کاظم قلم چی: برای انتخاب رشته به این 6 سوال اساسی پاسخ دهید
قبل از انتخاب رشته به این 6 سؤال اساسی پاسخ دهید. انتخاب رشته، انتخاب آینده‌ی شماست. پاسخ‌گویی دقیق و شفاف به 6 سؤال زیر، کلید موفقیت شما در انتخاب رشته‌ی صحیح است؛ اما ابتدا باید یک اشتباه بزرگ را تصحیح کنیم.
تصحیح یک اشتباه بزرگ برای انتخاب رشته‌ی موفق
بعضی از دانشآموزان تصور میکنند برای یک انتخاب رشته‌ی خوب، مهمترین چیز کارنامه و نمرات و رتبه‌ی کنکور است. آنها بیش از آن‌که به خودشان، اهدافشان و آینده‌شان فکر کنند، به نظر دیگران و اهمیتی که مردم جامعه به رشته‌های مختلف می‌دهند توجه میکنند؛ اما موضوع اصلی برای یک انتخاب رشته‌ی صحیح این است که خودتان و اهدافتان را خوب بشناسید. موضوع اصلی انتخاب رشته، خود شما هستید. من 6 سؤال طرح کرده‌ام که اگر بتوانید به این 6 سؤال پاسخ دقیق و واضحی بدهید انتخاب رشته‌ی خوبی خواهید داشت.
این سؤال‌ها برای خودشناسی شما در زمینه‌ی انتخاب رشته تنظیم شده است. هر چه پاسخ‌های شما دقیق‌تر و واضح‌تر باشد، شناخت شما از خودتان و اهدافتان روشن‌تر است و در نتیجه انتخاب بهتری خواهید داشت.
سؤال1:آیا می‌دانید می‌خواهید کدام رشته(های دانشگاهی را انتخاب کنید؟
آیا شما جزء افرادی هستید که فقط و فقط یک رشته را مد نظر دارید؟ آیا دو رشته را انتخاب می‌کنید؟ شاید سه رشته مد نظرتان باشد؛ این سه رشته به ترتیب اولویت چگونه هستند؟ آیا علایق متنوعی دارید؟ آیا رشته‌های مختلف برای شما چندان تفاوتی با هم ندارند؟ آیا تردید دارید و دقیقاً نمی‌دانید که کدام رشته(ها) را ترجیح می‌دهید؟
اگر دو یا چند رشته را انتخاب می‌کنید باید به انتخاب شهر و دانشگاه هم فکر کنید. آیا فقط در شهر خودتان انتخاب رشته خواهید کرد؟ آیا فقط می‌خواهید در شهر خودتان ادامه‌ی تحصیل دهید یا شهرهای دیگر را هم مد نظر قرار خواهید داد.
توصیه‌ی من این است که تا جایی که می‌توانید در شهر خودتان و در کنار خانواده‌تان بمانید.به ویژه اگر در تهران و کلان‌شهرها و شهرهای دانشگاهی زندگی می‌کنید شهر خود را بر شهرهای دیگر ترجیح دهید.
به جز رشته و شهر، به دانشگاه هم فکر کنید. آیا می‌دانید کدام دانشگاه‌ها را ترجیح می‌دهید؟ اولویت‌های شما در مورد انتخاب دانشگاه‌ها چیست؟ اگر می‌خواهید اولویت دانشگاه‌ها را بدانید یک راه این است که به متوسط نمره‌ی قبولی یا به نمره‌ی آخرین افراد قبول‌شده در رشته‌های مختلف توجه کنید.
نکته‌ی مهم در مورد رشته و شهر و دانشگاه این است: می‌خواهید با کدام الگو، رشته‌ها را پشت سر هم بچینید و اولویت‌بندی کنید؟(الگو ها در سایت موجود است)
سؤال2: آیا می‌دانید شغل آینده‌ی شما چیست؟ آیا هنگام انتخاب رشته به شغل آینده‌ی خود نیز فکر می‌کنید؟
آیا امکانات شغلی موجود در خانواده‌ی خود را هم در نظر گرفته‌اید؟ آیا می‌خواهید بعداً در زمینه‌های شغلی پدر و مادر یا بستگان و فامیل خود کار کنید؟ اگر این گونه است رشته‌ای که انتخاب می‌کنید تا چه حد با زمینه‌های شغلی موجود در خانواده‌تان هماهنگ است؟
نکته‌ی جالب توجه این است که برخی دانشآموزان هنگام انتخاب رشته به شغل آینده‌ی خود و به امکانات شغلی که در خانواده و اطرافیانشان وجود دارد توجه نمی‌کنند. البته قرار نیست همه‌ی افراد، مشاغل موجود در خانواده‌ی خود را ادامه دهند؛ به هر حال امکان بسیار خوب و مهم، استفاده از موقعیت‌های موجود شغلی در میان خانواده و اطرافیان است. در انتخاب رشته‌ی خود حتماً به شغل آینده‌تان نیز فکر کنید.
سؤال3: آیا نظر شما در مورد انتخاب رشته با نظر خانواده‌تان هماهنگ است؟
تصمیم نهایی با شماست؛ اما به دو دلیل بهترین مشاوران شما برای انتخاب رشته، خانواده به ویژه پدر و مادرتان هستند.
دلیل اول: پدر و مادر شما بیش از همه شما را دوست دارند.
دلیل دوم: پدر و مادر و خانواده‌تان بیش از دیگران از روحیات و خصوصیات شما آگاه هستند.
علاوه بر خانواده با دوستان خود نیز گفت‌وگو کنید. با این‌که هر کس با دیگری متفاوت است اما گفت‌وگو با دوستان سبب تمرکز و تفکر بیش‌تر خواهد شد.
