تعیین میزان خسارت وارده به تجهیزات دریایی از سوی کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه دریایی و غواصی

دریا‌ها از دیرباز امکان بسیار خوبی پدید آورده‌اند که انسان بتواند حجم قابل توجهی از حمل و نقل و نیاز‌های مسافرتی خود را بر طرف نماید. استفاده از کشتی‌ها، لنج‌ها، انواع قایق‌ها و غیره معمولا یک ابزار مطلوب برای مسافرت و حمل و نقل به حساب می‌آیند. اما به دلایل مختلف همواره دریا‌ها یکی از ناامن‌ترین راه‌های ارتباطی نیز به حساب می‌آیند. از این رو احتمال ورود خسارت به تجهیزات دریایی به دلایل مختلف از برخورد به کوه‌های یخ گرفته تا تصادمات دریایی و خساراتی که ممکن است به دلیل انفجار و آتش سوزی بروز کند محتمل است. در این یادداشت کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه دریایی و غواصی به تعیین میزان خسارت‌های وارده به کشتی‌ها، لنج‌ها، قایق‌ها و لوازم جانبی‌ آن‌ها و حتی غواصی می‌پردازد.

انواع تجهیزات دریایی را می‌توان شناور ها، یدک کش‌ها، قایق‌ها، لنج‌ها، قایق‌های راهنمابر، شناور‌های لایروب و سایر شناور‌ها مانند شناور‌های نجات و غیره دانست. البته این موراد بیشتر وسایل بزرگ هستند و در کنار این‌ها می‌توان به بسیاری از تجهیزات مکمل مانند لوازم غواصی، چراغ ترانزیت، علائم نجات، تجهیزات رادیویی ناو‌ها، تجهیزات هیدروگرافی که جهت ثبت وضعیت آب‌ها استفاده می‌شود و موارد دیگری چون فانوس دریایی، بیکن و بویه نیز اشاره نمود. اظهار نظر در خصوص این تجهیزات از سوی کارشناس دادگستری وسائط نقلیه دریایی و غواصی صورت می‌گیرد.

شاید مهم‌ترین نوع خسارت به تجهیزات دریایی تصادمات دریایی باشند که در یادداشتی جداگانه به دلیل اهمیت زیاد به آن پرداخته‌ایم اما دلایل دیگری نیز برای ورود خسارت به این تجهیزات وجود دارند که گاها باعث از بین رفتن و یا خسارت شدید به تجهیزات می‌شوند. برای مثال می‌توان به سیلاب‌ها، باد‌های شدید و یا مواردی چون آتش سوزی در بندرگاه‌ها و غیره اشاره کرد. اخیرا سیل‌های شدید در مناطق مختلف شمالی و جنوبی کشور خسارت بسیار زیادی به بندرگاه‌ها و قایق‌ها و کشتی‌ها وارد کرد. کارشناس رسمی وسائط نقلیه دریایی و غواصی به ارزیابی میزان خسارت و همچنین تعیین علل خسارت می‌پردازد. شاید برای بسیاری پر واضع باشد که علل خسارت همان سیل یا سایر حوادث طبیعی باشد اما در واقع چنین نیست. در بندر‌گاه‌ها و مراکز ترانزیتی و اسکله‌ها با توجه به امکان وقوع باد و باران و سیل و غیره تمهیداتی برای محافظت از تجهیزات دریایی سنجیده شده است. در واقع بروز حادثه را امری محتمل در نظر گرفته اند به همین دلیل راه‌هایی برای مقابله در نظر گرفته‌اند. کارشناسان ما در هنگام ارزیابی علل خسارت وارده به تجهیزات دریایی توجه ویژه‌ای به سازه‌های این مقاومت‌ها دارند.

از سوی دیگر باد‌ها چه در سواحل و چه در دریاها می‌توانند خسارت بسیار شدیدی را به انواع قایق‌ها، کشتی‌ها و گاها حتی طوفان‌های شدید به لنج‌ها هم خسارت وارد می‌کند. سایر حوادث مانند آتش سوزی در بندرگاه‌ها و اسکله‌ها هم به عنوان عوامل خسارت زا به تجهیزات دریایی می‌توان در نظر گرفت.

علاوه بر این وسائل نقلیه همانطور که گفتیم تجهیزات دیگری نیز وجود دارد. بعضی از این تجهیزات مانند تابلو‌ها مستقلا کاربرد دارند و بسیاری از تجهیزات مانند تجهیزات هیدروگرافی در قایق‌ها و کشتی‌های با کاربری خاص مورد استفاد هستند. ارزیابی میزان خسارت بر این تجهیزات نیز از سوی کارشناس وسائط نقلیه دریایی و غواصی صورت می‌گیرد.

جالب است اشاره کوتاهی نیز به تجهیزات نظامی دریایی داشته باشیم. ناو‌ها جنگی، قایق‌های جنگی، انواع شناور جنگی مانند پیکاب، بایندر و یا نمونه‌های ایرانی آن در مدل‌های مختلف همواره در حال حراست و جستجو در آب‌های ما هستند و احتمال بروز حادثه برای آن‌ها ممکن است به همین دلیل هم کارشناسان در صورت بروز حادثه به ارزیابی و تعیین خسارت می‌پردازند.

با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور ما فعالیت کارشناسان این حوزه هم در سطح داخلی و هم در سطح بین المللی اهمیت زیادی دارد. برای مثال همین موضوع سیل اخیر اهواز و گلستان  خسارت به تجهیزات دریایی و یا موضوعاتی مانند واژگونی سانچی را در نظر بگیرید. بسیاری یا به دنبال احقاق حقوق خود بودند و یا علاقه داشتند دلیل اصلی وقوع حوادث را بدانند. کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه دریایی و غواصی در صورت لزوم برای تعیین خسارت جهت انجام امور بیمه و یا حل اختلاف و یا برآورد صرف می‌تواند گزارشات لازم را تهیه نماید.