بررسی پرونده های سرقت ادبی در موسیقی از سوی کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود

سرقت ادبی نوعی تجاوز به حقوق و ماکیت دیگران است. همانگونه که دزدیدن یک شی جرم است استفاده از آثار دیگران بدون کسب اجازه از آن‌ها نیز جرم محسوب می‌شود. سرقت ادبی در جهان به صورت گسترده ای صورت می‌گیرد و خاص کشور ما نیست. دلایل مختلفی نیز برای سرقت ادبی می‌توان تصور کرد. از آن جا که این عمل به منزله جرم و تجاوز به حق دیگران است قانون نیز مجازاتی برای آن در نظر گرفته است. در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود به بررسی مجازات سرقت ادبی و همچنین مصادیق سرقت ادبی می‌پردازیم.

اولین شکل در سرقت ادبی که معمولا در آثار ناشناخته و یا در ترجمه آثاری چون رمان و شعر و غیره صورت می‌گیرد تغییر نام نویسنده است. سالانه پرونده‌های زیادی در این خصوص شکل می‌گیرد که فردی معتقد است اثری را خلق کرده اما به شکلی توسط دیگران چاپ و یا انتشار داده شده است. خصوصا در حوزه موسیقی معمولا دزدی شعر و ترانه صورت می‌گیرد. از آن جا که در بسیاری از این موارد آثار توسط مدعی ثبت نشده اثبات این که اثر متعلق اوست مستلزم داشتن شواهد و مدارک کافی در اثبات مالکیت و یا به سرقت رفتن اثر است.

مورد دوم در سرقت ادبی کپی کردن و یا استفاده از اشعار دیگران است. استفاده از اشعار دیگران معمولا به عنوان یک تکنیک شعری هم به حساب می‌آید اما در بسیاری از موارد ممکن است این نوع کپی برداری بدون رفرنس به سازنده اثر صورت گیرد. از نظر کارشناس دادگستری شعر و سرود این مورد نیز سرقت ادبی است.

اما سومین نوع سرقت ادبی بسیار بحث برانگیز است. نقش کارشناس رسمی شعر و سرود نیز در این موارد بسیار تعیین کننده است. افرادی اقدام به ساخت یک موسیقی و یا نوشتن یک دفتر شعر می‌کنند و در این زمینه به طور کامل از دیگری تقلید می‌کنند اما کلماتی را تغییر می‌دهند تا دقیقا مشابه آن اثر نباشد. معمولا این موضوع در موسیقی و شعر رایج است. در موراد متعددی صاحب اثر احتمالا صاحب آن ایده جدید و نو هم بوده و بنابراین به دلیل تقلید و کپی برداری دیگران اقدام به شکایت می‌کند. اما معمولا متهم هر گونه کپی یا تقلیدی را انکار می‌کند و سبک خود را بی ربط به آن می‌داند. در این موارد از کارشناس شعر و سرود برای بررسی هر دو اثر استفاده می‌شود. شباهت در موضوع، شباهت در ساختار، شباهت در ایده و نهایتا شباهت در معنا مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورتی که کارشناس تایید کند شباهت به گونه‌ای تقلیدی است قاضی حکم بر محکومیت مقلد اثر می‌دهد.

مجازات سرقت ادبی در ایران بسته به نوع سرقت بین شش ماه تا سه سال خواهد بود. بنابراین با توجه به گسترش سرقت ادبی و حمایتی که هنرمندان  مولفان صورت گرفته است در صورت بروز چنین مشکلاتی می‌توانید با کارشناس رسمی دادگستری شعر و سرود تماس حاصل نمائید.