بفرمایید گـُل!
نکاتی برای راه اندازی کسب و کار گلفروشی از زبان شاغلین آن
كسب و كاري كه در آن بتوانيد گل و گياه توليد كنيد به همان نسبت روح‌انگيز بودنش كار سختي است و صبوري مي‌طلبد. شما بايد بدانيد با هر گل چه رفتاري داشته باشيد و اگر ريزه‌كاري‌ها را ندانيد راه به‌جايي نخواهيد برد. تنوع گل‌ها خودش مسئله‌اي است كه به‌خاطر آن بايد با آگاهي دست به انتخاب بزنيد و بدانيد دقيقا چه چيزي مي‌خواهيد توليد كنيد. آن وقت اطلاعات مورد نياز را جمع‌آوري كنيد تا بتوانيد برآورد قيمت درستي براي راه‌اندازي چنين كسب و كاري داشته باشيد.
لیلا مقدم فر خبرنگارهمشهری، براي راحتي كار شما به نمايشگاه گل و گياه رفته و با حرفه‌اي‌هاي اين كار صحبت و بخشي از دانش و تجربه‌شان را ثبت كرده‌است. رئيس اتحاديه گل و گياه تهران هم داوطلبانه وارد صحبت‌ها شد اما خيلي كوتاه و در همین حد که:«براي وارد شدن به اين كار بايد به فكر توليد انبوه از راه صنعتي كردن گلخانه‌هاي سنتي باشيم چون تنوع گل در ايران زياد است و جا براي كار بسيار. فقط كافي است دنيا هم كار ما را ببيند تا توليد گل و گياه شغلي درآمدزا و ارزآور باشد. »
زماني؛ پرورش‌دهنده كاكتوس
كرج پايتخت كاكتوس ايران است!
پرورش كاكتوس نسبت به بقيه گل‌ها هزينه كمتري مي‌خواهد اما بايد صبور باشيد چون يك تا دوسال طول مي‌كشد تا بذري كه كاشته‌ايد قابل عرضه باشد. من ابتدا با گلخانه 200متري شروع كردم و بعد آن را به 300متر افزايش دادم. الان 3سال است كه اين كار را مي‌كنم و راضي هستم.
همان ابتداي كار 20ميليون تومان خرج ساخت گلخانه و خريد بذر كردم و كارم را با 1200بذر شروع كردم. گلخانه‌ام را در كرج ساخته‌ام، كرج به‌عنوان پايتخت كاكتوس كشور شناخته مي‌شود. هر روز به گلخانه‌ام سر مي‌زنم و پا به‌پاي كارگرها كار مي‌كنم چون كار گل مراقبت زيادي مي‌خواهد. جوان ديگري كه همكار خانم زماني است گلخانه‌اش را در كاشان ساخته و مي‌گويد دارم كارم را به كرج منتقل مي‌كنم چون در شهرستان‌هاي ديگر غيراز كرج گرچه هزينه زمين كمتر است اما شما نمي‌توانيد كاكتوس را حرفه‌اي عرضه كنيد. كرج كلكسيونرهاي حرفه‌اي دارد.
كثيري؛ پرورش‌دهنده گل‌هاي آپارتماني
كار گل از هواپيما‌سازي سخت‌تر است
كسي كه مي‌خواهد وارد كار گل و گياه بشود بايد چند سال كارآموزي كند. من 20سال پيش اين كار را شروع كردم. براي اينكه بتوانم موفق باشم خودخواهي را كنار گذاشتم وآموختم چون براي اين كار ذوق و علاقه داشتم.
تخصص من گل‌هاي آپارتماني است. در كار گل بايد بداني در چه زمينه‌اي مي‌خواهي فعاليت كني چون اين كار بسيار گسترده است. مثلا من با وجود 20سال تجربه كاري هنوز روش‌هاي نگهداري برخي گل‌ها را نمي‌دانم. اصل كار اين است كه هر كس مي‌خواهد وارد بشود برود در فضاي كاري خودش اطلاعات به‌دست بياورد.
