مالیات حقی و یا سهمی است که دولت از فعالیت افراد حقیقی و حقوقی برای انجام امور جاری کشور دریافت می‌کند و این حق بنابر میزان درآمد افراد متفاوت است. تعیین دقیق میزان مالیات افراد به عوامل مختلفی بسته است که در این یادداشت به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت. توضیحاتی که در ادامه خواهد آمد مواردی چون معافیت‌هی مالیاتی و همچنین درصد مالیات بر اساس طرح پلکانی دریافت مالیات را مشخص خواهد نمود. کارشناس رسمی دادگستری رشته امور مالیاتی در مشاغل دولتی و غیر دولتی بر اساس جدول نرخ مالیات سال 1398 اقدام به تعیین نرخ دقیق مالیات افراد می‌نماید.
در بسیاری از مشاغل که نرخ دقیق درآمد نامشخص است عوامل متعددی برای تعیین درآمد و محاسبه آن وجود دارد که در این یادداشت نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی را توضیح خواهیم داد. ابتدا با توجه به تبصره شش ماده 48 قانون بودجه به جدول مالیاتی می‌پردازیم.
بر اساس جدول موصوف به درآمد‌های کمتر از دو میلیون و هفصد و پنجاه هزار تومان مالیاتی وضع نمی‌شود. که به عنوان کف درآمد مالیاتی شناخته می‌شود. به درآمد‌های بیشتر از 2750000 تومان به صورت پلکانی مالیات تعلق می‌گیرد. نرخ مالیات بیشتر از عدد مذکور تا چهار میلیون و صد و بیست و پنج هزار تومان 10 درصد و بیش از آن تا سقف شش میلیون و نیم 15 درصد و نزدیک به هفت میلیون تا یازده میلیون بیست درصد و بیش از آن بیست و پنج درصد محاسبه خواهد شد.
محاسبه این میزان مالیات برای کارکنان استخدامی و کارکنان اداری و دولتی چندان دشوار نیست چرا هزینه‌ها به صورت مشخصی درج شده و قابلیت محاسبه آنلاین میزان مالیات وجود دارد اما مشاغل و اصناف برای اظهار میزان درآمد خود و پر کردن اظهار نامه مالیاتی با دشواری‌های روبرو هستند. مشاغل سال اولی‌ها و یا مشاغلی که دارای معافیت‌های مالیاتی هستند معمولا با عدم اطلاع از این وضعیت با مشکلاتی روبرو می‌شوند به همین دلیل هم همواره توصیه می‌شود که با کمک کارشناس رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی با مشخص نمودن وضعیت مالی مشاغل نسبت به پر کردن اظهار‌نامه‌ها دقت خاصی لحاظ گردد.
بنابراین اطلاع کامل از قوانین مالیاتی و نحوه تکمیل نمودن اظهار نامه مالیاتی و آگاهی به موارد متعدد مالیاتی و بررسی امکان‌های نظارت بر روند کسب و کار و پیدا کردن موارد ناقض در اظهار نامه مالیاتی مواردی خواهند بود که هم به شهروندان جهت همکاری در مالیات ستاندن کمک خواهد نمود و هم با مشکلاتی چون فرار مالیاتی و غیره روبرو نخواهند شد. نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سالانه توسط دولت اعلام می‌شود و در زمان معینی نیز اظهار نامه‌های مذکور جمع آوری می‌شود. در صورتی که روند مشاغل به گونه‌ای باشد که میزان درآمد آن شکل مشخصی نداشته باشد ممکن است افراد اعداد نادرست و یا حتی هیچ اظهار نامه‌ای تحویل ندهند که به دلایل چندی می‌تواند مشکل ساز باشد.
