مهندس برق

معرفی شغل، محیط کار، فعالیت های شغلی، شرح وظایف و …

مهندسی برق چیست؟

مهندسی برق یکی از مشاغل مهم و کلیدی صنعت برق و مخابرات به شمار می رود.
انرژی یکی از مهم ترین سرمایه های هر کشور به حساب می آید. در میان آنها نیز انرژی برق از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا جایی که میزان تولید و مصرف آن در بخش تولید از  شاخص های رشد اقتصادی کشورها محسوب می شود.

داشتن تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک از الزامات ورود به شغل مهندسی برق می باشد. در کشور ما گرایش های تخصصی مختلفی برای مهندسی برق تعریف شده است که اگر فارغ التحصیلان مهندسی برق متناسب با گرایش تخصصی خود مشغول به کار شوند، مطمئنا بازدهی بیشتری خواهند داشت. در ادامه توضیحی در مورد زمینه های شغلی این گرایش ها ارائه می شود :

شاخه های مختلف مهندسی برق:

گرایش مخابرات خود دارای چند زیرگرایش است. یکی از آنها گرایش سیستم می باشد که مهندس مخابرات با این گرایش در زمینه طراحی سیستم های مخابراتی جهت ارتباط اطلاعاتی (مانند شبکه های ارتباطی بانک ها)، سیستم های رادار و جنگ الکترونیک (به خصوص در زمینه های نظامی) و نصب و راه اندازی شبکه های ارتباط از راه دور (مانند موبایل) تخصص دارد. در گرایش دیگر که میدان است، مهندس مخابرات تسلط کافی در طراحی اجزای فرستنده – گیرنده های مخابراتی مانند طراحی آنتن‌ها ، طراحی موج بر و شبیه سازی آن‌ها دارد. گرایش آخر، رمز، تهیه‌ پروتکل های مخابرات امن، تست و ارزیابی میزان امنیت شبکه‌های مخابراتی از تخصص های مهندس مخابرات در این حوزه است.برای مهندس برق با گرایش مخابرات فرصت های شغلی خوبی در پروژه های مخابراتی مختلف در بخش نظامی و غیر نظامی وجود دارد.

در گرایش الکترونیک، زیرگرایش هایی از جمله طراحی آنالوگ، مدارهای دیجیتال، ادوات میکرو و نانو الکترونیک وجود دارد.  در حوزه طراحی آنالوگ، مهندس الکترونیک در طراحی مدارهای آنالوگ برای استفاده در وسایل خانگی، سیستم‌های ارتباطی و پروژه‌های عمدتا تجاری تخصص دارد. البته با توجه به کاهش اهمیت و کاربرد سیستم های انالوگ، نیاز به مهندسان الکترونیک در حوزه طراحی آنالوگ بسیار کاهش یافته است. مهندس برق با تخصص مدارهای دیجیتال در طراحی بردهای FPGA، طراحی بردهای کنترلی با استفاده از میکرو کنترلرهای عمومی یا خاص تسلط کامل داشته و در بسیاری از پروژه ها و طرح های مخابراتی در کنار مهندس مخابرات کار می کند. زمینه ادوات میکرو و نانوالکترونیک از حوزه های جدید در کشور بوده که هدف آن انجام تحقیقات و فعالیت در حوزه تکنولوژی نانو در بخش الکترونیک است. این بخش در کشور ما فعلا تنها جنبه تحقیقاتی دارد و خیلی کاربردی نشده است. به همین دلیل فرصت های شغلی مربوط به آن نیز فقط به کار در تعداد کمی آزمایشگاه مجهز موجود در کشور محدود می شود.

مهندس برق با گرایش کنترل به کنترل فرآیندها و خروجی هایش با توجه به ورودی های آن می پردازد. حیطه فعالیت فارغ التحصیلان گرایش کنترل مختص به حوزه برق و الکترونیک نمی باشد و شاید بتوان گفت که در صنایع مختلف مانند سیمان، خودرو سازی، ذوب آهن، صنایع نظامی، صنایع هسته ای و … حضور مهندس برق با گرایش کنترل لازم است.

مسایل مربوط به تولید، انتقال و توزیع برق در تخصص مهندس برق با گرایش قدرت است. در این گرایش دو زمینه تخصصی وجود دارد که عبارتند از : ماشین های الکتریکی و سیستم های قدرت. مهندس برق با تخصص ماشین های الکتریکی، در زمینه طراحی موتورهای الکتریکی مورد استفاده در صنایع مختلف، مشاوره در نصب و راه اندازی ژنراتورهای نیروگاهی، طراحی درایو (مدارهای الکترونیک قدرت مورد استفاده جهت راه اندازی و کنترل ماشین‌های الکتریکی) مهارت و تسلط لازم را دارا می باشد. طراحی و نظارت بر شبکه‌ قدرت، طراحی نیروگاه‌ها و مشاوره در زمینه‌ احداث نیروگاه‌هایی که با انرژی‌های نو کار می کنند، در تخصص مهندس برق با گرایش سیستم های قدرت است. با توجه به نیاز گسترده به انرژی و نیز نرخ رشد انرژی الکتریکی در کشورمان، باید ظرفیت تولید کشور افزایش یابد که این کار نیازمند احداث و راه اندازی نیروگاه‌های جدید توسط مهندسان برق با گرایش قدرت می باشد.

مهندسی برق برای شما مناسب است اگر:

اگر افرادی که خلاق و علاقه مند به کارهای فنی بوده و در حل مساله و تصمیم گیری توانمندید، برای شغل مهندسی الکترونیک (مهندس برق) مناسب می باشید.

مهندس الکترونیک (مهندس برق) بسته به محل کار خود، ساعات کاری متفاوتی می تواند داشته باشد. مثلا اگر به عنوان کارشناس در سازمان و یا شرکتی مشغول به کار باشد، ساعت کاری او به روال اداری معمول از 8 صبح تا 5 بعدازظهر می باشد. ولی اگر در پروژه خاصی فعالیت کند، شاید بتوان گفت ساعات کاری مشخص و معینی ندارد و وضعیت پروژه آن را تعیین می کند. حتی مهندس برق گاهی شب ها و گاهی روزهای تعطیل مجبور می شود سر کار خود باشد. در انجام برخی پروژه ها باید یا مدتی در محل پروژه مانده و دور از خانواده زندگی کند و یا چندین بار باید سفر کرده و به محل پروژه سری بزند.
 
در ادامه برای آشنایی بیشتر با شغل مهندسی برق اطلاعات کاملی در زمینه وظایف مهندس برق، مهارت و دانش مورد نیاز مهندس برق، تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی برق، آینده شغلی، بازار کار و فرصت های استخدامی مهندس برق، درآمد و حقوق مهندس برق و مشاهیر این حوزه ارائه می شود.

وظایف مهندس برق

در این بخش از معرفی شغل مهندسی برق به وظایف او می پردازیم. کار مهندسین برق تحقیق، طراحی و توسعه ابزار و تجهیزات الکترونیکی در صنایع مختلف است، مانند :

مخابرات و ارتباطات –  موبایل، رادیو، تلویزیون و ارتباطات ماهواره ای

ارتباطات داده ای – کامپیوتر خانگی، لب تاپ، کامپیوترهای جیبی و ماشین های خودپرداز بانک ها

پژوهش های علمی – آکوستیک، اپتیک، فیزیک و فناوری نانو          

وسایل پزشکی – دستگاه های پزشکی و آزمایشگاهی

نظامی – ارتباطات، ناوبری و سیستم های تسلیحاتی

هوا و فضا – رادار، سیستم های هوانوردی و ارتباطی

حمل و نقل – سیستم های الکترونیکی خودرو، سیستم های رد یابی و مسافت سنج

لوازم خانگی – اعم از وسایل آشپزخانه تا اتاق پذیرایی

ساخت و تولید – ماشین آلات صنعتی و کنترل کننده های منطقی قابل برنامه ریزی

 
مهندس برق معمولا با گروهی از مهندسان و تکنسین های مختلف روی پروژه کار می کند. بنابراین وظایف یک مهندس برق در یک پروژه را می توان به شرح زیر بیان کرد :

بررسی کاربردی بودن و قابل استفاده بودن جدیدترین تکنولوژی ها و نوآوری های حوزه برق و الکترونیک برای بکارگیری در روند پروژه

طراحی اجزا، نرم افزار، محصولات و سیستم های الکترونیکی برای کاربردهای تجاری، صنعتی، پزشکی، نظامی و علمی

تست نمونه های آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل داده ها

تهیه برنامه های فنی و عملی با استفاده از نرم افزارهای طراحی و مهندسی کامپیوتری

تخمین هزینه ها و نیروی انسانی مورد نیاز و انجام زمانبندی پروژه

هماهنگی فعالیت های تکنسین ها و کارگران

اطمینان از رعایت شدن مقررات مربوطه در پروژه ها

برنامه ریزی و نظارت بر برنامه های بازرسی، تعمیر و نگهداری