معرفی شغل استاد دانشگاه

اگر به تدریس در بالاترین سطح آن یعنی سطح آکادمیک علاقه مندید و یا اگر مایلید با تحقیق و پژوهش در دانشگاهها و دیگر مراکز آموزش عالی مرزهای دانش را درنوردید، باید گفت این شغل مناسب شماست!

این نکته قابل ذکر است که اگرچه عنوان ” عضو هیئت علمی ” یا ” مدرس دانشگاه” برای این شغل دقیق تر از عنوان “استاد دانشگاه” بوده و به عبارتی استاد دانشگاه یکی از مراتب عضو هیئت علمی است، اما در این متن گاهی از عبارت “استاد دانشگاه” که در نگاه عموم  رایج تر می باشد، استفاده شده است.

همچنین یک عضو هیئت علمی ممکن است در یک مرکز آموزش عالی غیر از دانشگاه (نظیر پژوهشگاه، پژوهشکده، سازمان، شرکت دانش بنیان و نظایر آن) مشغول به کار شود که باز هم به جهت عمومیت فعالیت در دانشگاه، عنوان استاد دانشگاه به آن داده شده است. در هر حال شرایط کلی و تعاریف زیر به طور معمول در اکثر سازمان ها صدق می کند.

در یک دسته بندی کلی، اساتید دانشگاه به دو گروه آموزشی و پژوهشی تقسیم بندی می شوند. بخش عمده فعالیت اساتید آموزشی تدریس و بخش کوچکتری از آن تحقیق و پژوهش است. در حالی که برای اساتید پژوهشی شرایط برعکس بوده و عمده کار آنها پژوهش می باشد.

از نظر دسته بندی علمی نیز می توان اساتید دانشگاه ( اعضای هیئت علمی ) را در 4 گروه جای داد که به ترتیب عبارتند از مربی، استادیار، دانشیار و استاد. به طوری که به صورت معمول، یک فرد با مدرک کارشناسی ارشد و در بدو خدمت در مرتبه مربی و فردی با مدرک دکترا ( بسته به سابقه خدمت و فعالیت های علمی، پژوهشی و اجرایی او) در یکی از مراتب سه گانه بعدی قرار می گیرد. بدیهی است که هر عضو هیئت علمی تمایل به پیشرفت و ارتقاء به مرتبه بالاتر و استادی دارد و این یعنی تلاش مستمر برای به روز نگه داشتن معلومات و ارایه فعالیت های علمی لازم مثل ارایه طرح پژوهشی، تالیف مقاله و کتاب، شرکت در کنفرانس و… و این رمز پویایی علمی یک دانشگاه است.

ساعت کاری یک استاد دانشگاه به طور معمول و در ابتدای کار 40 ساعت در هفته ( 8 ساعت در روز) و تمام وقت است. (برای اساتید گروه پزشکی تحت شرایطی این میزان تا 56 ساعت در هفته افزایش می یابد که به آن طرح تمام وقت جغرافیایی می گویند). به تدریج و با بالا رفتن سطح علمی فرد، از این میزان ساعت موظف کاسته می شود و بنابراین “استاد” دانشگاه موظفی کمتر و وقت آزادتری خواهد داشت. ساعات موظف عضو هیئت علمی همانطور که بیان شد باید صرف تدریس، تحقیق، فعالیت های مدیریتی و اجرایی و پاسخگویی به دانشجویان و راهنمایی آنان و نیز ارتقاء علمی خود از طریق مطالعه، تألیف و … شود.

معمولاً چند استاد دانشگاه که در یک رشته تحصیلی یا تخصصی مشترکند، تشکیل یک گروه آموزشی را می دهند. یک دانشکده مرکب از چندین گروه آموزشی است و وظیفه هماهنگی بین اعضای یک گروه آموزشی را فردی با عنوان “مدیر گروه” بر عهده دارد.

در ادامه با وظایف، دانش و مهارت های موردنیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازارکار و فرصت شغلی، میزان درآمد شغل استاد دانشگاه و برخی از اساتید برتر آشنا می شوید.
 

