بسیار کمتر خواهد بود. برای مثال در ماهواره ERS هر شش ماه یکبار، در ماهواره landset هر 16 روز یکبار، در ماهواره ASTER هر دو روز یکبار، در ماهواره GEOES هر 15 دقیقه یکبار پوشش سراسری از سطوح زمین با باندهای متنوعی انجام می شود که از این حیث، تفاوت بسیار زیادی با عکس های هوایی که به صورت محدود از برخی مناطق تهیه شده است خواهد داشت.
تفاوت های کاربردی عکس هوایی و ماهواره ای
عکس های هوایی و ماهواره ای از نقاط مشترکی نیز برخوردارند اما در زمینه های مختلف با توجه به ویژگی های مورد نیاز از نظر کاربردی تفاوت هایی ایجاد می شود.
برای درک بهتر یک مثال می زنیم در پروژه های عمرانی چون وضوح تصویر از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر عکس هوایی کاربرد بیشتری نیز نسبت به عکس های ماهواره ای داراست، به دلیل اینکه در عکس های هوایی جزییات تحت پوشش با وضوح بیشتری قابل مشاهده و بررسی است.
اما در امورد نظامی و جغرافیایی به دلیل اینکه نیاز به وسعت دید بیشتری خواهند داشت، تصاویر ماهواره ای کاربردی تر هستند و در صنایع نظامی و جغرافیایی بیشتر از تصاویر ماهواره ای برای انجام امور نقشه برداری استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: کاربرد عکس های هوایی در امور نظامی
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای از نظر ابزار و تجهیزات
از تفاوت های حائز اهمیت بین عکس هوایی و ماهواره ای می توان به ابزارآلات و تجهیزات مورد استفاده در هر یک از این دو روش اشاره کرد.
دوربین های عکس برداری مورد استفاده در عکس هوایی به نسبت دوربین های معمولی از توانایی ها و کیفیت بالاتری برخوردارند و به صورت حرفه ای و پیشرفته برای عکس های هوایی به کار گرفته می شوند.
برای استفاده از دوربین های عکس برداری هوایی در برخی مواقع نیاز به دریافت مجوز خواهد بود، اما در عکس برداری ماهواره ای نیازی به مجوز نخواهد بود و با استفاده از ماهواره های مختلف می توان از فواصل بسیار دور از منطقه مورد نظر عکس تهیه کرد.
تجهیزات و ابزارآلات به کار رفته در دوربین های عکس برداری ماهواره ای نسبت به دوربین های عکس برداری هوایی از کیفیت و قدرت بالاتری برخوردارند، چرا که فواصل قرار گیری ماهواره ها بسیار دورتر از فواصل عکس برداری هواپیماهاست، به همین خاطر نیازمند دوربین ها و تجهیزات فوق حرفه ای خواهد بود تا تصاویر با وضوح و کیفیت مناسب تهیه گردند.
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای از نظر هزینه
از مهم ترین تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای می توان به هزینه های آنها اشاره کرد.
برای برآورد هزینه ها با توجه به شرایط پروژه مورد نظر متفاوت خواهد بود و عواملی همچون تعداد، میزان تناوب و نوع عکس برداری روی بالا رفتن هزینه ها تاثیر مستفیم خواهد گذاشت.
به طور معمول هزینه های عکس های هوایی نسبت به عکس های ماهواره بیشتر است. در عکس های ماهواره ای به دلیل اینکه تصاویر واید است و وسعت بیشتری را تحت پوشش خود قرار می دهد و یک منطقه وسیع را حدود چندین کیلومتر را در تک تصویر شامل می شود. اما در عکس هوایی در تک تصویر به دلیل محدود بودن وسعت کمتری را تحت پوشش قرار می دهد و همین موضوع باعث هزینه بر بودن آن می شود اما به دلیل اینکه جزییات را با وضوح بیشتری تحت پوشش قرار می دهد در اغلب پروژه ها عکس هوایی کاربرد بیشتری نسبت به عکس ماهواره ای برخوردار است.
به صورت کلی با توجه به شرایط پروژه نیاز به تهیه عکس های هوایی زیاد یا تناوب بیشتری مد نظر باشد به دلیل اینکه به تجهیزات و ابزارآلات بیشتری نسبت به ماهواره ها مورد نیاز خواهد بود میزان هزینه ها در تهیه عکس های هوایی به نسبت عکس های ماهواره ای بیشتر خواهد شد، البته با توجه به کاربرد هر یک از روش ها، برای اینکه نتیجه لازم پدید آید باید از روشی که کاربرد بیشتری برای پروژه دارد استفاده شود.
برای اینکه درک بهتری از تفاوت هزینه بین عکس هوایی و عکس ماهواره ای پیدا کنید در مثال بالا که یک فریم TM را مورد بررسی قرار دادیم که در یک تصویر 3.4 میلیون هکتار تحت پوشش قرار گرفته می شود، آن هم در کمترین زمان در چند ساعت قابل انجام است. اما برای تهیه 2200 قطعه عکس هوایی نیاز به چندین روز زمان و صرف هزینه بیشتر خواهد بود و به مراتب هزینه تمام شده یک عکس ماهواره ای بسیار کمتر از عکس های هوایی است.
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای از نظر قدرت تفکیک مکانی
تفاوت عکس هوایی و ماهواره ای به قدرت تفکیک مکانی آنها بر می گردد، قدرت تفکیک پذیر بودن تصویر در واقع اشاره به همان وضوح تصویر دارد.
در عکس های هوایی به دلیل اینکه قدرت تفکیک پذیری به نسبت عکس های ماهواره ای بالاتر است، قابلیت تمایز جزییات عکس با وضوح بیشتری قابل مشاهده است.
در عکس های هوایی وضوح و جزییات بیشتر است، اما این بدان معنا نیست که وضوح عکس های ماهواره ای بسیار پایین است چرا که با توجه به پیشرفت تکنولوژی دوربین های عکس برداری تصاویر ماهواره ای از وضوح خوبی برخوردارند و جزییات با وضوح خوبی قابل مشاهده است.
اما در مجموع عکس های هوایی از نظر جزییات و وضوح به نسبت عکس های ماهواره ای از برتری قابل قبولی برخوردار است و کاربرد بیشتری در پروژه های عمرانی دارد، به همین خاطر از استقبال بیشتری در بین متقاضیان داراست.