محل پرورش گل هم خيلي مهم است. مثلا من اين كار را در مازندران انجام مي‌دهم به همين دليل 80درصد كار خودبه‌خود پيش مي‌رود چون آب و هواي مازندران به‌گونه‌اي است كه گل در آن رشد مي‌كند وكل مازندران براي پرورش گل و گياه مناسب است. دانستن اين نكته خيلي مهم است كه در هر شهري نمي‌شود كار گل و گياه كرد. كار گل از هواپيما‌سازي سخت‌تر است. مثلابا وجود اينكه ما گل‌هايمان را در مازندران پرورش مي‌دهيم اما دانستن شرايط نگهداري گل‌ها در جاده ساوه هم مهم است و بايد بدانيم در صورت لزوم چگونه اين كار را انجام دهيم.
محمدي؛پرورش‌دهنده گل‌هاي فصلي
هر گل، بو و بازار خاص خودش را دارد
اينكه در چه حوزه‌اي مي‌خواهيد توليدكننده باشيد مهم است چون توليد گل‌هاي شاخه بريده، گل‌هاي آپارتماني، گل‌هاي زينتي يا توليد نشاء هر كدام دانش و تجربه خاص خودش را مي‌خواهد.
اگر بخواهيد واردكار گل‌هاي زينتي شويد اينكه بدانيد بذر و قلمه را از چه‌كسي بخريد مهم است. اگر بخواهيم ميانگين هزينه در اين زمينه را درنظر بگيريم براي يك زمين 5هزار متري 300تا 500ميليون بايد هزينه كرد چون زمين كوچك‌تر و توليد كمتر خيلي پر سود نيست. اينكه گل توليد شده را چه زماني وارد بازار كنيم هم خيلي مهم است. گل‌هاي تزييني يك روند 3تا 18ماهه زمان نياز دارند تا بتوانند وارد بازار شوند. اطلسي و بنفشه در عرض 3ماه به بار مي‌نشيند اما سيكلمن 18ماه طول مي‌كشد كه آماده فروش شود. پس مي‌بينيد كه هر نوع گلي دانش خاص خودش را نياز دارد.
براي اينكه در حرفه گل و گياه حرفه‌اي شويد بيش از 10سال بايد صبوري كنيد. من از 18سالگي وارد اين كار شده‌ام و آن را از پدر و پدربزرگم ياد گرفته‌ام. اما الان كه 30سال دارم كمي مي‌توانم بگويم موفق بوده‌ام. گرچه 60ميليون توماني كه 12سال پيش سرمايه‌گذاري كردم الان به 15تا 20ميليارد تومان رسيده اما سود سالانه ما كمي بيشتر از يك ميليارد تومان است كه در مقايسه با آنچه سرمايه‌گذاري كرده‌ايم هنوز مطلوب نيست و جا براي رشد داريم.
نكته ديگري كه وجود دارد اين است كه وقتي شما با يك زمينه كاري شروع مي‌كنيد به مرور مي‌توانيد كار خود را توسعه دهيد. برخي مواقع هم نياز نيست خودتان توليدكننده يك نوع گل باشيد به همين دليل مشاركت مي‌كنيد. سودآوري بعضي از گل‌ها هم مهم است مثلا الان گل شاخه‌اي كالاي لوكس شده و همه جا خريدار ندارد. مثلا اركيده به‌عنوان گران‌ترين گل حتي شاخه‌اي فروخته نمي‌شود و گلي 2هزار تومان فروخته مي‌شود؛ هر شاخه هم ممكن است 10تا گل داشته باشد كه در مجموع 20هزارتومان مي‌شود. اما اين مبلغ در مغازه گلفروشي به 80هزار تومان هم مي‌رسد.
عباسي؛ توليدكننده رزهاي باغچه‌اي
از خودتان زمين داشته باشيد 50ميليون جلو هستيد
براي ورود به اين كار يا بايد خودتان تخصص داشته باشيد يا كسي كه مورد اعتماد شماست. براي شروع كار هيچ گلي را نمي‌توانم پيشنهاد بدهم. توليد هركدام از گل‌هاي آپارتماني، گل‌هاي بيروني مثل درختچه‌ها، گل‌هاي فصلي مثل بنفشه‌ها و اطلسي قواعد خاص خودش را دارد.
مثلا ما كسي را داريم كه در زمستان هم به شما بنفشه مي‌فروشد چون به‌صورت تخصصي وارد جزئيات كارش شده است. براي شروع، گل‌هاي آپارتماني را پيشنهاد نمي‌كنم چون هزينه نگهداري اين گل‌ها زياد است. اما گياهان بيروني مثل شمشادها و كاج‌ها هزينه نگهداري كمتري دارند چون آسيب‌پذيري كمتري دارند. در كار گل هرچه شما ارزان‌تر توليد كنيد بهتر مي‌توانيد بفروشيد. در واقع سود ما در بهترخريدن مواداوليه مورد نياز است و نه بهتر فروختن آنچه توليد كرده‌ايم.
حداقل سرمايه مورد نياز براي اين كار بستگي به كاري كه مي‌خواهيد بكنيد، دارد. اما اگر بخواهيد ميانگين قيمت‌ها را براي شروع كار بدانيد اگر كارتان گلخانه‌اي باشد و از خودتان زمين داشته باشيد حدود 50ميليون تومان جلو هستيد. در كار آپارتماني آماده كردن هر سوله حدود 10ميليون تومان نياز دارد كه باز اين بستگي به جنسي كه استفاده مي‌كنيد دارد. مثلا يك سوله 250متري كه با تيرچوبي و مشمع ساخته مي‌شود 2ميليون تومان هزينه دارد.
اگر بخواهيد گل‌هاي بيروني پرورش دهيد قلمه‌ها نياز به خزانه نگهداري دارد كه هر چه فضا وسيع‌تر باشد بهتر است چون بعد از اينكه گل‌ها ريشه كردند به كيسه‌هاي ليواني منتقل مي‌شوند و فضاي بيشتري نياز دارند. ضمن اينكه هزينه نگهداري زمين 5هزار متري با زمين 10هزار متري در كار ما فرقي ندارد. در شمال، هزار متر زمين را شما مي‌توانيد با سالي يك‌ميليون تومان اجاره كنيد.
گل‌هاي شاخه‌اي را بايد دست‌كم با 50تا 100هزار قلمه شروع كرد. پروسه كار هم دوساله است. در اين كار بايد بتوانيد برآورد قيمت هم داشته باشيد مثلا تا هر قلمه شما يك سال و نيمه بشود هزارو صد تومان هزينه برمي‌دارد. اين براي صد هزار قلمه مي‌شود110ميليون تومان كه اين هزينه ظرف يك‌سال انجام شده بنابراين بايد دست‌كم هر شاخه گل را 1500تومان بفروشيد. بنابراين بايد در مقياس بزرگ‌تري توليد كنيد تا بتوانيد ارزان‌تر و بيشتر بفروشيد.
نكته ديگر اينكه ضايعات را هم بايد درنظر بگيريد. ممكن است سرما بزند، رعدوبرق بشود يا بارندگي شديد داشته باشيم و كل محصول شما خراب شود كه اگر بيمه باشيد مي‌توانيد تا 80درصد خسارت خود را ازبيمه بگيريد.
ترفندها و روش‌هاي زيادي براي توسعه كار گل وجود دارد. شما مي‌توانيد بعد از مدتي كار خود را گسترش دهيد. طراحي و اجراي فضاي سبز يكي از اين كارهاست. تخصصي كردن كار هم كمك مي‌كند مثلا كساني هستند كه كارشان نگهداري درختان عظيم‌الجثه است. اينها درختان باغ‌هايي كه تخريب مي‌شود را مي‌خرند و در گوني‌هاي بزرگ با جرثقيل جابه جا مي‌كنند. بعضي‌ها هم گل را انبار مي‌كنند. مثلا فقط بنفشه آفريقايي توليد مي‌كند و براي اين كار از گلخانه مجهزتري استفاده مي‌كند اما مي‌داند كه هركجاي ايران گل بنفشه نداشته باشد مي‌تواند عرضه كند. يا كسي هست كه 3هكتار زمين را به توليد كاج سوزني اختصاص داده.
با اين اوصاف مي‌توانم بگويم كار گل و گياه در ايران درآمدزايي خوبي دارد به شرطي كه با سفت و شل شدن بازار كارتان افت نكند. تاجرخوب در اين كار كسي است كه سال را نگاه كند و نه‌ماه را.
در پایان یادآور می شویم چنانچه به این شغل علاقه مندید زودتر دست به کار شوید چرا که ممکن است روزی در ایران نیز مثل بسیاری از کشورها آزمون گلفروشی راه اندازی شود و شما مجبور شوید برای شروع به کارآزمون بدهید!