وظایف استاد دانشگاه

تهیه طرح درس (برنامه تدریس) منطبق بر سرفصل دروس دانشگاه

تدریس سرفصل های تعیین شده و راهنمایی دانشجویان و رفع اشکالات آنها

ارزیابی آموخته های دانشجویان و تعیین نمرات آنها

همراهی و هدایت دانشجویان در فعالیت های علمی هر درس (پروژه، آزمایشگاه، بازدید علمی و …)

تلاش برای توسعه رشته های دانشگاهی در مقاطع مختلف

هماهنگی و همکاری با مسؤولین دانشگاه در جهت پیشبرد اهداف علمی و شرکت در جلسات مربوطه

به روز نگه داشتن دانش خود از طریق شرکت در فعالیت های علمی و ارایه مقالات و تحقیقات علمی و پژوهشی

مهارت  و دانش مورد نیاز

علاقه مندی به امر تدریس، آموزش و پژوهش

توانایی ارتباط با جوانان و درک ویژگی ها، استعدادها و توانمندی های آنان

توانایی مدیریت کلاس های درس دانشگاهی

داشتن مدرک تحصیلی مناسب (به شرح زیر)

تسلط بر فناوری ها و تخصص های ویژه رشته تحصیلی خود و آشنایی با تحولات علم روز دنیا در آن رشته

تحصیلات لازم و  نحوه ورود به شغل

در حال حاضر در عمده رشته ها به ویژه در کلان شهرها داشتن مدرک دکترای تخصصی(PhD) و یا دانشجوی مقطع دکترا بودن، شرط اصلی ورود به شغل استاد دانشگاه است. در برخی دانشگاه های غیر انتفاعی، پیام نور، علمی – کاربردی و همچنین در بسیاری از دانشگاه های شهرستان ها و یا برای برخی رشته های خاص که فارغ التحصیل دکترای کمتری دارد، ممکن است از فارغ التحصیلان توانمند کارشناسی ارشد نیز برای استاد دانشگاهی استفاده شود.(مقاله  “شما هم می توانید استاد دانشگاه شوید” را در این مورد ببینید).
 

درآمد استاد دانشگاه در برخی کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا – درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال 2016 میلادی،89,000 دلار آمریکا اعلام شده است.

انگلستان – درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال 2016 میلادی، 66,317 پوند اعلام شده است.

کانادا – درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال 2016 میلادی، 93,388 دلار کانادا اعلام شده است.

استرالیا – درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال 2016 میلادی، 150,066  دلار استرالیا اعلام شده است.
 

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI : (برای مشاهده کامل هر تیپ شخصیتی روی آن کلیک کنید)

  این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا رشد کنند. آنها دوست دارند با اشخاص سر و کار داشته و بیشتر مطالبی را تدریس کنند که بتوانند به معنای آنها توجه داشته باشند مانند علوم انسانی.

  این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کند در زندگی شان به رشد، دانش و فراست بیشتری دست پیدا کند. او از فرآیند آموزش و یادگیری لذت می برد به خصوص در حوزه های هنر و علوم انسانی.

این تیپ شخصیتی از استقلال و تنوع این شغل لذت برده و دوست دارد با انواع مردم در مشاغل مختلف سر و کار داشته باشد. او معمولا محیطی چالشی با طرح های خلاق و جلسات پویا بوجود می آورد. این تیپ شخصیتی از آموزش دادن افراد با انگیزه و مشتاق لذت می برد.

این تیپ شخصیتی علاقه مند به تدریس در سطح عالی و دانشگاهی است زیرا تدریس در دانشگاه اغلب در زمینه های نظریه های پیچیده با دیدگاه های فراگیرتر است. او همچنین علاقه دارد در محیطی کار کند که بتوان میزان دانش و صلاحیت خود را افزایش دهد.

این تیپ شخصیتی به محیط جذاب آکادمیک علاقه دارد. کاری همراه با بررسی و پژوهش و بدور از بوروکراسی و مقررات اضافی مطلوب او می باشد.

برخی از اساتید برتر و برجسته  ایرانی