قتی با دوستان و مشاوران و معلمان و پشتیبان خود گفت‌وگو می‌کنید همواره به خاطر داشته باشید که بهترین مشاور برای شما خانواده‌تان است.
سؤال4: آیا فقط در شهر خود می‌مانید یا به شهر دیگر هم می‌روید؟
آیا غیر از شهر خودتان می‌توانید به شهرهای نزدیک هم بروید؟ آیا در شهرهایی که بستگان یا فامیل نزدیکتان در آن‌جا زندگی میکنند نیز انتخاب رشته می‌کنید؟ آیا با رفتن به شهر دیگر موافق هستید؟ نظر خانواده‌تان درباره‌ی رفتن شما به شهرهای دیگر چیست؟ آیا کلان‌شهرها جزء انتخاب‌های شما هستند؟
توصیه‌ی ما این است که حتی‌الامکان در شهر خودتان بمانید. به ویژه اگر شهر شما یک شهر دانشگاهی است، تحصیل در شهر خودتان را به شهرهای دیگر ترجیح دهید. هم‌اکنون اکثر دانشآموزان کلان‌شهرها ترجیح می‌دهند که در دانشگاه‌های شهرهای خودشان درس بخوانند و مثلاً در رشته‌ی پزشکی، تحصیل در دانشگاه شهر خود را حتی به دانشگاه‌های تهران ترجیح می‌دهند.
در مورد تحصیل در شهرهای دیگر حتماً با پدر و مادرتان مشورت کنید و به راحتی در مورد رفتن به شهرهای دیگر تصمیم نگیرید. امتیازات زندگی در کنار خانواده و مشکلات رفتن به شهرهای دیگر را دقیق بررسی کنید و با دانشجویانی که این مورد را تجربه کرده‌اند گفت‌وگو کنید و آگاهانه تصمیم بگیرید.
سؤال5: کف قابل قبول شما کجاست؟
این سؤال دشوارترین سؤال است. آیا می‌دانید آخرین رشته‌هایی که انتخاب می‌کنید و قبول شدن در آنها را به یک سال پشت کنکور ماندن ترجیح می‌دهید کدام رشته‌ها هستند؟ آیا اگر در رشته‌ی مورد علاقه‌تان قبول نشوید سال دیگر هم ادامه خواهید داد تا به هدف خود برسید؟ یا این‌که ترجیح می‌دهید توقع و انتظارات خود را تعدیل کنید و همین امسال به دانشگاه بروید؟
پاسخ به این سؤال هم مانند 5 سؤال دیگر کاملاً جنبه‌ی شخصی دارد و پاسخ آن برای هر دانش‌آموزی با دیگران متفاوت است.
اگر می‌خواهید در صورت قبول شدن در رشته‌ی دلخواهتان یک سال دیگر نیز ادامه دهید حتماً با پدر و مادر و خانواده‌تان مشورت کنید؛ زیرا پدر و مادر شما (به ویژه در اکثر موارد مادرتان) به خوبی روحیات شما را می‌شناسند که آیا می‌توانید برای یک سال دیگر هم درس بخوانید یا خیر.
تعیین کف قابل قبول، سخت‌ترین سؤال برای انتخاب رشته است؛ زیرا معمولاً اکثر دانشآموزان کمال‌طلب هستند و می‌خواهند به ایده‌آل و آرمان‌های خود برسند. وقتی کف قابل قبول خود را تعیین می‌کنید یعنی مشخص می‌کنید که تا چه حد حاضرید از توقعات و آرزوهای خود پایین‌تر بیایید. پاسخ به این سؤال دشوارتر است و باید خیلی درباره‌ی آن فکر کنید و با خانواده و دوستان خود مشورت کنید تا تصمیم سنجیده‌ای بگیرید.
سؤال6: کدام رشته‌ها را خوب نمی‌شناسید؟ کدام رشته‌ها را می‌خواهید بشناسید؟
می‌خواهید در مورد کدام رشته‌ها اطلاعات کسب کنید؟ برای انتخاب رشته‌ی بهتر باید رشته‌ها را خوب بشناسید…
ممکن است بخواهید ریسک کنید یا این‌که تصمیم بگیرید که حتماً همین امسال در هر رشته‌ای که قبول شوید به دانشگاه بروید و در مراحل بعدی تحصیل (کارشناسی ارشد و دکترا) به ایده‌آل خود نزدیک شوید. یا این‌که حالت میانه‌ای داشته باشید؛ یعنی نه خیلی اهل ریسک باشید و نه این‌که امسال به هر رشته‌ای قانع شوید. در هر صورت شما انسانی یگانه و منحصربه‌فرد هستید و باید بهترین تصمیم را بگیرید. با شروع زودهنگام، با در نظر گرفتن وقت کافی، با گفت‌وگوی زیاد و با تفکر عمیق، آینده‌تان را برای خود بسازید.
پیروز باشید که هستید!
دوستان عزیز! همچنان که در متن گفته شد، تأکید آقای قلمچی بر مهمترین سوالاتی است که قبل از انتخاب رشته باید به آنها توجه کرد. اما عوامل موثر و پرسشهای اساسی دیگری نیز وجود دارد که باید به آنها توجه شود. بر این اساس برای شما محصولات متنوعی آماده شده است که در برگیرنده همه نکات و فاکتورهای مهم است. این مجموعه ها که تا کنون با استقبال خوبی از سوی داوطلبان مواجه شده است، کمک شایانی به رفع ابهامات و سوالات شما خواهد کرد. برای مطالعه جزئیات هر کدام و دانلود آن روی عکس آن مجموعه کلیک کنید:
