مال مسروقه | رد مال مسروقه چیست

[ad_1]

مال مسروقه، مالی است که از طریق ارتکاب جرم سرقت، به دست آمده و مرتکب باید، مال حاصل از سرقت را به صاحبش، رد کند؛ یعنی عین و در صورت غیر ممکن بودن این امر، مثل یا قیمت مال را به صاحبش بازگرداند. در سرقت مشارکتی، هر سارق، به میزان مال تحصیل کرده، باید رد مال کند و در صورت عدم امکان تشخیص میزان مال تحصیل شده، همه سارقین به تساوی، مسئول هستند.

برای مشاوره رد مال مسروقه

برای مشاوره رد مال مسروقه

یکی از جرایمی که از دیرباز در تمام جوامع وجود داشته، جرم سرقت است. سرقت که به موجب قانون مجازات اسلامی، به دو دسته سرقت حدی و تعزیری، تقسیم می گردد، دارای مجازات مقرر در قانون می باشد. مال باخته می تواند، برای شکایت از جرم سرقت، با ارائه شکواییه سرقت، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی،اقدام کرده و صدور حکم مقتضی را از مقام قضایی، درخواست کند.

مقام قضایی، بعد از اینکه متهم را سارق و مجرم شناخت، پرونده را به دادگاه کیفری، ارسال می نماید و در این دادگاه، مجرم ، علی الاصول، علاوه بر مجازات تعیین شده در قانون، نظیر حبس، محکوم به استرداد و رد مال حاصل از سرقت نیز می گردد که این رد مال، تشریفات، شرایط و قواعد مخصوص به خود را دارد و در مواردی، سبب طولانی تر شدن حبس سارق نیز می شود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، توضیح دهیم مال مسروقه به چه مالی می گویند و مفهوم رد مال حاصل از سرقت یا رد مال مسروقه چیست؛ سپس، این مساله را از منظر قانون مجازات، بررسی کرده و ماده قانونی رد مال در تحصیل مال مسروقه را بگوییم و در این باره که رد مال در سرقت مشارکتی، چگونه می باشد، صحبت کرده و حکم سرقت مال مسروقه را ذکر کنیم.

مال مسروقه چیست ؟

قبل از توضیح در این خصوص که رد مال مسروقه چیست و احکام آن، در سرقت مشارکتی، چگونه می باشد؟ ابتدا باید، در خصوص مال مسروقه، توضیح داده و بگوییم که این عبارت، به چه معنا است؛ سپس، با مراجعه به قانون مجازات اسلامی، به این پرسش که مقصود از رد مال مسروقه چیست؟ پاسخ دهیم.

سرقت تعزیری، یکی از انواع سرقت می باشد که مجازات هایی نظیر حبس، رد مال حاصل از سرقت و جزای نقدی را برای مرتکب، در پی خواهد داشت.

بر اساس لغت نامه، مسروقه، به معنای دزدیده، دزدیده شده و سرقت شده می باشد و مقصود از مال مسروقه، مال های دزدیده شده است. بر اساس قانون مجازات اسلامی، مال مسروقه، مالی است که مجرم، آن را در اثر ارتکاب جرم سرقت حدی یا تعزیری، به دست آورده است.

حتما بخوانید: جرم سرقت یا دزدی و انواع آن

رد مال در سرقت یعنی چه

یکی از مواردی که در صدور حکم مجازات سرقت، در خصوص مرتکب، توسط قاضی رسیدگی کننده به پرونده، صادر می گردد، حکم به رد مال حاصل از سرقت، به مشتکی عنه است. پرسشی که در این خصوص مطرح می گردد، این بوده که مقصود از رد مال مسروقه چیست؟

همانطور که گفتیم، مال مسروقه، مال سرقت شده و دزدیده شده می باشد که مرتکب جرم سرقت، آن را بر اثر ارتکاب این جرم، به دست آورده است. مقصود از رد مال مسروقه، این بوده که مرتکب، باید، در صورت وجود عین، عین مال و در صورت نبود عین، مثل یا قیمت مال را به مشتکی عنه، بدهد.

در واقع، رد مال، نهادی است که توسط قانون گذار، پیش بینی شده تا خسارت وارده به زیان دیده از جرم، جبران شود و قضات، در کنار صدور حکم مجازات حبس و جزای نقدی، این امر را نیز در رای خود، درج کرده و در صورت عدم توان سارق، بر رد عین، مثل یا قیمت مال، چنانچه شاکی، رضایت ندهد، مجرم در حبس، به سر خواهد برد.

حتما بخوانید: رد مال و رد مثل مال یعنی چه

رد مال مسروقه بر طبق قانون مجازات اسلامی

پس از توضیح در این خصوص که مفهوم از رد مال مسروقه چیست، در این بخش، قصد داریم، این امر را از منظر قانون مجازات اسلامی، بررسی کرده و ماده قانونی اختصاص داده شده به رد مال، در این قانون را، ارائه نماییم. ماده قانونی رد مال حاصل از سرقت، ماده 214 قانون مجازات است. این ماده، مقرر می دارد:

” مجرم باید، مالی را که در اثر ارتکاب جرم، تحصیل کرده است، اگر موجود باشد عین آن را و اگر موجود نباشد مثل آن را و در صورت عدم امکان رد مثل، قیمت آن را به صاحبش رد کند و از عهده خسارات وارده نیز برآید. هرگاه از حیث جزائی، وجهی برعهده مجرم تعلق گیرد، استرداد اموال یا تادیه خسارت مدعیان خصوصی، بر آن مقدم است.”

بر اساس آنچه در ماده 214 قانون مجازات اسلامی آمده، سارق یا مرتکب جرم سرقت، باید، عین و در صورت عدم وجود عین، به علت فروش آن یا تخریب آن یا هر امر دیگری، مثل و در صورت عدم امکان رد مثل، قیمت مال مسروقه را به صاحب مال، رد کرده یا بپردازد. 

مجازات انواع سرقت تعزیری

ماده قانونی رد مال در تحصیل مال مسروقه

قبل از ذکر ماده قانونی رد مال در تحصیل مال مسروقه، باید، توضیح دهیم که مقصود از تحصیل مال مسروقه چیست. مقصود از تحصیل مال مسروقه، به دست آوردن، خریدن، مخفی یا قبول کردن مالی است که از راه سرقت به دست آمده است و این عمل، در صورتی که با علم اطلاع از سرقتی بودن مال، انجام شود، جرم است و ماده 662 قانون مجازات اسلامی، مجازات آن را مورد پیش بینی قرار داده، این ماده، مقرر می دارد:

“هر کس با علم و اطلاع یا با وجود قرائن اطمینان‌ آور به اینکه مال، در نتیجه ارتکاب سرقت، بدست آمده است، آن را به نحوی از انحاء، ‌تحصیل یا مخفی یا قبول نماید یا مورد معامله قرار دهد، به حبس از شش ماه تا سه سال و تا (74) ضربه شلاق، محکوم خواهد شد. ‌در صورتی که متهم، معامله اموال مسروقه را حرفه خود قرار داده باشد، به حداکثر مجازات در این ماده، محکوم می‌ گردد.”

بر اساس این ماده مجازات جرم تحصیل مال مسروقه، حبس و شلاق خواهد بود، اما، پرسشی که مطرح می گردد، این است که آیا در تحصیل مال مسروقه، رد مال، وجود دارد یا خیر و در صورت وجود داشتن، ماده قانونی آن، چه می باشد. 

در پاسخ به این پرسش باید گفت، قانون گذار، مستقیما، در ماده 662، رد مال را ذکر نکرده اما، در ماده 214 قانون مجازات اسلامی، به طور عام، ذکر می کند که “مجرم باید، مالی را که در اثر ارتکاب جرم، تحصیل کرده است، ….به صاحبش رد کند.” بر اساس این ماده، چنانچه شخصی به جرم تحصیل مال مسروقه، محکوم گردد، باید، در صورت امکان، عین و در غیر این صورت، مثل و یا قیمت مال را به صاحب مال، رد کند و بنابراین، ماده رد مال در تحصیل مال مسروقه، ماده 214 قانون مجازات می باشد. 

حتما بخوانید: مجازات خرید مال مسروقه

رد مال در سرقت مشارکتی

با توجه به اینکه گاهی افراد، به اتفاق، یعنی، دو یا چند نفری، اقدام به سرقت می نمایند، این پرسش مطرح می گردد که تکلیف رد مال، در چنین سرقتی، چگونه خواهد بود. لذا، در این بخش، قصد داریم، در خصوص رد مال در سرقت مشارکتی، صحبت کنیم که برای این امر، باید، به رای وحدت رویه شماره 799 هیات عمومی دیوان عالی کشور، صادره در تاریخ 1399/07/15، درباره مسئولیت سارقان، در رد مال مسروقه، مراجعه نماییم که مقرر می دارد: 

“در موارد شرکت در سرقت، مسئولیت هر یک از سارقان، در رد مال، به میزان مالی است که تحصیل کرده است و دادگاه در اجرای ماده 667 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 و ماده 214 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ماده 19 قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب 1392، حدود مسئولیت هر یک از سارقان را بر همین اساس، مشخص می‌ کند.

و اگر میزان مال تحصیل شده توسط هر یک از سارقان، معلوم نباشد، با توجه به اصل تساوی مسئولیت که از جمله در مواد 453 ،526 و 533 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، مورد پذیرش قانونگذار قرار گرفته است، مسئولیت سارقان در رد مال مسروقه، به طور مساوی است. “

بر اساس این رای، رد مال، در سرقت مشارکتی نیز وجود داشته و قواعد آن، از این قرار خواهد بود که هر سارق، به میزان مالی که به دست آورده، مسئول رد مال است و در صورتی که امکان تشخیص میزان مال تحصیل شده توسط هر سارق، وجود نداشته باشد، تمامی آن ها، به یک میزان، در رد مال، مسئول هستند.

حکم سرقت مال مسروقه

در قسمت های قبل، گفتیم که جرم و ارکان جرم سرقت، در قانون مجازات اسلامی، پیش بینی شده و رد مال مسروقه به زیان دیده از جرم، از مواردی است که در حکم مجازات سرقت، درج می گردد. از آنجا که در جرم سرق، گاهی ممکن است، مال مسروقه، یعنی مالی که به واسطه ارتکاب جرم سرقت، دزدیده شده، توسط سارق دیگری، ربوده شود. لذا، در این بخش، قصد داریم، در خصوص حکم سرقت مال مسروقه، توسط سارق دیگر، از منظر قانون مجازات صحبت کنیم.

در خصوص حکم سرقت مال مسروقه باید گفت، برای سارق جدید نیز، حکم مجازات سرقت، بسته به اینکه مرتکب سرقت حدی یا تعزیری شده باشد، صادر می گردد و مشتکی عنه، در خصوص رد مال، حق مراجعه به هر دو سارق را خواهد داشت.

استرداد اموال سرقت شده

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص رد مال مسروقه یا رد مال حاصل از سرقت​ در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کارشناس رسمی دادگستری نیز آماده اند تا از طریق مشاوره حقوقی تلفنی کارشناس رسمی دادگستری به سوالات شما عزیزان پیرامون رد مال مسروقه یا رد مال حاصل از سرقت​ پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- مقصود از مال مسروقه چیست؟

مقصود از مال مسروقه مال دزدیده یا ربوده شده در جرم سرقت است که جزئیات این امر در متن مقاله ارائه شده است.

2- معنی رد مال مسروقه چیست؟

معنی رد مال مسروقه یا مال حاصل از سرقت این است که سارق باید عین مثل یا قیمت مال را به صاحب مال مسترد کند که جزئیات این امر در متن مقاله ارائه شده است.

3- رد مال در سرقت مشارکتی چگونه است؟

رد مال در سرقت مشارکتی بدین نحو است که هر کس باید به نسبت مالی که به دست آورده رد مال کند در صورت عدم تشخیص سهم هر سارق به تساوی باید رد مال نمایند که جزئیات این امر در متن مقاله ارائه شده است.

برای مشاوره رد مال مسروقه

برای مشاوره رد مال مسروقه